„Szczególnie trzeba koniecznie zwrócić uwagę na ogromną doniosłość wychowawczą nauki języka ojczystego i to samej nauki języka, a nie literatury. Nauka języka ojczystego, która, miejmy nadzieję, raz już nareszcie będzie uznana jako jedyny centralny ogólnokształcący przedmiot każdej szkoły, jakiegokolwiek typu, ma w dziedzinie wychowania dużo większe znaczenie niż ogół wychowawców zdaje się mniemać. W jej rękach jest całe kierownictwo rozwoju umysłowego dziecka, wyćwiczenie i nastawienia poszczególnych władz psychicznych i wdrożenie do kontrolowania własnych procesów umysłowych. Wszystko to ma także kapitalne znaczenie dla procesów wychowania.”

— Jacek Woroniecki

W szkole wychowania
Źródło: Zdolność wychowawcza szkoły publicznej i jej granice, s. 73

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia

Tematy

dzieci , literatura , nauka , rozwój , dziecko , znaczenie , uwaga , proces , przedmiot , dużo , ojczysty , szczególny , ogromny , ogół , mienie , kierownictwo , typ , wdrożyć , dziedzina , wychowanie

Jacek Woroniecki 191

teolog polski, dominikanin 1878–1949

Podobne cytaty

„Nie „przyrodniczego myślenia” ani „filologicznego” mają uczyć młodzież szkoły tego lub innego typu, ale wszystkie winny ją zaprawiać do „polskiego” myślenia t. j. tak pokierować za pomocą nauki języka ojczystego rozwojem młodego umysłu, iżby się stał zdolny do rozumnego i ścisłego myślenia terminami mowy ojczystej o każdym przedmiocie, wobec którego życie go postawi, i następnie do poprawnego i jasnego komunikowania innym swych myśli.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 49

„Ściślejszy jest jeszcze związek między nauką języka ojczystego a rozwojem i kształceniem wyobraźni. Opanowanie tej tak ruchliwej i trudnej do pokierowania władzy jest jednem z głównych zadań w pracy nad kształceniem młodych umysłów. Chodzi o to, aby zaprawić dziecko do kierowania wyobraźnią, do niepoddawania się jej kierunkowi.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 24, 25

„A nade wszystko szanuj mowę twą ojczystą, nie znać języka swego – hańbą oczywistą.”

Franciszek Ksawery Dmochowski (1762–1808)

„Chwila obecna wytworzyła ogromny zastęp ludzi, co bez systematycznych a nawet czasem bez żadnych studjów zajmować muszą odpowiedzialne stanowiska. Tak stało się też w szkolnictwie, gdzie między innymi działa całe mnóstwo nieukwalifikowanych nauczycieli języka polskiego. I nauka literatury szwankuje, to prawda, ale z nią jeszcze pół biedy, bo nie brak było u nas niezawodowych, a przecież niezłych znawców tego przedmiotu. Natomiast z nauką języka, z nauką gramatyki polskiej jest naprawdę bardzo źle. Uczą jej nieraz ludzie, którzy w życiu swem żadnej książki o języku nie czytali, dla których szkolna gramatyka, ta sama, z której się uczą uczniowie, jest jedynem źródłem mądrości!”

Kazimierz Nitsch (1874–1958) językoznawca polski

Źródło: Z czego się uczyć gramatyki polskiej?, „Język Polski” 1920, nr 1, s.9.

„Sądzę, że temat metaforyczności języka nauk ścisłych nadal czeka na wnikliwe opracowanie.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 90, Rozdział 11: O języku fizyki'

„Spodziewaliśmy się, że na mocy ponawianego upomnienia i zamianowania po szkołach na Górnym Śląsku nauczycieli władających językiem niemieckim i polskim, a uzdolnionych do nauczania języka niemieckiego, nauka tego języka rozszerzy się i rozpowszechni, tymczasem ku naszemu wielkiemu niezadowoleniu stwierdzamy, że mimo to nauka języka niemieckiego i jego rozpowszechnienie napotyka na wiele przeszkód (…) dziedzice nie zwracają uwagi na to, ażeby rodzice i mieszkańcy pomiędzy sobą językiem tym posługiwali i dzieci swoje do używania tego zniewalali; zdarza się nawet, że dziedzice sprzeciwiają się raczej zaprowadzeniu języka niemieckiego, w miejsce skażonego i zepsutego języka krajowego, i wcale go nie popierają. Zaledwie wiarę dać możemy temu, ażeby dziedzice i osoby, którym przecież zależeć powinno na uchylaniu stanu nieokrzesanego i ciemnoty i na usuwaniu zepsutego krajowego języka polskiego (przez co się owa okolica przedstawia niekorzystnie), sprzeciwiać się mogły rozpowszechnianiu języka niemieckiego jako jednego z głównych środków cywilizacji tamtejszych mieszkańców.”

Fryderyk II Wielki (1712–1786)

w kolejnym zarządzeniu germanizacyjnym wydanym we Wrocławiu 10 listopada 1773.
Źródło: Kazimierz Zimmermann, Fryderyk Wielki i jego kolonizacja rolna na ziemiach polskich, Tom I, Poznań 1915, s. 280–281.

„Języka ojczystego trzeba uczyć w szkole nie tylko dlatego, żeby młodzież nauczyć nim dobrze władać, ale przede wszystkiem, żeby ją nauczyć poprawnie myśleć.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 21

„Nieukończenie średniego wykształcenia na całe życie pozostawia w umyśle poważne luki i sprawia, że późniejsze studja filozoficzne i teologiczne nie mają się na czym oprzeć. Szczególnie dotkliwie daje się odczuwać niedostateczna znajomość łaciny, którą trzeba później w seminarjum dopełniać, a jeszcze bardziej niedostateczne opanowanie języka ojczystego, który winien być ostoją całego naszego rozwoju umysłowego; braki w tej ostatniej dziedzinie można uważać za jedną z głównych przyczyn niskiego stopnia, na jakim się u nas np. kaznodziejstwo znajduje.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Królewskie kapłaństwo
Źródło: s. 77

„Nauka geografii wkracza we wszystkie prawie gałęzie pracy ludzkiej: tak jak w szkole nie ma przedmiotu, który by nie wiązał się ściśle, a nawet koniecznie z nauką geografii, tak w życiu codziennym nie ma zajęcia, w którem by wiadomości, rozumowania i metody geograficzne nie mogły przynieść dużo posiłku i korzyści. Nic w tym dziwnego: nauka ta bowiem opiera się z natury rzeczy na materiałach bardzo różnorodnych, posiada charakter w wysokim stopniu syntetyczny i w każdym ze swych działów styka się z przedmiotami właśnie w szkole i w życiu najważniejszymi – z ziemią martwą, z przyrodą żywą i z człowiekiem. Tu tkwi źródło wielkiego znaczenia wychowawczego, jako też praktycznego nauki geografii.”

Ludomir Sawicki (1884–1928) polski geograf, podróżnik i wydawca

Źródło: Zakłady państwowe a geografia ojczysta, „Przegląd Geograficzny” 1918, t. 1, z. 1–2.

„Rada [Języka Polskiego] jest natomiast ciałem, któremu przypisana została wyjątkowa godność i autorytet, co sprawia, że ja jako członek Rady, np. czuję się szczególnie zaszczycony i powołany do strzeżenia godności mojego języka ojczystego, godności rządzących nim praw, godności językoznawstwa i ogólnie, jak wszędzie i zawsze, przyrodzonej godności ludzkiej.”

Jacek Bocheński (1926) polski pisarz

wypowiedź na posiedzeniu Rady Języka Polskiego 14 V 2001 r.
Żródło Komunikat RJP nr 2(9), s. 7. http://www.rjp.pan.pl/images/stories/pliki/komunikaty_rjp/komunikat_2001_2_9.pdf|. Zobacz też: Rada Języka Polskiego

Tematy

Jacek Woroniecki 191

Podobne cytaty

Pokrewne tematy