Jan Zamoyski cytaty (12 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

Jan Zamoyski: 12 Cytatów 1 Polubienie

Jan Zamoyski słynne cytaty

„Każdy polski szlachcic powinien orientować się w zakresie głównych zasad sztuki lekarskiej.”

Jan Zamoyski

w akcie fundacyjnym katedry medycyny na Akademii Zamoyskiej, 1594.
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

„Król panuje, ale nie rządzi.”

Jan Zamoyski

Rex regnat sed non gubernat. (łac.)
Źródło: z sejmowego przemówienia, 1605

„Miłuję, dalibóg, Waszą Królewską Mość i służę wiernie, i po wtóre mówię, wiernie służę; racz tylko Wasza Królewska Mość miłować też nas, poddane swe: łacno będzie o pomnożenie państw, snadoć przyjdzie wszystko, gdy miłość poddanych będzie.”

Jan Zamoyski

w liście do Zygmunta III Wazy z początku 1605 bezskutecznie próbując pojednać się z królem.
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

„Polacy mawiali z królami swoimi otworzyście, nie okrywając nic, a zawsze im statecznie wiary dotrzymywali; w inszych ziemiach i państwach, w których milczeniem i jedwabnymi słówki wszystko pokrywano szkodliwie, nieraz długo duszony ogień spłonywał.”

Jan Zamoyski

w liście pisanym do Zygmunta III przed obradami sejmu inkwizycyjnego, 1592.
Źródło: Stanisław Grzybowski, Dzieje Polski i Litwy (1506–1648), Kraków 2000.

„Wybieramy królów viritim, bo nikt z nas nie uznałby władzy królewskiej u kogokolwiek, jeśliby mu wpierw na elekcji sam nad sobą tej władzy nie nadał.”

Jan Zamoyski

fragment przemówienia sejmowego z 1575.
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

„Kto cnotliwy – nie zważa na nic, na żadne trudy. Sam wprzód pójdę!”

Jan Zamoyski

przemowa do żołnierzy przed zwycięskim szturmem na Wolmar. 18 grudnia 1601.
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

Jan Zamoyski cytaty

„Kiedyby to mogło być, abyście wszyscy mogli być papieżnikami, dałbym za to połowę zdrowia mojego, żebym drugą połową żyjąc, cieszył się z tej świętej jedności. Ale jeśli kto będzie wam gwałt czynił, dam wszystko swe zdrowie przy was, abym na tą niewolę nie patrzył.”

Jan Zamoyski

do delegatów miast pruskich i Rygi.

O zdrowiu

„Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie… Nadto przekonany jestem, że tylko edukacja publiczna zgodnych i dobrych robi obywateli.”

Jan Zamoyski

z aktu fundacyjnego Akademii Zamojskiej, 1600; cytat następnie sparafrazowany przez Stanisława Staszica w Uwagach nad życiem Jana Zamoyskiego, 1787; mylnie przypisywany również Andrzejowi Fryczowi Modrzewskiemu.
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

O młodzieży

„Miłujże tę ojczyznę naszą, bo jest ci to tak, że cię Szwecja urodziła, ale cię ta przyjęła i ród twój macierzysty i ciebie ozdobiła, ubogaciła, wsławiła, na głowach naszych posadziła.”

Jan Zamoyski

apel wygłoszony do króla na sejmie 1605.
Źródło: Jarema Maciszewski, Zygmunt III, w: Poczet królów i książąt polskich, Warszawa 1987

O ojczyźnie

„Gdyby Rzeczpospolita zawiodła się w swych nadziejach (dotyczących króla), wydałaby się w oczach świata nędzną, głupią i godną politowania.”

Jan Zamoyski

przed koronacją Henryka Walezego
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

„Spójrzmy tylko na królestwo nasze, jedno z pierwszych w Europie, spójrzmy na jego siły i środki obronne, na jego dostatki, bogactwa, na wszystko, co ludziom jest potrzebne. Czegóż nam brakuje? Oto rządu silnego i ustalonego ładu prawnego, a wtedy wszystko będziemy mieli i stać będziemy silni i pewni siebie.”

Jan Zamoyski

fragment przemówienia sejmowego z 1575.
Źródło: Sławomir Leśniewski, Jan Zamoyski. Hetman i polityk, Warszawa 2008.

O sile , O bogactwie

„A cóżeście to nam za niemą marę przywieźli ze Szwecji?”

Jan Zamoyski

Et quid tandem daemonium nobis mutum ex Sueciae adduxistis? (łac.)
po pierwszym spotkaniu z królem elektem – Zygmuntem Wazą do kasztelana Leśniowolskiego
Źródło: Stanisław Grzybowski, Dzieje Polski i Litwy (1506–1648), Kraków 2000.