Madame Roland, Manon Roland, właśc. Jeanne Marie Philipon Roland de la Platière – francuska działaczka polityczna.
Madame Roland przyszła na świat w rodzinie mieszczańskiej jako Marie-Jeanne Phlipon. Ponieważ była jedynaczką, cała uwaga rodziny skupiła się na zapewnieniu jej jak najlepszej, przystającej jej płci, edukacji, choć w dużej mierze Manon była samoukiem. Jako młoda dziewczyna obracała się w wyższych sferach, a nawet jakiś czas spędziła w Wersalu, z którego wyniosła dość gorzkie doświadczenia. W roku 1781 wyszła za mąż za dwa razy od niej starszego Jeana Marie Rolanda de la Platière.
W okresie Wielkiej Rewolucji Francuskiej wraz z mężem przeprowadzają się do Paryża i stają się ważnymi figurami na scenie politycznej – we dwoje nieformalnie przewodzą tzw. Żyrondzie. Manon prowadziła swój salon polityczny, w którym spotykały się najważniejsze osobistości Rewolucji. Była wielką przeciwniczką Maksymiliana Robespierre’a i jakobinów. Była również znana ze swojej działalności dobroczynnej i społecznej. Manon optowała za przekształceniem Królestwa Francji w demokratyczną republikę. Wiele wskazuje na to, że gdy jej mąż po obaleniu monarchii został ministrem spraw wewnętrznych, to ona tak naprawdę wydawała mu polityczne dyrektywy. Choć nigdy się do tego publicznie nie przyznała.
Po obaleniu rządu Żyrondy i dojściu do władzy stronnictwa jakobinów została aresztowana i osądzona wraz z ponad 20 innymi żyrondystami, oskarżona o zdradę i skazana na śmierć. Wyrok publicznie wykonano 8 listopada 1793 przez ścięcie na gilotynie. Na wieść o jej śmierci jej zrozpaczony mąż, Jean Roland, popełnił samobójstwo.
W czasie pobytu w więzieniu, oczekując na proces i egzekucję, Madame Roland napisała swoje słynne pamiętniki, wydane także po polsku.
Wikipedia
„O wolności, jakież zbrodnie popełnia się w twoim imieniu!”
O Liberté, que de crimes on commet en ton nom! (fr.)
ostatnie słowa Madame Roland – została ścięta na gilotynie w czasie rewolucji francuskiej.
“O Liberty, how many crimes are committed in thy name!”
On being led to her execution, sometimes stated to have been directed at a specific statue of Liberty, in Memoirs, Appendix; reported in Bartlett's Familiar Quotations, 10th ed. (1919), and in Hoyt's New Cyclopedia Of Practical Quotations (1922); used by Thomas Babington Macaulay, Essay on Mirabeau.
Variants:
O liberté, comme on t'a jouée!
O Liberty, how thou hast been played with!
As quoted in Letters Containing a Sketch of the Politics of France (1795) by Helen Maria Williams, Vol. 1, p. 201 http://books.google.de/books?id=FTkuAAAAMAAJ&pg=PA201
