Józef Ignacy Kraszewski cytaty

strona 2

„Tylko ubogich grzechy nie są przebaczone; majętni na złotych szatach bezkarnie plamy noszą.”

„Twarz jego, jak moneta kosmopolityczna, nie miała stempla pochodzenia.”

„Niesłychany był bowiem ucisk na Rusi od Panów, który po części sprowadził, a przynajmniej wiele dopomógł Chmielnickiemu do tego straszliwego buntu, który tyle krwi kosztował. Coraz przybywająca ilość danin, czynszów, opłat różnych, wkrótce połączona z ciężarem stacji żołnierskich, stała się prawie niepodobna do zniesienia.”

„Ubogi, który żeni się z bogatą, kładzie sobie stryczek na szyję i oddaje drugi koniec w ręce żony.”

„Dowiedziona rzecz, że ci co sobą rządzić nie umieją, najlepiej drugimi potrafią…”

„Odzienie to jest taka rzecz, co jak tytuł książki naprzód każdemu w oczy wpada.”

„Namiętność czyni okrutnymi ludzi nawet najlepszych.”

„Biada mężczyznom, co płaczą! Łza męska ze krwią chyba na ofiarę wielką płynąć powinna, nigdy na obmycie powszednich bólów żywota; jest ona skarbem, którym szafować się nie godzi. Kobieta nią żyje, mężczyzna nią umierać chyba powinien.”

„Kochać tych, co zasługują na to, aby byli kochani, bardzo łatwo; ale miłość mieć dla upadłych i nie porzucić ich, gdy wszystko opuściło, chrześcijańskim jest dziełem.”

„Jak z potwarzy zawsze coś zostanie, tak i ze zgorszenia część żądła się wpija.”

„Najczęściej, o co się człowiek najmocniej stara, czego najgoręcej pragnie, na złe mu wychodzi, czego się lękał, zbawić może.”

„Nic lepiej nie maluje fatalizmu, w który popadliśmy przez lenistwo umysłowe i wszelakie inne, nad to wiekuiste: – Jakoś to będzie. – Jak będzie i kiedy i przez kogo, nie wiemy, ale nas pociesza, że jakoś to będzie.”

„Wasze dzisiejsze babskie pokolenie mięczaków od lada czego niestrawności dostaje i nie wiedzieć czym się spije. O! o! nie tak to ongi bywało.”

„Każda z kobiet prawie inaczej się kochać każe.”

„Dziwna w tym ludzka natura, która z pokrewieństwa naszego z małpami wynikać musi, jak się zdaje, że zawsze pragniemy zastosować się do tego, co nas otacza i przebrać się za kogo innego.”

„Nie ma w świecie zaciętszych wrogów nad tych, którzy potrzebują uniewinnić się ze zmiany uczuć dla dawnych przyjaciół.”

„Nic lepiej nie probuje upadku człowieka i narodu nad upodobanie w grze.”

„Serca kobiet, jak aniołów, pełne są miłości i litości.”

„Miłość pozyskana wkłada wielkie i święte obowiązki.”

„O tym jestem przekonana, że idąc prostą drogą pokonywa się najłatwiej tych, co idą krzywymi.”

„Jakże dziwne jest serce ludzkie! Gdy nie ma kogo kochać, tęskni; gdy długo jedną rzecz kocha, tęskni; gdy się z kochaną istotą rozstanie, znowu tęskni.”

„Ludzie nawykli do mentorowania drugim niełatwo znoszą, gdy im kto omyłkę w rachubie wytknie.”

„Młode uczucia są najwłaściwsze młodemu wiekowi, ale nie wyłącznie mu należą.”

„Kto nie umie być ciekawym, ten szczęśliwym być nie może. Ciekawość jest pierwszym stopniem do szczęścia, nie do piekła. Kto nie ciekawy, żyć niewart.”

„Dziwna rzecz, że w człowieku naprzód się wyszlachetnia oblicze, naprzód wypiękniają rysy twarzy, a na ostatku ręka.”

„Nie ma miłości, gdzie są tajemnice.”

„Każda epoka ma swe wymagania; nasza zdaje się mieć za zadanie wszystkie stany i klasy pomieszać ze sobą, wszystko bezładnie zniwelować, wszystkie prawa nabyte zniszczyć, wszelkiej powadze zaprzeczyć, wszystkie tradycje odepchnąć.”

„Z wielu względów jesteśmy ogólnie biorąc najobficiej od Boga udarowani; nie brak nam ani talentów, ani pomysłu, ani szlachetności, ani gotowości do ofiar; jednej woli wyrobić w sobie nie umiemy.”

„Umysł nadto jest płaski, aby mógł pojąć myśl tak głęboką, lecz to wcale jej doskonałości nie ubliża, iż jej zrozumieć nie można.”

„Ubóstwo jest jak trąd, który łatwo przylega, a wyleczyć się z niego trudno.”

„Piękne kobiety nie mają przyjaciółek, ale za to tylu przyjaciół…”

„Nie jestże to wielka i piękna rzecz, nie będąc niczym, być wyższym nad wszystko i niczego się nie lękać?”

„Naśladowania wszelkie niewiele warte, w literaturze rodzą lichoty, w polityce – potwory.”

„Któż nie zna jednego rodzaju ludzi, przez któren najbliżej pokrewni jesteśmy z małpami? To stworzenie ma twarz podobną do ludzkiej, głos człowieka, uśmiech głupi w ustach, i kawał gąbki w miejscu mózgu; ma wszystko człowiecze prócz woli; – wola jego jest wolą naśladowania. Stąd można podobnych nazywać człowieko-małpą…”

„Germanizacja do dziś dnia nie potrafiła w nim zatrzeć śladów dawnego, słowiańskiego pochodzenia. Wrocław jest, już można powiedzieć, półpolskim miastem, część jego za Odrą, przy Tumie, nawet dotąd polską się zowie i u wrót stolicy Śląska już mowę naszą posłyszeć możemy.”

„Serce czasem przeczuwa, rozum w dochodzeniu przyszłości jest zawsze zawodnym; bo serce ma instynkt nieochybny, siłę jakąś mistyczną, której rozsądek się wyrzekł.”

„Prawdę rzekłszy, nigdy nie pięknym nie był, ale chwilami udawało mu się być okropnym.”

„Ma to do siebie czysty umysł i jasne serce, że z nimi wkrótce czuje się człowiek bratersko oswojonym i pociągniętym ich siłą. Ludzie fałszu odpychają tylko i niepokoją, nawet największą sztuką nie mogą obudzić zaufania, a gdy je pozyskają, zostaje zawsze w człowieku obawa niewytłumaczona, która jest przestrogą.”

„Od niepamiętnych czasów miłość nie może się obyć bez powiernika, tak jak sztuka mięsa biała bez chrzanu czy musztardy.”

„Najniebezpieczniej jest do improwizacji się gotować i do pojedynku na słowa czy na szpady z góry pchnięcie obmyśleć. Ironia losu zawsze prawie potem inaczej stawi nieprzyjaciela i wielkie przygotowania wniwecz obraca.”

„Zaraza się pochwyca łatwo.(…) Im z większej wysokości płynie, tym niebezpieczniejsza jest.”

„Uczciwi są to ludzie spokojni, którzy nieradzi krzyczeć i podnosić wrzawę, a szyby w oknach wybijać. Mniejszości burzliwe wszędzie górą.”

„Ówczesna Polska rozpadła się na dwa wielkie obozy. Gdzie tylko cywilizacja zachodnia z ogładą i pogardą obyczaju starego się wcisnęła, tam moralność była zachwianą i nadwerężoną; gdzie surowe, stare panowało prawo, ludzie z żelaznym stoicyzmem opierali się zepsuciu.”

„Królowanie u nas nie czym innym jest, ino męczeństwem. Na potwarze, nienawiści, rokosze, na pracę i czuwanie dniem i nocą musi być zbrojnym. Rycerzem być u nas nieochybnie być potrzeba, bo wojny stoją dokoła, ale zarazem statystą i politykiem, a nade wszystko mężem wielkiego sumienia i ofiarności bez granic.”

„A ostatecznie synowi pozostawił król w spuściźnie najstraszniejszą anarchią, coś na kształt domu, w którym stary naruszywszy porządek, nowego zaprowadzić nie umiano.”

„Życie to smutne, a jednak nawyknieniem lekkie, byleby Bóg rodził, byleby ich zbyt obfity połów ryb głodem nie straszył, bo wierzą w przysłowie: Kiedy się ryba łowi, żyto się nie rodzi.”

„Jest to niezaprzeczona prawda: wpływ dziennego światła modyfikuje nawet uczucia i myśli, dorzucając do nich wstyd. Człowiek sam przed sobą nagość swą chcąc ukryć, szuka figowego liścia; tym liściem są myśli, którymi inne, nagie przykrywa do nocy. Światło uczucia hamuje, myśli krępuje wstydem pierworodnym.”

„Siła to wola, kto ma wolę, ten ma siłę. – Jednak najczęściej wola bywa bezsilną…”

„Wszyscy Francuzi przesadzają (…) dlatego, że prawdziwego uczucia im braknie. Kochacie głowami i zmysłami, nie sercem, dlatego zmagacie się na czułości, nie wiedząc miary ich i wagi.”