Marek Żukow-Karczewski: Cytaty o ludziach

„Kresy Wschodnie, to obszar zaiste ogromny! Choć tereny te były niezmiernie zróżnicowane etnicznie, kulturowo, religijnie i cywilizacyjnie, to jednak wytworzył się tam swoisty kod kulturowy, który nieomylnie pozwalał rozpoznać ludzi „stamtąd”. Na ukształtowanie specyficznego typu wrażliwości mieszkańców Kresów – oprócz burzliwych dziejów – niewątpliwy wpływ miały warunki naturalne, a więc klimat oraz otaczająca ich przyroda i krajobrazy. Pośród dolin i jarów rzek, wzniesień i skał, jezior i bagien, nieprzebytych lasów i nieograniczonych przestrzeni, powstawały przecież ręką ludzką uczynione zamki, dwory, przepiękne parki i ogrody wokół rezydencji, architektonicznie wspaniałe miasta i pełne uroku wsie, kurorty i uzdrowiska, ośrodki wydobywcze i przemysłowe, a także obficie rodzące sady i pola uprawne. A nad tym wszystkim unosiło się tajemnicze, nieodgadnione i niedopowiedziane „coś”.”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Zaleszczyki – krajobrazy utracone, Ekologia. pl, 2011. http://ekologia.pl/styl-zycia/podroze/zaleszczyki-krajobrazy-utracone,15940.html

O ludziach

„Gdybyśmy w swoich sądach o wybitnych ludziach przeszłości kierowali się jedynie notkami encyklopedycznymi i poważnymi monografiami, obraz minionych epok wydałby się nam wielce ponury, a ludzie poważni, smętni i do znudzenia pryncypialni. Między linijkami tekstu wyliczającego zasługi, stanowiska i osiągnięcia niewiele, niestety, pozostaje miejsca dla człowieka z krwi i kości. A to przecież codzienne bytowanie tworzyło koloryt epoki, natomiast zalety, przywary i narowy ludzi przeciętnych i wielkich stanowiły niewyczerpalny temat rozmów i plotek, którym z równym zainteresowaniem poświęcała uwagę ulica, jak i salony.”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Niemcewicz mniej znany, „Życie Literackie” nr 27, 9 lipca 1989, s. 10. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=13564&from=publication&tab=1

O życiu , O ludziach , O przeszłości , Obraz

„Cóż zatem – oprócz dramatu ludzi i miasta – przyniosły krwawe zdarzenia sprzed siedemdziesięciu lat? Otóż, wykazały one wyraźnie, jak łatwo można autentyczne i uzasadnione niezadowolenie społeczne przerodzić w tragedię, której ofiarami są zawsze zwykli ludzie.”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Strzały w Krakowie, „Gazeta Krakowska” nr 257, 5 listopada 1993, s. 4.

O ludziach

„Wielki strach przed trądem i zarazą powodował, iż wielu mieszkańców miasta postradało zmysły, stając się pensjonariuszami szpitali waryatów, które istniały w Polsce już w XVI wieku. Krakowski szpital dla pacarellów, alias dla szalonych ludzi powstał w wieku XVII.”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Jak w Krakowie chorowano, czyli o szpitalach, podrzutkach, trędowatych, zapowietrzonych, wariatach i francuskiej chorobie, „Gazeta Krakowska” nr 127, 4 czerwca 1993, s. 4.

O ludziach , O strachu , O chorobach , O wariatach

„Generał Felicjan Sławoj Składkowski, premier i wielokrotny minister w międzywojennej Polsce, był z wykształcenia lekarzem, a więc jego starania o podniesienie poziomu higieny w kraju było czymś naturalnym. Będąc ministrem spraw wewnętrznych wydał on m. in. rozporządzenie polecające stawianie gustownych wychodków na wsiach, aby przerwać tradycję chodzenia „za stodołę”. (…) Niewdzięczny lud szybko obdarzył te publiczne przybytki mikcji i defekacji mianem „sławojek”, co splendoru imieniu generała raczej nie dodawało, a później, w okresie PRL-u, było stałym elementem w propagandzie ośmieszającej przedwojenne władze. (…) Oto kilkadziesiąt lat wcześniej, prezydent Krakowa Juliusz Franciszek Leo, ekonomista i prawnik, profesor UJ, twórca Wielkiego Krakowa, zainicjował w swoim mieście budowę szaletów publicznych, aby strzec niewinne pacholęta, dziewice, matrony i szlachetnych obywateli przed gorszącym widokiem osobników nieprzystojnie „puszczających wodę” po kątach. (…) Oczywiście dowcipna krakowska ulica nadała tym stylowym małym budyneczkom nazwę „leówek” (…).”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Higiena sanitarna w Polsce. Jak załatwiano potrzeby fizjologiczne?, Ekologia. pl, 2011. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/obieg-zamkniety-czyli-przyczynek-do-dziejow-higieny-sanitarnej-w-dawnej-polsce,15189.html

O ludziach , O wykształceniz , O wodzie

„Wychodźstwo polskie po klęsce powstania listopadowego współcześni zwykli szacować na ok. 15 tysięcy. My przyjmujemy, iż Wielka Emigracja liczyć mogła 7–8 tysięcy osób. Byli to w większości ludzie młodzi i wykształceni, wywodzący się ze światłych środowisk polskich. Ci inteligentni i rozumni Polacy pomimo zakazów i utrudnień dążyli gromadnie do Paryża, tworząc tam różnego rodzaju stowarzyszenia i organizacje. Wielu z nich w szeroko pojętej działalności kulturalnej widziało możliwość zachowania tradycji i ducha narodowego. A nośnikiem historii i dorobku wieków państwowości polskiej były książki.”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Biblioteka przy Quai d’Orlèans, „Życie Literackie” nr 13, 2 kwietnia 1989, s. 4. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=13547&from=publication&tab=1

O życiu , O ludziach , O książkach , O zachowaniu

„Niemal każdy człowiek popełnia w swoim życiu czyny, których przychodzi mu się wstydzić po latach. Im kto w społeczeństwie wyższą pozycję zajmuje, lub piastuje poważniejsze stanowisko, tym łatwiej mu ów błąd życiowy z płaszczyzny osobistej przenieść na płaszczyznę ogólną, publiczną. Wybitni ludzie są bowiem bacznie obserwowani przez innych i rozliczani z najdrobniejszych nawet posunięć. Taka jest oto przyczyna – oczywiście przedstawiona w największym skrócie – że o niecnych sprawkach możnych tego świata wiemy tak wiele i z taką lubością nimi się zajmujemy. A może chodzi tu o uspokojenie własnego sumienia?”

Marek Żukow-Karczewski

Źródło: Brzydkie sprawki wielkich krakowian, „Gazeta Krakowska” nr 295, 18 grudnia 1992, s. 6.

O ludziach , O błędach