Swietłana Alliłujewa, Swietłana Iosifowna Stalina, ros. Светлана Иосифовна Сталина, gru. სვეტლანა ალილუევა – najmłodsze dziecko i jedyna córka Józefa Stalina.
Była córką Stalina oraz jego drugiej żony – Nadieżdy Alliłujewej. Matka Swietłany zmarła w 1932 roku, kiedy jej córka miała sześć lat. Prawdopodobnie było to samobójstwo, chociaż istnieje teoria, że to Stalin zabił Nadieżdę. Również Swietłana posądzała o śmierć Nadieżdy swojego ojca. Po śmierci swojej żony Stalin rozpoczął aresztowania członków jej rodziny. Kiedy Swietłana próbowała interweniować w obronie swoich krewnych, dyktator zagroził również jej uwięzieniem.
Kiedy Swietłana miała 16 lat, zakochała się w żydowskim reżyserze Aleksieju Kaplerze. Jej ojciec nie zaakceptował tego związku. Później Kapler został oskarżony o współpracę z angielskim wywiadem i skazany na dziesięć lat wygnania w przemysłowym mieście Workuta koło kręgu arktycznego. Spekulowano jednak, że prawdziwym powodem zesłania reżysera był romans z córką Stalina.
Kiedy miała siedemnaście lat, zakochała się w studencie Uniwersytetu Moskiewskiego Grigoriju Morozowie, również pochodzenia żydowskiego. Stalin niechętnie przystał na małżeństwo córki. W 1945 roku Swietłanie urodził się syn Józef, a już w 1947 roku wzięła rozwód z Grigorijem. Drugi mąż Swietłany, Jurij Żdanow, był synem bliskiego współpracownika Józefa Stalina. Ślub odbył się w 1949 roku, a w 1950 urodziła się ich córka Jekaterina. Małżeństwo rozpadło się wkrótce po narodzinach dziecka. W 1951 roku Swietłana wyszła ponownie za mąż za Michaiła Kaganowicza, syna radzieckiego polityka Łazara Kaganowicza, chociaż niektórzy biografowie zauważają, że to mało prawdopodobne, gdyż nie ma na to żadnych dowodów. W latach 1962–1963 była żoną Iwana Dżonrida Swanidze , bratanka pierwszej żony jej ojca .
Po śmierci Stalina w 1953 roku przyjęła nazwisko panieńskie matki i pracowała jako nauczycielka i tłumaczka w Moskwie. Uczyła się historii Stanów Zjednoczonych oraz języka angielskiego, chociaż nie zawsze miała ku temu sposobność. Alliłujewa była, ze względu na swojego ojca, liczącym się członkiem partii. Cieszyła się przywilejami, dostawała pewien rodzaj renty, kiedy przestała pracować, aby zaopiekować się dziećmi.
W 1963 roku przeszła operację usunięcia migdałków. W szpitalu poznała indyjskiego komunistę Brajesha Singha, chorego na rozstrzenie oskrzeli oraz rozedmę płuc. Alliłujewa, w ramach kuracji Brajesha, wyjechała z nim na jakiś czas do Soczi nad Morzem Czarnym. Następnie powrócili razem do Moskwy w 1965 roku, gdzie Singh rozpoczął pracę jako tłumacz. Gdy w 1966 roku zmarł, Alliłujewa pojechała do Indii, by przekazać prochy zmarłego rodzinie, aby ta mogła wrzucić je do Gangesu. Pozostała w Kalakankarze jeszcze przez dwa miesiące, ponieważ miała problemy z miejscowym urzędem celnym.
6 marca 1967 roku Alliłujewa po pierwszej wizycie w sowieckiej ambasadzie w New Delhi udała się do amerykańskiej ambasady, by prosić ambasadora Charlesa Bowlesa o azyl polityczny. Ten zgodziłby się, gdyby nie to, że indyjski rząd mógłby ponieść konsekwencje negatywnych odczuć Związku Radzieckiego. Zaaranżowano jej opuszczenie Indii i natychmiastowe udanie się do Szwajcarii przez Rzym. Alliłujewa pozostała w Szwajcarii przez sześć tygodni przed udaniem się do USA.
Po przylocie, w kwietniu 1967 roku, Alliłujewa zwołała konferencję prasową potępiającą reżim jej ojca i rząd ZSRR. Jej zamiarem było opublikowanie autobiograficznej książki Dwadzieścia listów do przyjaciela na pięćdziesiątą rocznicę rewolucji październikowej. Pomysł ten wywołał oburzenie w samym ZSRR, który ostrzegł przed wydaniem drukiem wersji nieautoryzowanej. Publikację książki na Zachodzie przełożono na późniejszy termin, co rozładowało napięcie dyplomatyczne. W następnej książce „Tylko jeden rok” przypisała ojcu odpowiedzialność za zbrodnię w Katyniu.
W 1982 roku Alliłujewa wyjechała z córką do Wielkiej Brytanii, gdzie zamieszkała w Cambridge. Dwa lata później wróciła z córką do ZSRR. Po powrocie władze przyznały im obywatelstwo radzieckie. W tym czasie mieszkały w Tbilisi. W 1986 roku Alliłujewa wróciła do Stanów Zjednoczonych, a w latach dziewięćdziesiątych znów wyjechała do Wielkiej Brytanii, tym razem do Bristolu. Później mieszkała w domu spokojnej starości w stanie Wisconsin. Zmarła 22 listopada 2011 roku w wyniku komplikacji związanych z rakiem jelita grubego.
Wikipedia
✵
28. Luty 1926 – 22. Listopad 2011
