„Jestem przekonany, że czas nie istnieje. Sądzę, że można opisać przyrodę, nie używając pojęć czasu jak i przestrzeni, a wyrzucenie ich z języka okaże się użyteczne i przekonujące. Pojęcia czasu i przestrzeni to tylko pewne przybliżone pojęcia, których używa nasz umysł, żeby wyobrazić sobie rzeczywistość. Podobnie jak pojęcie powierzchni wody, które traci sens w odpowiednio małej skali, gdy widać poszczególne atomy formujące wodę i powietrze.”

— Carlo Rovelli

Źródło: wyborcza.pl, 24 stycznia 2005 http://wyborcza.pl/1,75248,2509424.html

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia

Tematy

rzeczywistość , woda , czas , powierzchnia , pojęcie , powietrze , umysł , sens , przestrzeń , małe , okazać , istnieć , nasi , wyobrażenie , użyć , przyroda

Carlo Rovelli 1

włoski fizyk i filozof, profesor 1956

Podobne cytaty

„Podstawowe dla naszego postrzegania świata pojęcia załamują się po przekroczeniu progu Plancka, a gdy nie ma czasu i przestrzeni, nie można mówić o geometrii, a więc i o żadnym punkcie.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wywiad Dowód na istnienie Boga

„Choć jednak człowiek wyabstrahował przestrzeń i czas z rzeczy przestrzennych i czasowych, mimo to uważa czas i przestrzeń za pierwsze, podstawowe warunki istnienia tych rzeczy. Myśli sobie zatem, że świat, tj. ogół wszystkich rzeczy rzeczywistych, materia, treść świata, powstał W przestrzeni i W czasie. (…) W rzeczywistości jest wprost odwrotnie… nie przestrzeń i czas są założeniem dla rzeczy, lecz rzeczy są założeniem dla przestrzeni i czasu. Wszak przestrzeń albo rozciągłość zakłada coś, co jest rozciągłe, a czas, a ruch – czas jest przecież tylko pojęciem wyabstrahowanym z ruchu – zakłada coś, co się rusza. Wszystko jest przestrzenne i czasowe.”

Ludwig Feuerbach (1804–1872) niemiecki filozof

Wykłady o istocie religii

„Noc czarna, srebrna noc Świat nieskończony W czasie i przestrzeni. Pośrodku Droga Mleczna Któż po niej przechodzi? To przechodzi ludzkie pojęcie.”

Leopold Staff (1878–1957) poeta polski

Źródło: Niebo w nocy

„Przyroda i historia są najstarszymi pojęciami, za pomocą których duch ludzki ujmuje świat zjawisk. Ujmuje je zaś stosownie do naoczności przestrzeni i czasu, jakimi mu się wyłaniają, gdy w celu uchwycenia nieustającej dynamiki zmieniających się zjawisk analizuje je podług ich rodzaju.”

Johann Gustav Bernhard Droysen (1808–1884)

Źródło: Zarys historyki

„Świat nie miał początku i nie będzie miał końca. Ruch jest wieczny, tak jak i czas, który go mierzy: pojęcie teraźniejszości zawiera pojęcie przeszłości i przyszłości.”

Arystoteles (-384–-321 p. n. e.) Filozof starożytnej Grecji

Źródło: Myślę, więc jestem : aforyzmy, maksymy, sentencje. Czesława i Joachim Glenskowie (oprac.). Opole : Instytut Śląski w Opolu, 1986. S. 25.

„Z czasem doszedłem do wniosku, że socjologia patrzy na zjawiska społeczne w sposób subiektywny, opisując je przy pomocy pojęć, będących przecież produktami umysłu, a nie bytami realnymi. Pojęcia te są w gruncie rzeczy proste, tyle że używający ich autorzy z braku jasności myślenia często wydzielają z siebie bełkot, robiący wrażenie wiedzy tajemnej.”

Stanisław Moskal (1935–2019) polski naukowiec i pisarz

Niegdysiejsze śniegi, niegdysiejsze mgły
Źródło: s. 233.

„Tylko nasze pojęcie czasu pozwala nam mówić o sądzie ostatecznym. W gruncie rzeczy jest to sąd doraźny.”

Franz Kafka (1883–1924) pisarz austriacki pochodzenia żydowskiego

„Bóg nie jest pojęciem. Pojęcie Boga jest pojęciem! Filiżanka kawy nie jest pojęciem. Pojęcie filiżanki kawy jest pojęciem! Elementarna filozofia…”

Daniel Dennett (1942) filozof amerykański

Źródło: Daniel Dennett – How to tell if you’re an atheist, tłum. Ireneusz Kozak, 2012.

„Kocham (…) wielkie, puste przestrzenie, gdzie żadna przeszkoda, ani żaden wytyczony szlak nie podpowiadają kierunku marszu, gdzie nie istnieje nawet samo pojęcie kierunku.”

Jean Dubuffet (1901–1985) francuski malarz i rzeźbiarz

wyjaśnienie skłonności do malarstwa abstrakcyjnego w latach 1957–1961.
związane z cyklami obrazów

„„Czas”, który płynie, nie może zostać „schwytany”, a niezmienny „czas”, który można by „schwytać” – nie istnieje. Jak więc w sensowny sposób można mówić o czasie, który jest niemożliwy do pojęcia?
Jeżeli czas jest uzależniony od bytu, jak więc może być oddzielony od niego? Nie ma takiego bytu, który by istniał [niezależnie], jak więc czas może stać się (czymś takim)?”

Nagardżuna (150–250)

Źródło: Mulamadhyamika-karika, XIX, 5–6

Tematy

Carlo Rovelli 1

Podobne cytaty

Pokrewne tematy