Ľudovít Štúr, Ludevít Velislav Štúr – słowacki pisarz, publicysta, działacz narodowy, językoznawca, kodyfikator języka słowackiego, filozof.
Jego rodzicami byli Samuel Štúr i jego żona Anna, z domu Michalcová. W latach 1837–1838 i 1840–1843 Ľudovít Štúr był pedagogiem w ewangelickim liceum w Preszburgu . W latach 1838–1840 studiował w Halle. Później prowadził samodzielne badania naukowe nad słowackim językiem, dziejami i kulturą Słowacji. Od 1851 mieszkał pod nadzorem policji w miejscowości Modra.
Jako nauczyciel bratysławskiego liceum Ľudovít Štúr wykładał filozofię, historię i literaturę słowiańską. Jego wykłady umacniały w słuchaczach patriotyczny zapał. Wkrótce skupiła się wokół niego grupa młodej słowackiej inteligencji, której nadano nazwę szturowcy .
W 1846 wydał swą najdonioślejszą pracę Nárečja slovenskuo alebo potreba písaňja v tomto nárečí , która stanowiła pierwszy wyraz dążenia do uniezależnienia języka słowackiego od czeskiego, w pewnej mierze ustalała wzorzec słowackiego języka literackiego, a także zawierała ideowo-polityczne poglądy autora i grupy jego zwolenników. Następnie w dziele Nauka reči slovenskej Štúr usystematyzował gramatykę ówczesnego języka słowackiego. Prace te stanowią tzw. kodyfikację szturowską.
W czasie Wiosny Ludów Ľudovít Štúr podjął intensywną działalność publicystyczną i polityczną w kierunku słowackiego wyzwolenia narodowego i reform społecznych na Węgrzech. Te żądania artykułował występując na węgierskim sejmie w Preszburgu od 1847. W ten sposób Ľudovít Štúr stał się ideologiem formującego się, nowoczesnego narodu słowackiego i rosnącej w siłę burżuazji. Dążenia narodowowyzwoleńcze postawiły go w opozycji do rewolucyjnego rządu węgierskiego, który na fali węgierskiego nacjonalizmu zwalczał program narodowego ruchu słowackiego. W 1848 rząd węgierski zagroził aresztowaniem Štúra i jego współpracowników Jozefa Miloslava Hurbana i Michala Miloslava Hodžy, czym zmusił ich do licznych ustępstw. W dalszym toku rewolucji na Węgrzech Štúr stał się jednym z głównych przedstawicieli i dowódców słowackiego powstania w latach 1848–1849 i wiodącym działaczem Słowackiej Rady Narodowej .
Po porażce rewolucji burżuazyjnej, która nie spełniła jego politycznych nadziei, był zmuszony zaniechać bezpośredniej działalności politycznej; zajmował się niemal wyłącznie literaturą i nauką .
Zmarł kilka tygodni po przypadkowym postrzeleniu się podczas polowania w dniu 22 grudnia 1855 w okolicach Modry, gdzie istnieje obecnie muzeum Ľudovíta Štúra . Jego nazwiskiem nazwano po II wojnie światowej miasto Štúrovo w południowej Słowacji oraz jedną z planetoid – Štúr.
2 lutego 1994 w Republice Słowackiej ustanowiono order jego imienia.
Wikipedia
Ako národ Slovanskí je nad inšje národi kmenovití, tak aj reč Slovanská je hlavňe narečná a muože sa bezpečňe pre svoju ňekoňečnú bohatosť, pre svoju rozvitosť a rozmaňitosť nazvať rečou reči. (słowac.)
