Jakow Dżugaszwili cytaty

Jakow Josifowicz Dżugaszwili – Gruzin, radziecki wojskowy, syn Józefa Stalina.

Urodził się w 1907 we wsi Badżi , był synem Józefa Stalina i jego pierwszej żony Jekateriny Swanidze. Gdy miał 8 miesięcy, jego matka zmarła na gruźlicę, a ojciec był więziony i wychowaniem Jakowa zajmowała się ciotka. Uczył się w Tbilisi, w 1921 przeprowadził się do ojca do Moskwy w celu dalszej nauki. Następnie pracował w Leningradzie jako robotnik w elektrowni. Ukończył Moskiewski Instytut Inżynierów Transportu, po czym pracował w zakładach samochodowych imienia Stalina . Na życzenie ojca, w 1938 rozpoczął naukę w Akademii Artyleryjskiej im. F. Dzierżyńskiego, którą ukończył w 1940 w stopniu starszego lejtnanta .

Po ataku Niemiec na ZSRR 22 czerwca 1941, Dżugaszwili zgłosił się do służby frontowej. Walczył na Białorusi jako dowódca baterii 14. pułku haubic kaliber 122 mm. Będąc w okrążeniu niemieckim, 16 lipca 1941 dostał się do niewoli niemieckiej pod Liozną, w okolicy Witebska. Niemcy, zorientowawszy się w osobie jeńca, podejmowali próby wykorzystania tego faktu propagandowo, jak też próbowali bezskutecznie nakłonić go do współpracy z III Rzeszą. Był przetrzymywany m.in. w oflagu XIII D w Hammelbergu. Po nieudanej próbie ucieczki, został w 1942 przewieziony do oflagu X Z pod Lubeką, gdzie spotkał się m.in. z przetrzymywanymi tam polskimi oficerami .

W 1943 Dżugaszwili został przeniesiony z oflagu do obozu w Sachsenhausen. Niemcy zaproponowali Stalinowi wymianę Jakowa Dżugaszwili na wziętego do niewoli pod Stalingradem feldmarszałka Paulusa, lecz Stalin odmówił wymiany "porucznika na marszałka". Kontakty Stalina z Jakowem nigdy nie były serdeczne, a po dostaniu się go do niewoli, Stalin podtrzymał swoje oficjalnie powtarzane stanowisko, że nie ma jeńców wojennych - są zdrajcy ojczyzny. Sam Dżugaszwili na przesłuchaniu 18 lipca 1941 powiedział, że gdyby miał taką możliwość, zastrzeliłby się zamiast dostać się do niewoli. Często w obozie popadał w depresję i odmawiał jedzenia. 14 kwietnia 1943 odmówił powrotu do baraku mieszkalnego i rzucił się w kierunku ogrodzenia z drutów pod napięciem, po czym został zastrzelony przez straż, względnie porażony prądem.

Żona Jakowa Dżugaszwili, tancerka Julia Melcer, została po dostaniu się Jakowa do niewoli aresztowana przez NKWD i więziona około dwóch lat .

28 października 1977 Prezydium Rady Najwyższej ZSRR pośmiertnie nadało Jakowowi Dżugaszwili Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia. Przed dostaniem się do niewoli, po pierwszych walkach wojny, był przedstawiony do odznaczenia orderem Czerwonego Sztandaru, co nie doszło do skutku.

✵ 18. Marzec 1907 – 14. Kwiecień 1943