Paweł Jasienica: Państwo

Paweł Jasienica był polski pisarz i eseista. Odkryj ciekawe cytaty na temat państwo.
Paweł Jasienica: 46   Cytatów 0   Polubień

„Samo liberum veto nie wynikało ze zbiorowego obłędu ani z wrodzonego instynktu anarchicznego. Było logicznym, tak! zupełnie logicznym ukoronowaniem ustroju, gwarancją jego bytu. Skoro państwo przemienione zostało w rzeszę samodzielnych domen magnackich, to zasada głosowania większością stała się nie do przyjęcia. Magnat – dajmy na to wielkopolski – natychmiast utraciłby swą przez antenatów uzyskaną pozycję, gdyby musiał podporządkować się prawu uchwalonemu przez Małopolan i Litwinów. Dla niego liberum veto było naprawdę „źrenicą wolności”, pojmowanej jako faktyczna suwerenność.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 199.

O wolności

„Puścić najważniejsze dla państwa sprawy samopas znaczyło w praktyce – uzależnić je od doraźnej gry sił.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 33.

O uzależnieniu

„Względy personalne [przy nominacjach] nie stwarzają żadnej solidnej podstawy. Za dobrze zorganizowane wolno uważać jedynie takie państwo, gdzie prawo względy owe ogranicza, pozbawia roli decydującej.”

Paweł Jasienica książka Polska Jagiellonów

Polska Jagiellonów
Źródło: s. 70.

„Król szwedzki dziękował za dobre chęci, obiecywał przyjaźń, zażądał zaś drobiazgu: detronizacji Augusta II.(…) Żądanie detronizacji nie byłoby niedorzecznością, gdyby zamieszkiwali państwo sami magnaci i posesjonaci grubego kalibru. Dla drobiazgu szlacheckiego, dla mieszczanina i chłopa August II nie był jednak kontrahentem, który dobrze zapłacił za wybór, a obiecał dać jeszcze więcej, lecz prawowitym, namaszczonym, ukoronowanym monarchą. Korupcja przeżarła w Rzeczypospolitej same wierzchołki struktury społecznej, co stało niżej, to było ciemne, religijnie sfanatyzowane, przeważnie apatyczne, lecz wcale nie zdradzieckie.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 52–53.

O przyjaźni

„Od dawna już właściwie była Rzeczpospolita państwem konstytucyjnym. Rząd musiał się liczyć z wolą obywateli. Większość znanych z historii wojen nie byłoby wcale, gdyby decyzje ich rozpoczynania zależały od głosowania powszechnego, a nie od sztabów i ośrodków rządzenia. Pacyfizm naszej szlachty nie wynikał z polskich, litewskich czy ruskich cnót narodowych, lecz z typu ustroju.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 23.

O historii , O decyzjach