„Patrzałem na zagładę Żydów w Polsce z dwóch różnych punktów widzenia, między którymi była przepastna antynomia: jako chrześcijanin i jako Polak. Jako chrześcijanin nie mogłem nie współczuć mym bliźnim. Nieraz rozmyślałem o tym, co ci nieszczęśnicy przeżywali, gdy ich pędzono do komór gazowych. (…) Jako Polak patrzyłem na te wypadki inaczej. Hołdując ideologii Dmowskiego, uważałem Żydów za wewnętrznego zaborcę, i to zawsze wrogo do kraju diaspory nastawionego. Toteż nie mogłem nie żywić uczucia zadowolenia, że się tego okupanta pozbawiamy, i to rękami nie własnymi, ale drugiego, zewnętrznego zaborcy (…). Nie mogłem ukryć uczucia zadowolenia, gdy przejeżdżałem przez odżydzone nasze miasteczka i gdy widziałem, że ohydne, niechlujne żydowskie rudery z nieodłączną kozą przestały szpecić nasz krajobraz. Zapytany przez Thurma [urzędnika niemieckiego, z którym akurat autor był w podróży] „Sehen die Polen die Befreiung vom den Juden als ein Segnen an?” – czy Polacy postrzegają uwolnienie się od Żydów jako błogosławieństwo? – odpowiedziałem „Gewiss””

Tematy

uczucie , kraj , opinia , zadowolenie , wypadek , postrzeganie , współczucie , punkt , autor , krajobraz , urzędnik , większość , zapytać , wewnętrzny , zewnętrzny , ukryć , błogosławieństwo , nasi , zagłada , koza , ideologia , rodak , uwolnienie , chrześcijanin , drugi , komora , widzenie , na zawsze