Jerzy Grotowski: Widz

„Teatr wielkich uczuć wymaga repertuaru, przez który w całej pełni można by obudzić w widzu pożądane przez nas wielkie uczucia.”

Jerzy Grotowski

Źródło: Marzenie o teatrze http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=7023, „Dziennik Polski” nr 46, 23 lutego 1955, s. 2–3.

O emocjach

„Siłę teatru widzimy w akcji, w rozgrywaniu się życia przed naszymi oczyma. Ale pedantyczne budowanie scenicznego życia „dokładnie tak jakby się to działo w rzeczywistości” czy też suche i intelektualne konstruowanie akcji, dla wyrażenia jakiejś myśli – nie wzbudzi w widzu uczucia wielkiego formatu. – Trzeba na to środków o szczególnej sile emocjonalnego oddziaływania. Akcję sceniczną winniśmy zatem komponować poetycko – poszukując wyłącznie takich rozwiązań, takich momentów scenicznych, które zrodzą u widza silne emocje – w całokształcie przedstawienia zdążające do określonego wielkiego uczucia.”

Jerzy Grotowski

Źródło: Marzenie o teatrze http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=7023, „Dziennik Polski” nr 46, 23 lutego 1955, s. 2–3.

O emocjach , O myślach , O rzeczywostości , O sile

„Beznamiętna szarzyzna mieszczańskiego realizmu, podobnie jak suche intelektualne podejście do sztuki – nie zadowala naszego widza, stęsknionego za teatrem, który w masach ludowych budziłby uczucia wielkie i trwałe zapładniające je do historycznych, twórczych czynów. Idei takiego teatru niektórzy spośród młodych pragniemy poświęcić swoją twórczość: aby budzić pasję rewolucyjną, szacunek wobec miłości, klasowe braterstwo, kult bohaterstwa i szlachetności, nienawiść wobec wyzysku.”

Jerzy Grotowski

Źródło: Marzenie o teatrze http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=7023, „Dziennik Polski” nr 46, 23 lutego 1955, s. 2–3.

O nienawiści , O emocjach

„Chodzi o teatr świadomie oddziaływający na widza. Droga tego oddziaływania – „przez serce – do umysłu”. To rodzi konsekwencje ściśle praktyczne: w pracy nad daną sztuką każdy fragment akcji winniśmy stawiać pod kątem świadomego poruszenia emocji widza w sposób najwłaściwszy dla tych wielkich uczuć, jakie aktualnie pragniemy w nim obudzić.”

Jerzy Grotowski

Źródło: W tonacji entuzjastycznej http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=7004, „Dziennik Polski” nr 27, 1 lutego 1955, s. 3–4.

O emocjach , Serce

„Monumentalizacja to po prostu zatrzymanie akcji w ruchu i ukazanie sylwet bohaterów w pomnikowej nieruchomości, w wyolbrzymieniu przez grę świateł, przez pustą przestrzeń jako tło. Jest to chwila, w której głos historii jakgdyby odzywał się na scenie.
Metafora, uogólnienie, monumentalizacja, to puenty podsumowujące dotychczasowe emocje widza w jego drodze do wielkiego uczucia. Ale poezję akcji w jej emocjonalnym oddziaływaniu winny również wzmacniać elementy ilustracji muzycznej, gra świateł i barw, sugestywny rytm, architektura syntetyczna i pełna przestrzeni, pomocna aktorskiemu ruchowi. Każdy z tych czynników w teatrze naszych marzeń winien być realizowany nie naturalistycznie, (…) ale tak, aby wzmacniał akcję w jej emocjonalnym oddziaływaniu.”

Jerzy Grotowski

Źródło: Marzenie o teatrze http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=7023, „Dziennik Polski” nr 46, 23 lutego 1955, s. 2–3.

O emocjach , O historii , O grach , O świetle

„Chodzi mi po prostu o skupienie się na „absolutnej” czystej teatralności, na tym, co w teatrze nie jest ani naśladowaniem życia – iluzją, ani ilustrowaniem literatury – odtwórczością, ani plastyką, ani… – Słowem – jest to tropienie specyfiki teatru, tej nieokreślonej wartości, którą zdefiniowałbym jako grę w umowność. Grę – nie bez okrucieństwa, przekory, dialektyki przeciwieństw, opacznych uderzeń. Jest to w końcu gra – jak gra szulerów, a nie – jak gry salonowe. Kto jest partnerem, kto wygrywa, kto przegrywa? My sami oczywiście; my sami – to znaczy również i widzowie, bo tutaj zaciera się podział na scenę i widownię. Otóż gra w umowność doprowadzona do ekscesu, do swoich konsekwencji krańcowych, w których staje się właściwie parodią losu ludzkiego, prawdą losu jako „umowności” i losu jako „gry””

Jerzy Grotowski

byłaby właśnie tą wartością poszukiwaną: „absolutem” teatralności.
Źródło: Rena Nalepa, Poszukiwania opolskie http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=10332, „Dziennik Polski” nr 7, 8/9 stycznia 1961, s.6.

O losie , O poszukiwaniu , O grach , O literaturze