„Pat, tragikomedia szachów.“

„Szach i ja – tytułowaliśmy się nawet w łóżku.“

—  Sorajja Esfandijari Bachtijari księżniczka Iranu 1932 - 2001

Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, wyd. Videograf II, Katowice 2004, s. 91.

„Arcydzieło to partia szachów wygranych matem.“

—  Jean Cocteau francuski poeta, powieściopisarz, dramaturg i krytyk 1889 - 1963

Un chef-d’œuvre est une partie d’échecs gagnée échec et mat. (fr.)
Źródło: Le Coq et l’Arlequin, Éditions de la Sirène, Paryż, 1918.

„Przy pomocy szachów ukształtowałem swój charakter.“

—  Aleksander Alechin rosyjski szachista 1892 - 1946

Źródło: Mark Dworecki, Artur Jusupow, Metody szachowego treningu, Wydawnictwo Arden, Rzeszów 2000, str. 177.

„Warcaby są matką szachów i to matką godną szacunku.“

—  Emanuel Lasker niemiecki szachista 1868 - 1941

Źródło: Wstęp (dlaczego o warcabach?), warcaby.pl http://www.warcaby.pl/kopiaabcwarcabow/wstep.html, dostęp 24 lipca 2011

„Partia szachów jest zwykle opowieścią o 1001 omyłkach.“

—  Ksawery Tartakower szachista Polski i Francji 1887 - 1956

„Partia szachów jest zawsze wygrana w następstwie błędu: partnera lub własnego.“

—  Ksawery Tartakower szachista Polski i Francji 1887 - 1956

„Gdy się było żoną takiego człowieka jak szach, nie można brać pod uwagę nikogo innego. Jestem wdzięczna za wspaniałe dzieci, które szach mi pozostawił (…) Czekam na dzień, gdy będę mogła znów żyć w Teheranie i sprowadzić do ojczyzny prochy mego męża…“

—  Farah Pahlawi 1938

Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, tłum. Roman Niedballa, wyd. Videograf II, Katowice 2004, s. 118.

„W partii szachów logika i wyobraźnia muszą iść w parze, uzupełniając się wzajemnie.“

—  José Raúl Capablanca kubański szachista 1888 - 1942

Źródło: Cytaty wielkich szachistów i nie tylko http://www.szachy.gda.pl/artykul/pokaz/id/23, dostęp 30 grudnia 2009

„Kiedy szach mnie koronował, miałam wrażenie, jakby koronował zarazem wszystkie Iranki.“

—  Farah Pahlawi 1938

Źródło: Jean des Cars, Reza II, ostatni szach w: Ostatnie dni dyktatorów, tłum. Anna Maria Nowak, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 140.

„Szach tak bardzo ją kochał, że czasami nie potrafił powstrzymać łez po wizycie u chorej. On przebywał w swoim pałacu, Soraya została umieszczona niecały kilometr dalej, więc mógł ją często odwiedzać. Szach był zrozpaczony i niespokojny. Kilka razy przeżywał nawet załamanie i płakał.“

—  Ardeszir Zahedi 1928

o małżeństwie Mohammada Rezy Pahawiego i Sorai Esfandijari Bachtijari.
Źródło: Ulrike Grunewald, Słynne rywalki, czyli gra o miłość, pieniądze i władzę, op. cit., s. 114.

„Nad partią szachów siedzi pochylony
dziwny poeta z dalekiego kraju,
w którym się straszne dzisiaj dzieją rzeczy.“

—  Łukasz Penderecki 1966

Źródło: Kreole

„Życie, mój synu, to jakby pierwsza rozgrywana przez ciebie partia szachów. Kiedy zaczynasz rozumieć, o co w tej grze chodzi, okazuje się, że już przegrałeś.“

—  Carlos Ruiz Zafón 1964

Cykl Trylogia mgły, Pałac Północy (1994)
Źródło: rozdział Imię północy

„Kombinacje były zawsze najbardziej intrygującym aspektem szachów. Mistrzowie są w ich nieustannym poszukiwaniu, publiczność oklaskuje je, krytycy – chwalą. Kombinacje dowodzą, że szachy są czymś więcej, niż pozbawione życia ćwiczenia matematyczne. Są one poezją gry. Dla szachów są tym, czym melodia dla muzyki. Ilustrują triumf myśli nad materią.“

—  Reuben Fine amerykański szachista 1914 - 1993

Źródło: Władysław Litmanowicz, Nowe dykteryjki i ciekawostki szachowe, Sport i Turystyka 1983, s. 21–22.

„pacjent chory na raka jeszcze nie wie
że właśnie rozpoczął nową partię szachów
z panem bogiem
wynik jej zna tylko bóg i ja
trochę wchodzimy sobie w kompetencje
więc jeszcze szybka nauczka dla mnie“

—  Paweł Grabowski 1759 - 1794

Źródło: kompetencje

„Pesymistycznie patrzę na przyszłość szachów. Komputery je zniszczą. Zgadzam się z Markiem Tajmanowem, że było tylko 13 prawdziwych mistrzów świata, czyli do Kasparowa włącznie. Później tytuły można było zdobyć grając nawet blitze.“

—  Wiktor Korcznoj rosyjski szachista 1931 - 2016

Źródło: „Magazyn Szachista” nr 5/2011, s. 2

„Gdy byłam dzieckiem, szach kojarzył mi się z niebieskim samolotem a niebie nad Isfahanem. – Popatrz, popatrz – wołały z podnieceniem moje koleżanki i potrząsały mną. – Tam w górze leci nasz cesarz!“

—  Sorajja Esfandijari Bachtijari księżniczka Iranu 1932 - 2001

Wytrzeszczonymi oczami przeszukiwałam widnokrąg. Z szachem kojarzyło mi się jeszcze tamto święto, jego wesele z księżniczką Fawzią, gdy całe miasto było oświetlone, a moja piastunka trzymała mnie za rękę. Sztuczne ognie i masy ludzi, którzy w szale radości fetowali parę cesarską… I naturalnie barany, które szlachtowano.
Źródło: Ulrike Grunewald, Słynne rywalki, czyli gra o miłość, pieniądze i władzę, wyd. Videograf II, Katowice 2009, ISBN 9788371836824, tłum. Roman Niedballa, s. 107–108.

„Gdy byłam dzieckiem, szach kojarzył mi się z niebieskim samolotem a niebie nad Isfahanem. – Popatrz, popatrz – wołały z podnieceniem moje koleżanki i potrząsały mną. – Tam w górze leci nasz cesarz! – Wytrzeszczonymi oczami przeszukiwałam widnokrąg. Z szachem kojarzyło mi się jeszcze tamto święto, jego wesele z księżniczką Fawzią, gdy całe miasto było oświetlone, a moja piastunka trzymała mnie za rękę. Sztuczne ognie i masy ludzi, którzy w szale radości fetowali parę cesarską… I naturalnie barany, które szlachtowano.“

—  Sorajja Esfandijari Bachtijari księżniczka Iranu 1932 - 2001

Źródło: Ulrike Grunewald, Słynne rywalki, czyli gra o miłość, pieniądze i władzę, wyd. Videograf II, Katowice 2009, ISBN 9788371836824, tłum. Roman Niedballa, s. 107–108.

„Droga ciociu Pat! Zawsze myślałem, że jestem jedynym w okolicy fanem Chucka Berry’ego. Pewnego ranka stałem jak zwykle na dworcu w Dartford z płytą Chucka pod ręką, gdy podszedł do mnie chłopak, którego znam jeszcze z podstawówki. Wyobraź sobie, że ma wszystkie płyty Chucka! Nazywa się Mick Jagger. Poza tym Mick jest najlepszym wykonawcą bluesa po tej stronie oceanu. Mówię całkiem serio!“

—  Keith Richards brytyjski muzyk rockowy, gitarzysta (The Rolling Stones) 1943

list z kwietnia 1962.
Źródło: Thomas Hüetlin, Klątwa rock and rolla, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 2 listopada 2010.

„Dżawachadze, prync gruziński,
Rwie zębami tyłek świński,
Szach Kaukazu, po butelce
Rumu cum spiritu wini,
Przez pomyłkę, tknął widelcem
W cyc grafini Macabrini (…),
A najgorzej przy kawiorze:
Tam – na zabój, tam – na noże!“

—  Julian Tuwim polski poeta 1894 - 1953

Poematy, Bal w operze (1938)