Shang Yang: Cytaty o ludziach

„Kto wielkiego dokonuje dzieła, ten nie zasięga rady u ludu.”

„Słaby lud to silne państwo.”

„Prawo ustanowione bez względu na warunki, w jakich żyje lud, nie będzie działać skutecznie.”

„Drzewo stoczone przez korniki musi runąć. Spękany mur musi się zawalić. Gdy ministrowie współzawodniczą ze sobą w samolubstwie, a o lud się nie troszczą, wówczas ci, co na dole, odsuwają się od tych, co są u góry, kraj zaś przypomina spękany mur. Gdy urzędnicy wszelkich stopni łupią lud potajemnie, są oni podobni do korników.”

„Trosk o rozpoczętą sprawę nie należy z ludem dzielić, lecz lud powinien móc radować się z jej ukończenia.”

„Prawo jest wyrazem miłości do ludu, rytuał zaś sprawia, że sprawy idą gładko.”

„Jeśli lud jest silniejszy niż prawo, w kraju panuje bezprawie. Jeśli zaś prawo od ludu silniejsze, wówczas armia rośnie w potęgę.”

„Gdy bramą do bogactwa i zaszczytów jest wojna, wówczas ludzie słysząc o niej gratulują sobie wzajemnie i czy to przy pracy, czy przy odpoczynku, przy jedzeniu czy też przy piciu, wojenne tylko śpiewają pieśni.”

„Kto się zachowuje jak ktoś wybitny, tego ludzie z pewnością znienawidzą.”

„Jeśli tytuły łatwo uzyskać, wówczas lud ani tych najwyższych, ani żadnych innych nie ceni.”

„Mędrzec nie ogląda się na wzory starożytne, gdy coś służy wzmocnieniu państwa, ani nie trzyma się ustalonych obyczajów, gdy coś jest dla ludu korzystne.”

„Jeśli kary są ciężkie, a nagrody nieznaczne, to znaczy, że władca miłuje lud.”

„Jeśli się cnotliwych zatrudnia urzędników, lud im podległy będzie będzie swych krewnych miłością otaczał. Jeśli jednak postawi się nad nim złych urzędników, lud będzie prawo miłował.”

„Prawy człowiek może innych ludzi miłować, ale nie sprawi, żeby inni ludzie go miłowali.”

„Gdy się rządy za pomocą kar sprawuje, lud żyje w strachu. Gdy zaś lud w strachu żyje, nie popełnia łajdactw. Gdy zaś nie ma łajdactw, lud jest szczęśliwy.”