Miklós Kállay cytaty

Miklós Kállay de Nagy-Kálló – węgierski polityk, premier Królestwa Węgier w czasie II wojny światowej , z wykształcenia prawnik.

Kállayowie byli starą i wpływową rodziną pośród lokalnej szlachty, Miklós pracował jako namiestnik komitatu Nyíregyháza w latach 1921–1929, następnie pracował jako zastępca sekretarza stanu w ministerstwie handlu , a także jako minister rolnictwa . Z powodu rozbieżności zdań z premierem Gyulą Gömbösem odszedł z aktywnego życia politycznego kraju aż do 1942 roku, kiedy regent Miklós Horthy nakazał László Bárdossyemu podać się do dymisji z nieznanych przyczyn . Wtedy, w marcu 1942 roku, zaproponował Miklósowi Kállayowi stworzenie nowego rządu. Prócz posady premiera Kállay objął także stanowisko ministra spraw zagranicznych .

Mimo że Węgry pozostały sprzymierzone z nazistowskimi Niemcami, Kállay i Horthy pozostali zasadniczo konserwatywni i obojętni faszyzmowi, a rząd węgierski odmówił w uczestniczeniu w łapankach Żydów, a także pozwolił prasie lewicowej działać bez większej ingerencji. Premier poparł wysiłki Niemiec w walce z ZSRR, jednak powoli zabiegał także o względy zachodnich mocarstw. Na początku 1943 roku Adolf Hitler zażądał usunięcia Kállaya z urzędu, co jednak nie nastąpiło. Naziści zdenerwowani polityką sojuszników rozpoczęli okupację Węgier w marcu 1944 roku, zmuszając Kállaya do ustąpienia i zastępując go bardziej uległym następcą.

Z początku Kállayowi udawało się unikać nazistów, jednak ostatecznie został złapany i wysłany najpierw do obozu koncentracyjnego Dachau, a następnie do Mauthausen. Pod koniec kwietnia 1945 roku został przeniesiony do Tyrolu razem z innymi współwięźniami, gdzie zostali uwolnieni z rąk SS przez żołnierzy Wehrmachtu . Został wyzwolony przez 5 Armię Stanów Zjednoczonych 5 maja 1945.

Wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i opublikował swoje wspomnienia jako książkę Hungarian Premier: A Personal Account of a Nation's Struggle in the Second World War w 1954. Wikipedia

✵ 23. Styczeń 1887 – 14. Styczeń 1967

„Wychodziliśmy z założenia, że polityka anglo-amerykańska określi los środkowej i wschodniej Europy. To założenie jak dotąd się nie sprawdziło (…). Musimy w pełni wyjaśnić, że jeśli chodzi o Rosję, to nie możemy zmienić naszego defensywnego stanowiska (…) co nie oznacza, że na przyszłość i na zawsze możemy oddawać się jakiejś antyrosyjskiej i antykomunistycznej polityce (…). Musimy zyskać na czasie. Jestem przekonany, że potrafimy obronić Karpaty Wschodnie, oczywiście, jeśli Rosjanie nie zechcą przebić się (…) za wszelką cenę.”

Miklós Kállay

fragment listu okólnego z 1 marca 1944 do szefów placówek na Węgrzech
Źródło: Gy. Ranki, Emlekiratorok es valosag Magyarorszag masodikvilaghaborus szereperol, „Kossuth Konyvkiado”, Budapeszt 1964, s. 245–246, cyt. za: Maciej Koźmiński, Piotr Luppóczy, Jerzy Robert Nowak, Węgry w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 401.

O losie , O książkach , O demokracji , O wiedzę