Tomasz Szarota: Warszawa

„Warszawę należy uznać za centrum polskiej konspiracji, polskiego podziemia, Polski Podziemnej, czy po prostu Polski Walczącej, by użyć tych określeń, zamiast mówić o centrum polskiego ruchu oporu, który to termin niemal powszechnie jest odrzucany przez byłych żołnierzy AK. Wiemy już, że od czerwca 1940 r. w Warszawie znajdowało się dowództwo i sztab największej wojskowej organizacji konspiracyjnej, czyli ZWZ (przemianowanej w lutym 1942 r. na Armię Krajową). Miały tu swoje siedziby również dowództwa i sztaby wszystkich innych podziemnych organizacji wojskowych o zasięgu ogólnopolskim. Także kierownictwo cywilnego oporu znajdowało się w Warszawie. Tu działały władze naczelne konspiracyjnych partii i stronnictw politycznych, a także podziemnych organizacji społecznych i zawodowych, by wspomnieć choćby o Radzie Pomocy Żydom czy Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Warszawa była bez wątpienia centrum podziemnego ruchu wydawniczego. Jak obliczyła Stanisława Lewandowska na 1 257 tytułów prasy konspiracyjnej ze stwierdzonym miejscem wydania aż 690, a więc więcej niż połowa, ukazało się w Warszawie. Tu również wydano większość z 1 069 zwartych druków konspiracyjnych, zarejestrowanych w bibliografii Władysława Chojnackiego.”

Tomasz Szarota

Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 13

O historii , O pomocy

„Stalin co prawda spodziewał się upadku Warszawy (w 1939 r.) w krótkim czasie, ale podejmując własną decyzję wiedział, że jeszcze nie została ona przez Niemców zdobyta. Uznał jednak, że już dalej zwlekać nie może. Wystarczającym argumentem dla opinii publicznej miało być nie przebywanie w stolicy rządu polskiego, traktowane jako oznaka upadku państwa. Specjalnie to podkreślam, gdyż w 1944 r. po zwycięskim powstaniu, właśnie ujawnienie przebywania w stolicy przedstawicieli rządu miało świadczyć o trwaniu państwa polskiego.”

Tomasz Szarota

o ujawnieniu przebywania w stolicy przedstawicieli rządu polskiego w 1944 r. mającego świadczyć o trwaniu państwa polskiego.
Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 12

O prawdzie , O historii , O decyzjach , O czasie

„W wyzwolonej przez samych Polaków stolicy kraju – Warszawie przywódcy Polski Walczącej i Polski Podziemnej zamierzali przyjąć Armię Czerwoną, tak jak przyjmuje się gości we własnym domu. Wówczas, w 1944 r., to się nie udało. Funkcję gospodarza goszczącego w Polsce nie tylko Rosjan, ale także przedstawicieli wielu innych narodów, nawet dawnych wrogów, podczas obchodów 50. rocznicy Powstania Warszawskiego pełnił Prezydent Najjaśniejszej Rzeczypospolitej – państwa, które dzięki „Solidarności” wybiło się na niepodległość.”

Tomasz Szarota

Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 18

O domu , O historii