Franciszek Ksawery Dmochowski cytat: „A nade wszystko szanuj mowę twą ojczystą, nie znać języka swego

„Języka ojczystego trzeba uczyć w szkole nie tylko dlatego, żeby młodzież nauczyć nim dobrze władać, ale przede wszystkiem, żeby ją nauczyć poprawnie myśleć.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 21

„Ujgurzy nie mogą używać swojego ojczystego języka. Nie mogą podejmować pracy w innych regionach Chin, bo zostaną odesłani do Turkiestanu. Ale Chińczycy bez problemu znajdują zatrudnienie w Sinkiangu. Bezrobocie wśród Ujgurów sięga już 19 procent.”

Erkin Alptekin (1939)

Źródło: Krwawa niedziela w Sinkiangu http://www.rp.pl/artykul/34,330244_Krwawa_niedziela_w_Sinkiangu.html, „Rzeczpospolita”, 6 lipca 2009

„Szczególnie trzeba koniecznie zwrócić uwagę na ogromną doniosłość wychowawczą nauki języka ojczystego i to samej nauki języka, a nie literatury. Nauka języka ojczystego, która, miejmy nadzieję, raz już nareszcie będzie uznana jako jedyny centralny ogólnokształcący przedmiot każdej szkoły, jakiegokolwiek typu, ma w dziedzinie wychowania dużo większe znaczenie niż ogół wychowawców zdaje się mniemać. W jej rękach jest całe kierownictwo rozwoju umysłowego dziecka, wyćwiczenie i nastawienia poszczególnych władz psychicznych i wdrożenie do kontrolowania własnych procesów umysłowych. Wszystko to ma także kapitalne znaczenie dla procesów wychowania.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

W szkole wychowania
Źródło: Zdolność wychowawcza szkoły publicznej i jej granice, s. 73

„Doprawdy, godny pożałowania jest naród, z którego się szydzi z powodu jego języka ojczystego, którego przecież nie zawinił, i to przez ludzi, którym brakuje wszystkiego, by móc orzekać prawdziwie i rzetelnie.”

Johann Wilhelm Pohle (1742–1801)

Źródło: z broszury Der Oberschlesier verteidigt gegen seine Widersacher, 1791.

„Mieli do wyboru wojnę lub hańbę, wybrali hańbę, a wojnę będą mieli i tak.”

Winston Churchill (1874–1965) premier Wielkiej Brytanii

po powrocie premiera Chamberlaina z Monachium.
Wariant: Nasz rząd miał do wyboru hańbę i wojnę. Wybrał hańbę, a wojnę będzie miał i tak.

„Nie „przyrodniczego myślenia” ani „filologicznego” mają uczyć młodzież szkoły tego lub innego typu, ale wszystkie winny ją zaprawiać do „polskiego” myślenia t. j. tak pokierować za pomocą nauki języka ojczystego rozwojem młodego umysłu, iżby się stał zdolny do rozumnego i ścisłego myślenia terminami mowy ojczystej o każdym przedmiocie, wobec którego życie go postawi, i następnie do poprawnego i jasnego komunikowania innym swych myśli.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 49

„Ściślejszy jest jeszcze związek między nauką języka ojczystego a rozwojem i kształceniem wyobraźni. Opanowanie tej tak ruchliwej i trudnej do pokierowania władzy jest jednem z głównych zadań w pracy nad kształceniem młodych umysłów. Chodzi o to, aby zaprawić dziecko do kierowania wyobraźnią, do niepoddawania się jej kierunkowi.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 24, 25

„Rada [Języka Polskiego] jest natomiast ciałem, któremu przypisana została wyjątkowa godność i autorytet, co sprawia, że ja jako członek Rady, np. czuję się szczególnie zaszczycony i powołany do strzeżenia godności mojego języka ojczystego, godności rządzących nim praw, godności językoznawstwa i ogólnie, jak wszędzie i zawsze, przyrodzonej godności ludzkiej.”

Jacek Bocheński (1926) polski pisarz

wypowiedź na posiedzeniu Rady Języka Polskiego 14 V 2001 r.
Żródło Komunikat RJP nr 2(9), s. 7. http://www.rjp.pan.pl/images/stories/pliki/komunikaty_rjp/komunikat_2001_2_9.pdf|. Zobacz też: Rada Języka Polskiego

„Przywiązanie pisarza, przebywającego poza krajem urodzenia, do ojczystego języka można wytłumaczyć poprzez to, co w „Traktacie poetyckim” napisał Czesław Miłosz. A mianowicie, że „mowa jest ojczyną”. Zresztą nie odnosi się to wyłącznie do pisarzy. Dla tych, którzy znaleźli się na emigracji, zazwyczaj właśnie język jest bowiem najważniejszym elementem zapewniającym nieprzerwaną więź z tym, co decyduje o ich tożsamości. Bez względu na narodowość. Co nie znaczy, że język ojczysty powinien być jaskinią, do której należy się chować, żeby uniknąć zalewu obcą mową.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Dlaczego nie piszę po niemiecku? – „Tygiel Kultury” Nr 7–12/2015

„Bardzo ważne jest wychowanie narodowej samoświadomości, patriotyzmu poprzez szacunek do języka ojczystego, do narodowej historii, do państwa. Na razie jednak trzeba skonstatować, że rosyjska kultura dominuje na naszym terytorium. Rosyjskich środków masowego przekazu żąda większość naszej ludności, język rosyjski przeważa na ulicach i w instytucjach. Nie, ja głęboko szanuję kulturę rosyjską, rozumiem nieuniknioność i nieodwracalność niektórych procesów, ale czasem bywa przykro za rodaków, którzy nie mogą mówić w języku ojczystym.”

Hienadź Dawydźka (1955) białoruski aktor, reżyser i polityk

Вельмі важна выхаванне нацыянальнай самасвядомасці, патрыятызму праз павагу да роднай мовы, да нацыянальнай гісторыі, да дзяржавы. Пакуль жа даводзіцца канстатаваць, што руская культура дамінуе на нашай тэрыторыі. Расійскія СМІ запатрабаваныя большасцю нашага насельніцтва, руская мова пераважае на вуліцах і ва ўстановах. Не, я глыбока паважаю рускую культуру, разумею непазбежнасць і незваротнасць некаторых працэсаў, але часам бывае крыўдна за землякоў, якія не могуць гаварыць на роднай мове. (biał.)
Źródło: telegraf.by, 30 stycznia 2012 http://telegraf.by/by/2012/01/persona-gennadii-davidko-predatelei-ya-na-televidenie-ne-pozovu,

„A nade wszystko szanuj mowę twą ojczystą, nie znać języka swego – hańbą oczywistą.”

Tematy

Franciszek Ksawery Dmochowski 4

Podobne cytaty

Pokrewne tematy