„Kiedy 22 stycznia 1944 r. Churchill przedstawiał w Londynie Polakom propozycje co do granic uzgodnione w Teheranie nie informował ich, że sprawa jest przesądzona, a odpowiedź Roosevelta na zapytanie rządu RP z lutego 1944 r. była niejednoznaczna, choć sugerowała ustępstwa na rzecz Związku Sowieckiego. Ciągle jednak nie chciano powiedzieć, że w Teheranie, podobnie jak swego czasu w Monachium, zapadły decyzje, od których nie ma odwołania. Stąd Roosevelt przez kilka miesięcy torpedował wizytę Mikołajczyka w Waszyngtonie.”

— Stanisław Salmonowicz

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 34.

Pochodzi z Wikiquote. Ostatnia aktualizacja 4 czerwca 2021. Historia

Tematy

historia , decyzja , czas , rząd , rzecz , odpowiedź , sprawa , granica , zapytać , powiedzieć , ustępstwo , propozycja , uzgodnić , odwołać , przedstawianie , informowanie , za granicą

Stanisław Salmonowicz 20

polski historyk 1931

Podobne cytaty

„Rzeczywista postawa aliantów wobec Polski, a w szczególności rosnąca – od Teheranu po Jałtę – gotowość dalszych ustępstw wobec Stalina, nie była przecież wyraźnie artykułowana wobec władz RP. Bez względu na to, czy będziemy używać tu określenia dość stereotypowego i banalnego o hipokryzji anglosaskiej, a zwłaszcza amerykańskiej, faktem pozostaje to, iż Anglosasi w krytycznym okresie po Teheranie, a przed Powstaniem Warszawskim nakłaniali wprawdzie władze RP w Londynie do ustępstw wobec Stalina, jednakże długi czas nie stawiali jasno kwestii, iż nie tylko, że uznali już roszczenia terytorialne Związku Sowieckiego (i to z natychmiastową realizacją jeszcze w trakcie toczącej się wojny), ale nie zamierzają także udzielić wystarczającego poparcia polskiemu legalnemu rządowi w Londynie w obliczu zagrożenia faktem, iż Związek Sowiecki narzuci Polsce reżim komunistyczny i całkowitą uległość wobec siebie.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 31–32.

„Stalin co prawda spodziewał się upadku Warszawy (w 1939 r.) w krótkim czasie, ale podejmując własną decyzję wiedział, że jeszcze nie została ona przez Niemców zdobyta. Uznał jednak, że już dalej zwlekać nie może. Wystarczającym argumentem dla opinii publicznej miało być nie przebywanie w stolicy rządu polskiego, traktowane jako oznaka upadku państwa. Specjalnie to podkreślam, gdyż w 1944 r. po zwycięskim powstaniu, właśnie ujawnienie przebywania w stolicy przedstawicieli rządu miało świadczyć o trwaniu państwa polskiego.”

Tomasz Szarota (1940) polski historyk i publicysta

o ujawnieniu przebywania w stolicy przedstawicieli rządu polskiego w 1944 r. mającego świadczyć o trwaniu państwa polskiego.
Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 12

„Zasadnicze zatem dylematy, przed jakimi stanęli polscy politycy wiosną 1944 r. brzmiały: czy kapitulować przed żądaniami Stalina, czy liczyć na jakąś możliwość uczciwego kompromisu, czy wreszcie podjąć ryzyko otwartego przeciwstawienia się dyktatowi Stalina. Polscy politycy stanęli więc przed niezwykle trudnym zadaniem. Z jednej strony to był problem właściwej oceny Związku Sowieckiego, z drugiej zaś stosunku do aliantów zachodnich. Ludzie nie mający bezpośrednich doświadczeń w kontaktach z Rosją, tak jak Stanisław Mikołajczyk, Stanisław Kot, ulegali z reguły złudzeniom co do Związku Sowieckiego. Tych złudzeń nie podzielali przywódcy krajowi obserwujący działania sowieckie w różnych formach na ziemiach polskich od 1939 r.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 35.

„Zgodnie z instrukcjami, jakie otrzymałem od moich przełożonych w Londynie w końcu r. 1943, wydałem rozkaz podległym mi lokalnym dowódcom, aby przystąpili do otwartej walki przeciwko Niemcom i aby czynnie popierali operacje wojsk sowieckich od chwili, gdy linia frontu znajdzie się w pobliżu ich dowództwa. Rozkazy te zostały ściśle wykonane i w r. 1944 w czasie sowieckiej ofensywy we Wschodniej Polsce nasza Armia Krajowa uderzyła na Niemców w wielu okręgach, ułatwiając postępy Rosjanom i zajęcie przez nich wielu miast, a wśród nich: Wilna, Lwowa i Lublina. Ta współpraca z armią czerwoną nie ustaliła jednakże trwałej łączności na jakiejś szerszej płaszczyźnie czy skali, wykraczającej poza ramy pola bitwy, w jak najściślejszym znaczeniu tego słowa. Nie mogąc ustalić łączności z dowództwem sowieckim, co nie było naszą winą, usiłowałem skoordynować nasze operacje z działaniami armii czerwonej, na podstawie mojej własnej oceny sytuacji wojskowej. Wziąłem pod uwagę stale powtarzające się wezwania sowieckich radiostacji, nawołujących nas do rzucenia wszystkich sił przeciwko Niemcom. Jednym z tych licznych apelów była audycja moskiewskiego radia z 29 lipca 1944 r., wzywająca ludność Warszawy do powstania przeciw wrogowi w otwartej bitwie.”

Tadeusz Komorowski (1895–1966) polski generał, dowódca AK, polityk emigracyjny

Źródło: Tadeusz Bór-Komorowski w relacjach i dokumentach, opracował Andrzej Kunert, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2000, s. 411.

„W 1920 r. nasz kraj został rozebrany właśnie na skutek decyzji mocarstw zachodnich. W 1945 r. zostaliśmy zdradzeni przez Zachód w Jałcie. Podobny los spotkał zresztą wówczas Polskę, która przecież w ramach koalicji antyhitlerowskiej miała liczniejszą armię niż Francja i która nigdy nie stworzyła kolaboranckiego rządu na wzór Vichy. A jednak to Francuzów zaproszono do stołu zwycięzców, przy którym ustalano granice państw, a Polaków nie dopuszczono nawet do głosu, decydując ponad ich głowami o przesunięciu granic państwa.”

László Kövér (1959)

Źródło: Grzegorz Górny, Wyzwólmy potencjał Węgrów, orbanviktor.pl, 26 kwietnia 2013 http://orbanviktor.pl/2013/04/26/

„Stalin przekonał się, że bolszewizacja Polaków, zdolnych w obronie niepodległości do czynów wręcz szaleńczych, nie pójdzie łatwo. Tym samym być może w jakimś stopniu musiał powściągnąć myśl o uczynieniu z Polski republiki sowieckiej. Zagłada Warszawy kosztowała ZSRS parę miesięcy przestoju na froncie. W tym czasie armie anglo-amerykańskie dotarły do granic Niemiec na zachodzie. O ile latem 1944 r. otwierała się przed Stalinem szansa na podbój całej Rzeszy, o tyle teraz nie mógł już na to liczyć. Powstanie nie tylko uratowało od bolszewizacji dużą część zachodnich Niemiec, ale i przez to prawdopodobnie uchroniło Polskę od losu kadłubowej republiki zgniecionej przez Rosję i wielkie, czerwone Niemcy. Cena, jaką zapłacił naród polski w Powstaniu była straszna, lecz bez tej ofiary jego los byłby chyba gorszy. Bezczynność AK w chwili wejścia Armii Czerwonej wzmocniłaby późniejszą oszczerczą propagandę sowiecką o rzekomym współdziałaniu Polskiej Armii Podziemnej z okupantem i pozwoliłaby zniszczyć setki tysięcy jej członków bez najmniejszego rozgłosu w świecie. Bierne oddanie się w niewolę sowiecką mogło wytworzyć w społeczeństwie polskim kryzys moralny niemniej bolesny od kompleksu klęski. Powstanie „zapaliło w ciemności płomień”, który mogły podsycać przyszłe pokolenia. W 1944 r. wydawało się, że decyzję o Powstaniu należy potępić. Z perspektywy czasu nie wiadomo jednak czy był to „grób”, czy raczej „kołyska” narodu.”

Wojciech Roszkowski (historyk) (1947) historyk polski, działacz polityczny

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 192.

„Los Polski został przypieczętowany na konferencji w Teheranie pod koniec 1943 r., gdy tzw. wielka trójka zatwierdziła strategię wojny z państwami Osi. Zachód skapitulował wtedy przed żądaniami Stalina, który przyjechał do Teheranu w glorii zwycięzcy spod Stalingradu. Amerykanie i Brytyjczycy mieli wyrzuty sumienia, że kiedy giną setki tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej, oni muszą powiedzieć Stalinowi, że znów odkładają utworzenie drugiego frontu w Europie. W Teheranie Stalin miał moralną przewagę.”

Antony Beevor (1946) brytyjski historyk

Źródło: rozmowa Bartosza Wielińskiego, Wojna Stalina, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 maja 2013.

„Nie ma przejrzystej drogi finansowania filmów. Za granicą w ciągu trzech miesięcy można uzyskać odpowiedź czy film będzie finansowany, czy też nie. U nas na decyzje czeka się lata.”

Artur Reinhart (1965)

Źródło: Wywiad, stopklatka.pl, 2005 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=28304

„Wojnę można było zakończyć pół roku wcześniej – nie w maju 1945, ale do grudnia 1944, gdyby nie decyzja Stalina wstrzymująca I Front Białoruski w sierpniu 1944. (…) Moglibyśmy dojść dalej na Zachód, nie do Berlina i nad Łabę, ale aż do Renu. Los wojny potoczyłby się inaczej.”

Wasilij Czujkow (1900–1982) marszałek ZSRR

Źródło: Romuald Szeremietiew, Absurdyzm tropiciela absurdów http://prawica.net/30914, prawica.net 4 sierpnia 2012.

„Za co mnie chcecie państwo odwołać? Za co chcecie odwołać nasz rząd? Za to, że Polacy dzisiaj po prostu godnie żyją? To was boli? To wam przeszkadza?”

Beata Szydło (1963) polska działaczka samorządowa i polityczna

w trakcie debaty nad wnioskiem o wyrażenie votum nieufności wobec rządu Beaty Szydło.
Źródło: sejm.gov.pl http://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=53&dzien=2&wyp=3&type=A&symbol=WYPOWIEDZ_POSLA&id=385, 7 grudnia 2017

Tematy

Stanisław Salmonowicz 20

Podobne cytaty

Pokrewne tematy