Ziemowit Szczerek: Cytaty o myślach

„Bo wam się wydaje, że jesteście z Czechami i Słowacją do serii, że wasza przestrzeń jest do czeskiej i słowackiej bardzo podobna, co jest nieprawdą, bo jeśli wasza przestrzeń jest do czegokolwiek podoba, to raczej do Rosji czy Ukrainy, ale wy myślicie, że do Czech i Słowacji, w czym utwierdzają was różne wspólne grupy, do których należycie: od Grupy Wyszehradzkiej, która i tak nie działa, do językowej grupy zachodniosłowiańskiej, stworzonej dla potrzeb akademickich badaczy, ale poprawiającej wam humor. (…) Wydaje się wam, że w Polsce jest jak tam, że w sumie może jest „u nas”, w Europie Środkowej, trochę biedniej i surowiej niż w Europie Zachodniej, ale nie aż tak znowu bardzo, że Polska wstaje z kolan i polska przestrzeń publiczna jest być może trochę odrapana, ale generalnie do przyjęcia. Nie zdajecie sobie sprawy, że żyjecie w postapokalipsie, w chaosie, w którym państwo zajmuje się wycinkami rzeczywistości, ale całą rzeczywistością zająć się nie jest w stanie. Bo je to przerasta. I fakt ten manifestuje się w waszej przestrzeni publicznej, tyle że to wypieracie.
A na wschodzie, na wschodzie znajduje się przestrzeń, do której nadal mentalnie przynależycie, ale z której od zawsze próbujecie się wyrwać, co jest – w sumie – i słuszne i ambitne. Ale wyrwano was stamtąd, wraz z granicami dopiero nieco ponad pół wieku temu i nadal macie w sobie mnóstwo wschodu, którym sami przecież gardzicie i którego sami nienawidzicie; ale wasz niby-zachodni kościół jest wschodni, bo więcej w nim bizantyńskiego przepychu niż zachodniej wstrzemięźliwej klasy, więcej w nim wrzeszczących przesądów i zabobonów, batiuszkowania tępego, stygmatyzowania wrzaskliwego niż rzetelnego dialogu i szacunku do bliźniego. Wasze niby-zachodnie urzędy, w których obowiązują zachodnie, niby, zasady, są tak naprawdę wschodnie, bo tylko małpują zachodnie rozwiązania, nie czując ich sensu, nie używając prawa w taki sposób, do jakiego zostało stworzone, olewając jego ducha, a manipulując literą. Wasze niby-zachodnie wartości: prawa człowieka czy akceptacja inności mają znaczenie tylko wtedy, gdy dotycząc was samych, i tak wam trzeba je tłumaczyć, bo inaczej ich nie pojmiecie.”

Ziemowit Szczerek

Siódemka (2014)
Źródło: s. 54.

O myślach , O rzeczywostości , O wieku , O myśleniu

„Tak więc powiewał dumnie polski sztandar nad żarówiasto-różowym napisem CUKIERNIA SOLARIUM na pomarańczowym tle. W sumie dobrze, że powiewał, bo gdzie miał powiewać, to przecież polski small business napędza PKB, napędza gospodarkę tego państwa, to jemu Rzeczpospolita zawdzięcza swoją współczesną kondycję, to małe i średnie przedsiębiorstwa są tym, co tworzy Polskę, to właśnie one, stworzone przez tak pogardzanych drobnych cwaniaczków i dorobkiewiczów z najntisów, sprawiają, że Polska jako tako działa, myślałeś, to właśnie oni, ci kolesie handlujący przy użyciu łóżek polowych skarpetkami, papierosami i niemiecką chemią, są prawdziwymi ojcami założycielami tego kraju, a nie Mieszko I czy Bolesław Chrobry.

To ich nazwiska, a nie królów, Kościuszków i generałów, o których nikt i tak nic nie wie, powinniśmy przytwierdzać do obrzępolonych ścian naszych ulic. Zresztą – lepiej by tam pasowały. Bo ja wygląda tabliczka z napisem „ul. Bolesława Chrobrego” na otynkowanej pastelowym barankiem ścianie domku-bliźniaka otoczonego powyginanym w pseudobarok betonowym płotem seryjnej produkcji, do tego tabliczka z wizerunkiem wilczura i napisem „Pies zły, teściowa jeszcze gorsza”? Albo tabliczka z napisem „ul. Jagiellońska” na rozpieprzonej do szczętu kamienicy, w której mieszkańcy nadal szczają i srają do jednego sracza na całe piętro i grzeją węglem z piwnicy, modląc się do Jezusa Chrystusa, żeby dach nie zawalił się już tej zimy. Kamienicy, przed którą rozciąga się blade klepisko z jakimiś dwiema nieokreślonymi budami z blachy, w której gnieżdżą się dwa samochody zajumane z Niemiec, czekające na przebicie numerów. A golf trójeczka i czwóreczka? A? Albo wielki napis „OSIEDLE TYSIĄCLECIA CHRZTU POLSKI” wymalowany wielkimi, kolorowymi kobyłami na czteropiętrowym bloku, świeżo otynkowanego na seledyn ze wstawkami ciepłych brązów, pod którego ścianami w wytartej trawie robią się błotniste kałuże przemieszane w koktajl z popękanymi płytami chodnikowymi i jakąś żuł-ławką, na której dobywa się picie ciepłego piwa w puszkach ze sklepu Żabka zlokalizowanego w ceglanej i nieotynkowanej dobudówce przyłączonej do bloku w szalonych latach dziewięćdziesiątych? Przecież to wszystko wygląda jak żarty, jak robienie sobie jaj.

Do tego wszystkiego pasują ulice z zupełnie innymi nazwami, na przykład „Handlarzy spod dworca Zoo w Berlinie” albo „Obrońców blaszanych szczęk pod Pałacem Kultury w Warszawie”. Albo „ul. Badylarzy”, „ul. Pionierów Prywaciarstwa Polskiego”. Ewentualnie „pl. Właścicieli Kantorów” czy „al. Wypożyczalni Wideo Hollywood.””

Ziemowit Szczerek

To są prawdziwi Ojcowie Ojczyzny. I nad tym wszystkim powinny wisieć flagi narodowe. Czemu nie, tak powinno być.
Siódemka (2014)
Źródło: s. 24–25.

O myślach , O piciu , O trawie , O zimie

„Tu się zaczyna, myślałeś, prawdziwa Polska, płaska, zabudowana gównianymi pustaczanymi pokrakami, ta czarna dziura w środku kraju, ciągnąca się od granic Wielkopolski po Wisłę i od Torunia po Śląsk, ta nędzna i ponura płaskość, która jest polskim krajobrazem bazowym, podstawowym, tytularnym, jak dla Węgier Puszta, dla Słowacji Tatry, dla Francji dolina Mozeli, dla Niemiec skała Lorelei i tak dalej. W Polsce funkcję tę pełni płaski, naleśnikowaty krajobraz pokryty betonowym szajsem bez ładu i składu.”

Ziemowit Szczerek

Siódemka (2014)
Źródło: s. 225

O myślach , O myśleniu

„Tu się – myślałeś – Austria kończyła, Galicja, a tam, dalej – Rosja zaczynała, to było niewiarygodne, że Rosja sięgała tak daleko w głąb starej, dobrej Środkowej Europy, w te pagórki, w tę sielskość porządną. Tu – myślałeś – stali rosyjscy pogranicznicy, i za cholerę sobie ich nie mogłeś wyobrazić, choć dobrze wiedziałeś, jak musieli wyglądać (…). Pilnowali przestrzeni, która ciągnęła się stąd, spod Krakowa, po Pacyfik, po głęboką Azję, czyli – w środkowoeuropejskiej skali – po koniec wszechświata, bo patrząc z Wiednia, Krakowa, Pragi, Budapesztu, jeśli coś niezmiennie trwa sobie w najlepsze po Pacyfik, to w zasadzie po prostu nie ma końca. Jest nieskończone i niepojęte.”

Ziemowit Szczerek

Siódemka (2014)
Źródło: s. 42.

O myślach , O myśleniu

„Siódemka, Siódemka, myślisz, szós polskich królowa, droga, która jest kręgosłupem polskiego państwa, Polski wiślanej, bo ta odrzana to zupełnie inna historia.
Tamto to polska kolonia. A tutaj, wzdłuż Siódemki, Siódemeczki, rozwlekła swoje ciało Polska, ta Polska, the Polska, ten projekt, prodżekt, prodżekt Polska, który kilka razy nie wypalił, a teraz jest znów odpalony i terkocze, działa jakoś, pyr-pyr, pyr-pyr, zbiera się jakoś do kupy, próbuje się na nowo określić, a Siódemka jest jego osią przeprowadzoną od Gdańska przez Warszawę po Kraków i góry, przez sam jego środek, rozcina ziemię, z której ta Polska wpływała, które są jej esencją, które nadają jej kształt i ton, bo to Siódemka to polskie centrum, a reszta to peryferia, choć sama Siódemka to peryferium do kwadraty, hej, Siódemka, Siódemka.”

Ziemowit Szczerek

Siódemka (2014)
Źródło: s. 23.

O historii , O myślach , O myśleniu

„Gapiłeś się na bar Sarmacja. Prosta, pustaczana buda pojechana kanarkowym tynkiem-barankiem. Dwa plastikowe, białe okna, drewniany okap nad drzwiami, z okapu zwisają dwie plastikowe, białe doniczki, z nich z kolei zwisają czerwone plastikowe kwiatki. Dach pewnie pokryty papą, bo czym. Kiedyś pewnie w barze Sarmacja mieścił się jakiś warsztat samochodowy. W sumie – podobało ci się to nawet, było polskie do bólu, powinno być sprzedawane na pocztówkach z napisem „Polska” zamiast jakichś tam, kurwa, Łazienek czy Wilanowów. Kurwa, to jest prawdziwa Polska, tylko że Polska udaje, że tego nie ma, Polska sama się tego wstydzi, nikt tego nie umieszcza na logach, w encyklopediach, podręcznikach, (…) Polacy udają, że u nich nie ma przestrzeni publicznej, że jeśli coś – to Wilanów i Łazienki. Kazimierz i Sandomierz, i to tylko w centrum. A chuj – myślałeś – to jest właśnie Polska, ten bar Sarmacja, to jest cywilizacja, którą wytworzyliśmy, i chuj, i koniec, kropka, jeśli się jej wstydzimy, to mamy problem, to coś z nią kurwa, zróbmy, ale nie udawajmy, że jej nie ma. Ten Bar Sarmacja powinien być na znaczkach pocztowych, a nie, kurwa, Wilanów.”

Ziemowit Szczerek

Siódemka (2014)
Źródło: s. 89.

O myślach , O problemach , O myśleniu

„I po co to komu było, myślałeś. Trzeba było się nie modlić o tę wojnę powszechną o wolność narodów. Trzeba było zlać sprawę. Byłyby najwyżej trzy Polski, a wszyscy Polacy chodziliby opromienieni ciepłem cierpienia narodu bez kraju. Kompozytorzy by komponowali, pisarze by pisali. Terroryści by za nią ginęli, za Polskę, za piękną Polonię, w pociągach Deutsche Bahnu, w rosyjskich marszrutkach, w austriackich cukierniach, a świat by ich miał coraz bardziej dosyć. (…) Jaka piękna by była Polska, gdyby istniała – tak by pisali. Historycy polscy by dowodzili, że musiałby to być najcudowniejszy kraj pod słońcem (…). Inni tworzyliby historie alternatywne i wyobrażali sobie Polskę jako raj na ziemi. Niemiecki porządek, słowiańska dusza. Niemiecki kraft, słowiański spontan. Tak by pięknie było. I po cholerę było toto rodzić w takich bólach i tyle razy, żeby tego trupa skazanego przez historię na śmierć co rusz reanimować? Ten projekt toksyczny i beznadziejny, który nigdy nie może się udać, ale który, kurwa, angażuje w siebie za każdym razem na śmierć i życie miliony wolontariuszy, którzy wywlekają dla niego do ostatka swoje bebechy i gówno z tego mają?”

Ziemowit Szczerek

Siódemka (2014)
Źródło: s. 244.

O życiu , O śmierci , O świecie , O duszy