„W społeczeństwie przemysłowym skłonność do rywalizacji wyraża się w rywalizacji majątkowej, co w odniesieniu do współczesnych cywilizowanych społeczeństw zachodnich jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że wyraża się ona w takiej czy innej postaci ostentacyjnego marnotrawstwa. Dlatego też skłonność do marnotrawstwa na pokaz jest w stanie nadążyć za każdym wzrostem wydajności przemysłu i wchłonąć wszelkie nadwyżki dóbr pozostałe po zaspokojeniu elementarnych potrzeb biologicznych.”

— Thorstein Veblen

Teoria klasy próżniaczej (1899)

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 2 lipca 2022. Historia

Tematy

społeczeństwo , przemysł , wzrost , stan , odniesienie , inny , pokaz , zaspokojenie , współczesny , skłonność , potrzeba , rywalizacja , stwierdzenie

Thorstein Veblen 197

ekonomista i socjolog amerykański 1857–1929

Podobne cytaty

„Wbrew pozorom wymiana dóbr w kapitalizmie nie jest ani wolna, ani sprawiedliwa. (…) W kapitalizmie elementarne potrzeby większości społeczeństwa nie mogą być zaspokojone.(…) Kapitalizm prowadzi do marnotrawstwa ludzkiego talentu na wielką skalę, promuje pasożytnictwo i nie potrafi dostarczyć większości tego, czego ona bezwzględnie potrzebuje.”

Gerald Cohen (1941–2009)

Źródło: Przeciwko kapitalizmowi, wykład w Channel 4, 12 lutego 1986

„Cechą temperamentu barbarzyńskiego, jest skłonność do ryzyka. Jest to cecha niemal powszechnie dominująca wśród ludzi, których działalność nosi charakter walki czy rywalizacji. Ma ona również bezpośrednie znaczenie ekonomiczne. Jeżeli silnie przeważa w danym społeczeństwie, może być uznana za przeszkodę na drodze do osiągnięcia najwyższej możliwej wydajności produkcyjnej.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Przez cały okres ewolucji wydatkowania na pokaz – dóbr, usług lub ludzkiego życia – obowiązuje niezłomna zasada: jeśli ma ono rzeczywiście przynieść dobrą sławę, wydatkować należy to, co ma się w nadmiarze. Musi być ono marnotrawstwem, by przynosić zaszczyt. Konsumpcja niezbędnych środków utrzymania nie jest tytułem do chwały, chyba że w porównaniu z nędzarzami, którym nie wystarcza nawet na minimum egzystencji; wyjściowy poziom konsumpcji dla takiego porównania okazałby się jednak bardzo nędzny, a „poziom przyzwoitości” – bardzo prozaiczny i nieatrakcyjny. Pewien standard można wyznaczać również w odniesieniu do innych wartości niż bogactwo, np. w odniesieniu do poziomu moralnego lub intelektualnego, urody bądź siły fizycznej, które mogą stać się przedmiotem rywalizacji. Rywalizacja tego rodzaju jest w dzisiejszych czasach na porządku dziennym. Jednakże jest ona zwykle tak mocno powiązana z rywalizacją majątkową, że trudno odróżnić jedną od drugiej. Dotyczy to zwłaszcza estetyki i poziomu intelektualnego, bardzo często bowiem różnice intelektualne bądź estetyczne są w gruncie rzeczy tylko różnicami majątkowymi.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Problem polega nie na tym, czy w istniejących warunkach, wobec określonych obyczajów i nawyków indywidualnych, rzeczony wydatek zapewnia spokój ducha indywidualnemu konsumentowi, lecz na tym, czy niezależnie od przemijających gustów, zwyczajów i konwencjonalnych kryteriów przyzwoitości poprawia on warunki życia i zapewnia większa z niego satysfakcję. Zwyczajowy wydatek należy zaklasyfikować jako marnotrawstwo tylko wówczas, jeśli jest on podyktowany rywalizacja majątkową – to znaczy wówczas, gdy można stwierdzić, że zwyczaj wydawana pieniędzy na ten ceł nie ugruntowałby się i nie stałby się obowiązujący, gdyby nie obowiązywała rywalizacji o prestiż majątkowy lub sukces ekonomiczny.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Poza instynktem samozachowawczym, skłonność do rywalizacji jest chyba najsilniejszym, najbardziej gwałtownym i najtrwalszym spośród motywów stricte ekonomicznych.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Podstawą poświęcenia się sportowi jest archaiczna konstytucja psychiczna – posiadanie silnych skłonności do rywalizacji. Inne cechy archaicznej psychiki, jak skłonność do podboju i wyrządzania szkód, również przejawiają się szczególnie silnie w działalności potocznie zwanej sportem.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Każda forma użytkowania dóbr wybrana przez konsumenta oraz każdy cel, który pragnie w ten sposób osiągnąć, jest dla niego pożyteczny, skoro go właśnie preferuje. Na gruncie teorii ekonomicznej problem marnotrawstwa, rozpatrywany z punktu widzenia indywidualnego konsumenta, nie istnieje w ogóle w związku z cym termin „marnotrawstwo” użyty w sensie technicznym nie zawiera negatywnej oceny motywów celów konsumenta działającego w myśl zasady marnotrawstwa na pokaz.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Istnienie klasy próżniaczej stanowi przeszkodę w rozwoju kulturalnym społeczeństwa i działa bezpośrednio; 1) przez właściwą sobie inercję; 2) poprzez zarażanie przykładem marnotrawstwa na pokaz i konserwatyzmu; oraz pośrednio 3) poprzez nierówny podział bogactwa i środków utrzymania, na których opiera się samo istnienie tej klasy.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Zawsze najbardziej lubię pierwszy zestaw na wybiegu. Uważam, że wyraża klimat całego pokazu.”

Domenico Dolce (1958) włoski projektant mody

Źródło: „InStyle” nr 9/2009

„Pewne artykuły użytkowe przedkłada się nad inne dlatego, że noszą cechy marnotrawstwa na pokaz, traktuje się je w pewnym sensie jako dobra użyteczne, proporcjonalnie do tych cech, mimo że są źle przystosowane do pełnienia właściwej funkcji użytkowej.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

Tematy

Thorstein Veblen 197

Podobne cytaty

Pokrewne tematy