„Noc przeszła spokojnie, lecz panika wśród Żydów jeszcze bardziej się wzmogła. Od rana oczekiwali zjawienia się lada chwila żandarmów i gestapowców (…) Z różnych stron dochodzą wiadomości o skandalicznym zachowaniu się części ludności polskiej (…). Żydzi mnóstwo rzeczy oddali na przechowanie mieszczanom i chłopom.(…) Za przechowanie w ciągu kilku dni dzieci i dorosłych dawano ogromne pieniądze, lecz chłopi z pobliskich wsi boją się, bo za ukrywanie Żydów grozi kara śmierci, a donosicieli wszędzie jest pełno.”

— Zygmunt Klukowski

zapis z 15 kwietnia 1942 r.
Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939–1944
Źródło: str. 255.

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 21 maja 2020. Historia

Tematy

śmierć , pieniądze , dzieci , kara , zachowanie , noc , dziecko , wiadomość , część , rzeczy , panika , przejście , ogromny , dorosły , spokojna , pion , ciąg , chwila , lada , oczekiwać , oddanie , dochodzenie , chłop , mnóstwo , boja , rana , ludność

Zygmunt Klukowski 5

polski regionalista i bibliofil, lekarz 1885–1959

Podobne cytaty

„Najboleśniejszą rzeczą dla mnie jest stosunek wsi do Żydów i powszechny triumf, że Żydów nie ma. Powszechny. I jeszcze jedno, o czym mało pisałem, a co jest świadomością moją straszną: mordowanie przez chłopów Żydów ukrywających się po lasach. Ilość tych incydentów i zbrodni, o których ja wiem… to jest straszny ciężar.”

Andrzej Bieńkowski (1946) polski malarz

Źródło: Nikt mi nie przybył, rozmowa Małgorzaty Borczak i Ewy Sławińskiej-Dahlig, „Nowe Książki” 2008, nr 3, s. 9; cyt. za: Jan Tomasz Gross, Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów, współpraca I. Grudzińska-Gross, wyd. Znak, Kraków 2011, s. 105.

„Taśmy tylko pana interesują. A mnie interesuje los chłopów i polskiej wsi. A pan by chciał mieć oświadczenie z taśmy, zwinąć, obciąć i zrobić półgłówka z Serafina donosiciela. Pan jest młody i pan żyje z pieniędzy, jak pan na mnie zarobi!”

Władysław Serafin (1950) polski polityk

podczas konferencji prasowej dot. nagrania z udziałem swoim i Władysława Łukasika, byłego szefa Agencji Rynku Rolnego
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75478,12177862,_apos__apos_Kamera_nagrywala__nie_ja_apos__apos___.html, 23 lipca 2012

„Zabijało się wojsko, a panowie z daleka patrzyli. W przyszłej zaś wojnie staną chłopi i mieszczenie polscy i rosyjscy z jednej strony, a panowie i królowie polscy i rosyjscy z drugiej strony, chłopi będą strzelali nie do chłopów, ale do panów.(…) Ta wojna ostatnia, wojna sprawiedliwa toczyć się będzie o porządek społeczny, oparty na wolności, równości i braterstwie; po wojnie tej ziemia, uprawiana przez chłopów, przejdzie w ich ręce, ustaną pańszczyzny, czynsze i opłaty kościelne, zaś dzieci chłopskie bezpłatnie uczyć się będą.”

Piotr Ściegienny (1801–1890) ksiądz katolicki, polski działacz niepodległościowy

Źródło: Złota książeczka (1842), cyt. za: Lidia Ciołkosz, Adam Ciołkosz, Zarys dziejów socjalizmu polskiego, tom I, Londyn 1966 http://lewicowo.pl/ksiadz-piotr-sciegienny/

„W każdym mieście, kiedy odbywała się akcja, całe getto bywało otoczone przez motłoch, który urządzał formalne polowanie na Żydów (…). Ilu Żydów w ten sposób zginęło? Niezliczona ilość, bo w najlepszym wypadku zabierali Żydom pieniądze i nie doprowadzali do żandarmerii, ale przecież to i tak było równoznaczne z wyrokiem śmierci. Co ma zrobić Żyd bez pieniędzy? Co najwyżej samemu dojść do żandarma i poprosić o kulę.
Tłum, bezimienny tłum solidarnie w ten sposób postępował. (…) Czy należy stąd wyciągać wniosek co do ogółu? Czy należy wykonać statystykę dobrych uczynków w porównaniu ze złymi? Nie, to nie jest ważne. Toć sam Najwyższy Bóg zajął stanowisko w Starym Testamencie, że jeśli w mieście okaże się dziesięciu sprawiedliwych, to miasta nie zburzy. Prawdopodobnie i w Warszawie znajdzie się również dziesięciu sprawiedliwych (…), tak że ludność polska może spokojnie spać po nocach, nic im nie grozi, a ten, co zrabował, to ma i będzie mieć nadal.”

Calek Perechodnik (1916–1944)

Spowiedź (1943)

„Żyd, żeby ocaleć, musiał mieć pieniądze. Nie było w tym nic złego, dopóki ktoś brał pieniądze i oferował w zamian bezpieczeństwo. (…) Na ukrywanie Żydów nie było przyzwolenia w społeczeństwie, ludzie się tego po wojnie wstydzili. Poza tym bali się Niemców, więc wydawali im ukrywających się Żydów, zwłaszcza że mogli zostać objęci amnestią lub otrzymać nawet jakąś gratyfikację (ukrywanie karane było śmiercią). Wielu więcej mogłoby ocaleć, gdyby ukrywanie nie było tak niebezpieczne.”

Jan Grabowski (1962) polski historyk, zajmujący się Holocaustem i profesor

Źródło: tvn24.pl, 11 stycznia 2011 http://www.tvn24.pl/-1,1689146,0,1,szerokie-rzesze-polakow-rabowaly-zydow,wiadomosc.html

„Różne paskudne rzeczy w historii zaczynały się od bicia Żydów.”

Kornel Filipowicz (1913–1990) pisarz polski

Źródło: Mój ojciec milczy w: Cienie, Wyd. Literackie, Kraków 2007, s. 100.

„Żydzi bardzo przyzwyczajeni są do haggad, czyli specyficznego – czasami nie dbającego o fakty, a nawet je przeinaczającego – opowiadania o przeszłości, opowiadania, które wyraża bardziej to, co oni myślą o świecie, niż to, co się wydarzyło naprawdę. (…) Rabin [Byron] Sherwin rzetelnie opisał to zjawisko (…) Zdarza się, że „haggada Holocaustu” przybiera ogromne rozmiary i odkrywa ogromne pokłady niechęci wobec wszystkich innych, szczególnie katolików i Polaków. Przykładem może być powieść ocalałego z Treblinki Martina Graya zatytułowana Wszystkim, których kochałem, uchodząca przez długi czas za „tekst kanoniczny”. Stała się światowym bestsellerem, przeczytało ją ponad 30 mln ludzi, zrealizowano na jej motywach serial fabularny. Potem okazało się, że powieść jest apokryfem, gdyż Gray nigdy w Treblince nie był. Jako dokument traktowano również powieść Jerzego Kosińskiego Malowany ptak, w której w bardzo negatywnym świetle – jako antysemitów i degeneratów – przedstawił polskich chłopów, którzy mieli się nad nim znęcać i dręczyć go. Po wielu latach okazało się, że to właśnie owi opisani przez Kosińskiego chłopi uratowali jego i jego rodzinę, ryzykując własną głową, gdyż za ukrywanie Żydów groziła im oraz ich rodzinom kara śmierci. Przykładów takich i podobnych opowieści, które nie były opisem faktów, lecz zmyśleniem odzwierciedlającym określoną świadomość, można przytoczyć więcej.”

Waldemar Chrostowski (1951)

Kościół, Żydzi, Polska
Źródło: s. 435–436.

„Strzelasz do Żydów w noc kryształową
A w porcelanową jesteś Żydem wiecznym tułaczem
Budzisz się zawsze.”

Ewa Klajman-Gomolińska (1966)

W samym miąższu pomarańczy
Źródło: Oniryzm

„Wczoraj, w niedzielę, przez cały dzień ludność wyłapywała Żydów i odprowadzali ich do aresztu przy magistracie (…). I w dalszym ciągu tropiono wszędzie Żydów. Widziałem, jak w pobliżu szpitala, w zabudowaniach znanych powroźników Dymów, wynaleziono i wyprowadzono pięćdziesięciu Żydów. Liczyliśmy, gdy pędzono ich do aresztu. Tłum gawiedzi stał i przyglądał się. Niektórzy „z amatorstwa” pomagali: rozbijali dachy i ściany, szukając Żydów, a potem bili ich pałkami (…). Ludność z otwieranych żydowskich domów rozchwytuje wszystko, co jest pod ręką, ludzie bezwstydnie dźwigają całe toboły z nędznym żydowskim dobytkiem lub towarem z małych żydowskich sklepików.”

Zygmunt Klukowski (1885–1959) polski regionalista i bibliofil, lekarz

zapis z 26 października 1942 r.
Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939–1944
Źródło: str. 292.

„Z PSL to jest tak, że te chłopy wyjechali ze swoich miasteczek, wsi, trafili do Warszawy – zdziczeli, zbaranieli. Tańczą, śpiewają, głosują za ustawami np. (…) za związkami partnerskimi (…) Chłopy wyjechały ze wsi i kompletnie im odbiło.”

Adam Hofman (1980) polski działacz polityczny

komentarz do muzycznego spotu PSL dla telewizji TVN24.
Źródło: Hofman drwi z „chłopów”, sam ma ziemię orną, tvn24.pl, 28 sierpnia 2011 http://www.tvn24.pl/0,1715473,0,1,hofman-drwi-z-chlopow--sam-ma-ziemie-orna,wiadomosc.html

Tematy

Zygmunt Klukowski 5

Podobne cytaty

Pokrewne tematy