„Wydaje się dzisiaj rzeczą oczywistą, że Konstanty w noc listopadową nie dysponował już szansą stłumienia ruchu. Walka uliczna musiałaby się skończyć, bez względu na polskie straty, rozgromieniem rosyjskiego garnizonu. I niezależnie od tego, w czym dopatrywać się będziemy źródeł wahania wielkiego księcia, przyznać trzeba, że z punktu widzenia rosyjskich cesarskich interesów państwowych postąpił słusznie, rezygnując z walki i wycofując się ze stolicy na czele garnizonu rosyjskiego. Postąpił nie tylko słusznie: doświadczenie następnych dziesięciu miesięcy jasno wykazało, że posunięcie, pozornie małoduszne, było – właśnie z punktu widzenia cesarskiej racji stanu – po prostu genialne, było decydującym ciosem zadanym powstaniu.”

—  Jerzy Łojek

Szanse powstania listopadowego
Źródło: s. 15–16

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia
Tematy
strata , walka , noc , doświadczenie , punkt , stan , cios , prosty , dzisiaj , niezależny , wielki , garnizon , interes , stolica , wahanie , posunięcie , racja , zadać , widzenie
Jerzy Łojek Fotografia
Jerzy Łojek 31
polski historyk i pisarz 1932–1986

Podobne cytaty

Konstanty Pawłowicz Romanow Fotografia

„Konstanty uchylił się od walki, nie wyobrażając sobie możliwości zwrócenia wojsk rosyjskich przeciwko „swojej” polskiej armii. Być może przeważyły wówczas w duszy wielkiego księcia motywy szlachetniejsze, być może zawahał się przed wydaniem rozkazu, wskutek którego Polacy i Rosjanie znowu stanęliby naprzeciw siebie do śmiertelnej walki. (…) z powodu tego (…) odruchu Konstanty w noc 29 listopada zaważył na losach Polski ciężej i tragiczniej niż przez cały okres swej piętnastoletniej tyranii w Królestwie Polskim.”

Konstanty Pawłowicz Romanow (1779–1831) wielki książę rosyjski

O Konstantym Pawłowiczu
Źródło: Jerzy Łojek, Szanse powstania listopadowego. Rozważania historyczne, s. 6. Instytut Wydawniczy Pax, wyd. 3, Warszawa 1986, s. 18.

„Konstanty uchylił się od walki, nie wyobrażając sobie możliwości zwrócenia wojsk rosyjskich przeciwko „swojej” polskiej armii. Być może przeważyły wówczas w duszy wielkiego księcia motywy szlachetniejsze, być może zawahał się przed wydaniem rozkazu, wskutek którego Polacy i Rosjanie znowu stanęliby naprzeciw siebie do śmiertelnej walki. (…) z powodu tego (…) odruchu Konstanty w noc 29 listopada zaważył na losach Polski ciężej i tragiczniej niż przez cały okres swej piętnastoletniej tyranii w Królestwie Polskim.”

Jerzy Łojek (1932–1986) polski historyk i pisarz

Szanse powstania listopadowego
Źródło: s. 18

Piotr Stołypin Fotografia

„Celem naszym jest położenie kresu stuletniej plemiennej walce politycznej, która jest tam prowadzona i obronienie nakazującym i rozkazującym słowem rosyjskich interesów państwowych (…) Kraj Zachodni – jest i będzie krajem Rosjan na zawsze, na wieki.”

Piotr Stołypin (1862–1911) polityk rosyjski, premier, minister spraw zagranicznych

wypowiedź w Dumie z okazji wprowadzenia samorządów ziemskich w guberni mińskiej, mohylewskiej i witebskiej, 1911
Źródło: Dorota Michaluk: Białoruska Republika Ludowa 1918–1920. U podstaw białoruskiej państwowości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010, s. 50. ISBN 978-83-231-2484-9.

Tadeusz Komorowski Fotografia

„Za podjęciem akcji mającej na celu opanowanie Warszawy przed wkroczeniem do niej wojsk rosyjskich przemawiały względy natury wojskowej, politycznej i ideologicznej. Przygotowania niemieckie wskazywały, że Niemcy będą bronić Warszawy, że walki toczyć się będą na terenie stolicy o umocnione obiekty. W związku z tym miasto narażone będzie na poważne straty i zniszczenia. Jeżeli jednocześnie z uderzeniem rosyjskim od zewnątrz podjęta zostanie walka wewnątrz miasta, umożliwi to przyśpieszenie jej końca i uchroni stolicę od nadmiernych strat i zniszczeń.”

Tadeusz Komorowski (1895–1966) polski generał, dowódca AK, polityk emigracyjny

Źródło: Powstanie Warszawskie, Warszawa 2004, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, s. 15.

Stanisław Mikołajczyk Fotografia

„Garnizon i ludność stolicy wypełniły powinność żołnierską ponad granice ludzkiej wytrzymałości i męstwa. Pozostanie [walka Warszawy] ona na zawsze powodem niepospolitych sił moralnych Narodu Polskiego i jego nieugiętej woli niepodległego istnienia.”

Stanisław Mikołajczyk (1901–1966) polski polityk, premier RP na uchodźstwie

wypowiedziane tuż po kapitulacji Warszawy po powstaniu.

Franciszek Gągor Fotografia

„Micheil Saakaszwili, wydając rozkaz do ataku na Osetię Południową, dał się sprowokować i postąpił dokładnie tak, jak chcieli Rosjanie. (…) Na głupim posunięciu Gruzji skorzysta tylko Moskwa i wzmocnią się (rosyjscy) twardogłowi. Wojna zrujnuje gruzińską armię i zniweczy szansę na członkostwo w NATO, co było celem Moskwy.”

Franciszek Gągor (1951–2010) generał polski

cytat na podstawie tajnej depeszy wysłanej 13 sierpnia 2008 przez Pamelę Quanrud, charge d’affaires ambasady USA w Warszawie opubl. przez Wikileaks.
Źródło: Bartosz Węglarczyk, Gruzini chcieli od Polski broni, „Gazeta Wyborcza”, 1 grudnia 2010.

„Wątpić należy, czy wielki książę był w stanie – nawet używając wszystkich oddziałów wojskowych, które gotowe były walczyć przeciwko powstaniu, i nie wahając się przed wydaniem rozkazów najdrastyczniejszych – stłumić rozruchy w Warszawie w momencie, gdy na ulice wyległ kilkunastotysięczny tłum, zbrojnie wspierając akcję sprzysiężonych polskich oddziałów wojskowych. Nie ulega wątpliwości, że w chwili rozpoczęcia powszechnej, otwartej walki między siłami polskimi i rosyjskimi wszystkie oddziały polskie wyłamałyby się z posłuszeństwa wobec stojących u boku Konstantego swoich dowódców i przyłączyły do powstania – co do tego nie miał wątpliwości nawet generał „Staś” Potocki. Plebs miejski zdecydowany był na walkę uliczną, czuł swoją siłę i nie lękał się bynajmniej starcia z regularnymi oddziałami.”

Jerzy Łojek (1932–1986) polski historyk i pisarz

Szanse powstania listopadowego
Źródło: s. 15

Andrzej Lepper Fotografia

„Sprawa została również nagłośniona przez środki masowego przekazu w Federacji Rosyjskiej, narażając na szwank starania Prezydenta Rzeczypospolitej oraz Rady Ministrów na rzecz normalizacji stosunków z Federacją Rosyjską oraz pojednania polsko-rosyjskiego. Dlatego uznać należy, iż wspomniane czyny stanowią działania o znacznej szkodliwości społecznej, stojące w sprzeczności z interesami Państwa Polskiego.”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

o proteście pod ambasadą Rosji w kwietniu 2011 w doniesieniu do prokuratury na jej uczestników.
Źródło: Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, samoobrona.org.pl, 13 kwietnia 2011 http://www.samoobrona.org.pl/pages/02.Partia/00.Aktualnosci/index.php?document=/332.html

Edward Abramowski Fotografia

„Partia robotnicza (…) nie może mieć także nic wspólnego z tymi „patriotami”, co pod słowem „ojczyzna” rozumiejąc swój własny interes, pragną pogodzić robotników z fabrykantami, a na miejsce walki klasowej i sprawy robotniczej chcą postawić walkę plemienną i sprawę narodową, to znaczy chcą tego, żeby robotnicy razem z kapitalistami, jako jeden naród polski, walczyli z niemieckim i rosyjskim narodem (…). Nie powinniśmy dać się złapać na te plewy. Dla nas robotnicy niemieccy i rosyjscy tak samo, jak robotnicy wszystkich krajów, są braćmi, a polscy kapitaliści – wrogami.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Robotnicy wiejscy cierpią biedę, bo panowie ich pracę wyzyskują w: Edward Abramowski, Pisma, tom IV http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_4/106, Warszawa 1928, s. 106–107.

„Uczestniczymy w śledztwie w Moskwie i tym, które odbywa się na miejscu zdarzenia. Jednak główne śledztwo prowadzi prokuratura rosyjska. Niezależne postępowanie Prokuratury Wojskowej w Warszawie jest uwarunkowane przez śledztwo rosyjskie.”

Krzysztof Parulski (1957)

o udziale polskiej Prokuratury Wojskowej w śledztwie dotyczącym katastrofy smoleńskiej.
Źródło: Franciszek Tyszka, Jesteśmy uzależnieni od rosyjskiego śledztwa, „Super Express”, 12 kwietnia 2010 http://www.se.pl/wydarzenia/opinie/jestesmy-uzaleznieni-od-rosyjskiego-sledztwa_136276.html

Pokrewne tematy