„Podnosi się często kwestię, która kłóci się ze zdrowym rozsądkiem: co ważniejsze, społeczeństwo czy państwo. Wymyślono też zabawną w tym przypadku argumentację, że pierwszeństwo należy się temu, co starsze. Najpierw musieli być ludzie, którzy musieli utworzyć państwo, a ci ludzie trzymali się widocznie razem, a zatem społeczeństwo starsze jest od państwa. To rozumowanie, racjonalistycznie logiczne, jest jednak całkiem błędne wobec historii. Błąd pochodzi stąd, że nie odróżnia się społeczeństwa od społeczności. Społeczność istnieje, odkąd ludzie żyli gromadnie, a więc jest starszą od państwa. Państwo wywodzi się z księstw plemiennych, a zatem powstało przy wyższym szczeblu społeczności, lecz jeszcze przed powstaniem społeczeństwa. Nie każda społeczność rozwinie się w społeczeństwo, ale każda posiada jakąś państwowość, choćby na wzór kacyka z centralnej Afryki. Państwo jest starsze od społeczeństwa. Nie wynika z tego bynajmniej, żeby społeczeństwo miało być przez państwo gnębione!”

Państwo a społeczeństwo
Źródło: Państwo i Prawo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997, s. 77.

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia

Podobne cytaty

Margaret Thatcher Fotografia
Edward Abramowski Fotografia
Zajn al-Abidin ibn Ali Fotografia

„Musieliśmy interweniować w sposób funkcjonowania państwa. Tak dłużej trwać nie mogło. Władza była właściwie izolowana od społeczeństwa. Pałacowe intrygi zastąpiły politykę, rząd i administracja nie mogły efektywnie pracować.”

Zajn al-Abidin ibn Ali (1936–2019)

w wywiadzie dla „Le Monde” podczas swej pierwszej wizyty oficjalnej we Francji we wrześniu 1988.
Źródło: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, op. cit., s. 20.

Aleksander Hercen Fotografia
Alcide De Gasperi Fotografia

„Teoria i praktyka faszyzmu jest antytezą chrześcijańskiego pojęcia państwa, przyznającego naturalnym prawom osoby, rodziny i społeczeństwa pierwszeństwa ponad prawem.”

Alcide De Gasperi (1881–1954) polityk włoski

na ostatnim zjeździe Partito Popolare (28 czerwca 1925).
Źródło: Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), op. cit., s. 621.

Feliks Koneczny Fotografia
Piotr Kropotkin Fotografia
Pierre-Joseph Proudhon Fotografia
Piotr Kropotkin Fotografia

Pokrewne tematy