„Również przyjętem jest dziś powszechnie do wiadomości, co od lat kilkunastu głoszę, a co z początku narażało nawet na przykrości: przekonanie, jako unja brzeska nie tylko nie wyszła na dobre Kościołowi, lecz powstrzymała rozwój katolicyzmu na Wschodzie. Gdyby nie to chybione dzieło brzeskie, byłoby się stawiało we wschodnich prowincjach Rzpltej nadal kościoły, a wszystko, co z pośród wschodnich żywiołów etnograficznych wzniosłoby się cywilizacyjnie ponad przeciętność nieuctwa schizmy, lgnęłoby do Kościoła. Unja brzeska ocuciła prawosławie z senności, podniosła je pod każdym względem, a rozbudziwszy świadomość orjentalnego pierwiastka w cerkwi, rozdmuchała na nowo nienawiść do „łaciństwa” w pożar nieugaszony… Gdyby nie unja brzeska. gdyby nie owo niefortunne dążenie do syntezy Zachodu i Wschodu w Kościele, hierarchja rzymsko-katolicka sięgałaby była już od XVIII wieku po Ural i cywilizacja zachodnia byłaby w Rosji zwyciężyła.”

— Feliks Koneczny

Uwaga: Reprint wydania z 1921 roku.
O Polsce
Źródło: Polskie Logos a Ethos, t. 2, Wyd. Antyk, Komorów, b.d.w., s. 341. ISBN 83-86482-23-0

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia

Tematy

nienawiść , wiek , rozwój , wiadomość , świadomość , kościół , początek , wschód , zachód , dobry , nadal , podnieść , pożar , wyraz , synteza , dzieło , dążenie , przekonanie , stawiać , pierwiastek , dziś , prowincja , cywilizacja , wzniesienie , katolicyzm , owo

Feliks Koneczny 71

historyk polski, historiozof 1862–1949

Podobne cytaty

„Niechęć do Wschodu jest obecna w pracach dotyczących historii Kościoła niemal powszechnie. Wynika to z kilku powodów. Po pierwsze, historycy katoliccy, którzy piszą o Kościołach wschodnich późnej starożytności, nie mogą powstrzymać irytacji biorącej się z tego, że nie chciały się one poddać papieskiemu kierownictwu. Na domiar złego, w oczach tych ludzi Kościoły wschodnie IV-VI w. są bezpośrednimi przodkami prawosławia, którego apologeci katolicyzmu na gruncie nauki historycznej nie mają powodów ani lubić, ani szanować (o wiele spokojniej i z większym respektem te same osoby piszą o wszelkich odłamach protestanckich). Na szczęście wiele się w czasach ostatniego ćwierćwiecza zmieniło, odkąd Kościół przyjął ekumenizm za swoją maksymę.”

Ewa Wipszycka (1933)

Źródło: Kościół w świecie późnego antyku, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 51.

„Zmarły premier Nehru osobiście opracował politykę specjalnego traktowania Wschodniego Bengalu w odróżnieniu od Zachodniej części. Kierowano się przy tym związkami łączącymi ponad 10-milionową ludność hinduską Wschodniego Bengalu z Bengalczykami indyjskimi… Indie inspirowały rozwój handlu granicznego między Wschodnim a Zachodnim Bengalem, nie wprowadzały w życie zasad udzielania wiz i zezwoleń. Od początku Indie zmierzały do odłączenia Wschodniego Bengalu od Pakistanu.”

Zulfikar Ali Bhutto (1928–1979) pakistański polityk

Źródło: Barbara Wizimirska, Drogi kariery. Zulfikar Ali Bhutto i jego partnerzy: Indira Gandhi i Mujibur Rahman, op. cit., s. 173.

„Formuła „extra Ecclesiam nulla salus” nie została wymyślona na użytek katolicyzmu. Jest starożytną formułą przyjmowaną w Kościele na długo przed podziałem na Kościół zachodni i wschodni, a potem na rzymskokatolicki i Kościoły reformacji. Zatem już przez swoją czcigodną starożytność i powszechność zasługuje, by z uwagą prześledzić, jak była interpretowana. W najlepszych nurtach tradycji kościelnej, usankcjonowanych przez sobory, rozważano rozmaite stopnie przyporządkowania do Kościoła ludzi, którzy formalnie do niego nie należą. Nigdy więc w oficjalnym nauczaniu nie było to pojmowane tak wąsko, że poza Kościołem rzymskokatolickim nie ma zbawienia.”

Waldemar Chrostowski (1951)

Rozmowy o dialogu
Źródło: s. 264.

„wszelki opór władzy kościelnej kościół karał ze zgoła wschodnim okrucieństwem – torturami i stosem; w tym celu kościół zachodni stworzył odrębną instytucję – Inkwizycję „świętą””

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Religia

„Piękny jest twój wschód na horyzoncie nieba, o żywy Atonie, będący początkiem wszelkiego życia. Gdy zaświecisz na wschodnim horyzoncie nieba, to napełniasz ziemię pięknością swoją.”

Echnaton faraon egipski

autorstwo przypisywane.
Źródło: Hymn do słońca cyt. za: Wielka literatura powszechna, t. 5, cz. 1 pod red. S. Lama, Warszawa 1932, s. 150, tłum. A. Śmieszek.

„W czasie kształtowania się średniowiecznej Europy, gdy jedność Kościoła zachodniego tworzyło hierarchiczne centrum Rzymu, Kościoły wschodnie jednoczy góra Athos przez samo swe duchowe promieniowanie, bez jakiejkolwiek nad nimi jurysdykcji.”

Olivier Clément (1921–2009) francuski teolog

Źródło: Jerzy Klinger, O istocie prawosławia. Wybór pism, Warszawa 1983, s. 165.

„Pożyteczne jest poznawanie starożytnej tradycji, nauki i wiary Kościoła, którą Pan przekazał, Apostołowie głosili, Ojcowie zachowali. Na niej zbudowany jest Kościół, a jeśli ktoś oddala się od Kościoła, nie jest już ani też nie może nazywać się chrześcijaninem.”

Atanazy Wielki (295–373) ojciec Kościoła, patriarcha Aleksandrii

Źródło: 1. List do Serapiona

„lecz najgorsze było to, że gdy tylko chrześcijaństwo stało się kościołem państwowym, zapomniało o odpuszczeniu win i dokonywało zemsty za każdą przewinę, nie w mniejszym stopniu niż czynili to wschodni despoci”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Religia

„Kościół katolicki istniał przez dziesięć wieków, nim nastąpiło odszczepieństwo wschodnie, a wieków piętnaście, nim zjawił się protestantyzm; w tym czasie uznawano go powszechnie za Kościół Chrystusowy; jakże tedy stać się mogło, że nagle przestał nim być w wieku XI-tym na Wschodzie, a w wieku XVI na Zachodzie? Czyliż on porzucił naukę, powierzoną mu od Chrystusa? Nie. Czy zmienił doszczętnie swój ustrój, ustanowiony przez Chrystusa? Także nie. Więc może uległ gangrenie moralnej aż do szpiku? I to nie. Wprawdzie w wiekach X i XV więcej było zeświecczenia i zepsucia w duchowieństwie, niż kiedy indziej, także nawet na Stolicy św. zasiedli niektórzy papieże, tego urzędu niegodni, jak Jan XII w X-tym Benedykt IX w XI-tym, lub Aleksander VI w XV wieku; ale wnet nastąpiła reforma, którą w wielki XI przeprowadził św. Grzegorz VII, w szesnastym Sobór trydencki; zresztą i w onych wiekach zniesławionych spotykamy Świętych, jak niemniej znakomitych papieży i biskupów. A więc Kościół katolicki w wieku XI i XVI nie przestał być Kościołem Chrystusowym i jest nim dotąd.”

Józef Sebastian Pelczar (1842–1924) biskup przemyski, założyciel Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, święty Kościoła Katolic…

Źródło: Obrona religii katolickiej, tom I, Przemyśl 1920, str. 83.

„Widać wyraźnie, że Jarosław Kaczyński używa krzyża także przeciwko biskupom i Kościołowi. Już w sposób oczywisty namawia do schizmy w Kościele. To nie ma nic wspólnego z pamięcią osób, które zginęły w katastrofie.”

Andrzej Halicki (1961) polski przedsiębiorca, działacz polityczny

Źródło: Halicki: Kaczyński namawia do schizmy w Kościele. Próbuje być męczennikiem, gazeta.pl, 21 września 2010 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,8404318,Halicki__Kaczynski_namawia_do_schizmy_w_Kosciele_.html

Tematy

Feliks Koneczny 71

Podobne cytaty

Pokrewne tematy