Reinhard Tristan Eugen Heydrich – niemiecki oficer wywiadu, nazista, esesman w stopniu Obergruppenführera, oficer policji w stopniu generała; szef Służby Bezpieczeństwa w latach 1932–1939, Gestapo w latach 1934–1939, Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy w latach 1939–1942, prezydent Interpolu w latach 1940–1942, zastępca protektora Czech i Moraw w latach 1941–1942. Organizator konferencji w Wannsee i zbrodniarz hitlerowski będący jednym z głównych współodpowiedzialnych za Holocaust.
Reinhard Heydrich był synem niemieckiego muzyka i śpiewaka operowego. W 1922 roku wstąpił do niemieckiej marynarki wojennej, szybko awansował, lecz 9 lat później został z niej usunięty w konsekwencji skandalu obyczajowego. Wówczas, pozbawiony perspektyw i w trudnej sytuacji materialnej potęgowanej problemami finansowymi rodziny, wstąpił do NSDAP i do SS. Heinrich Himmler, będąc pod wrażeniem jego osoby i zdolności, powierzył mu zadanie organizowania wewnątrzpartyjnej służby wywiadowczej, która z biegiem czasu przekształciła się w Sicherheitsdienst, czyli Służbę Bezpieczeństwa. Organizacja szybko się rozwijała i w niecałe trzy lata Heydrich oraz jego przełożony Himmler uzyskali kontrolę nad policją polityczną całych Niemiec. 22 kwietnia 1934 roku Heydrich został mianowany kierownikiem Gestapo. Był jednym z organizatorów nocy długich noży i współtworzył listę ludzi, którzy mieli zostać skrytobójczo zamordowani.
26 czerwca 1936 roku stanął na czele Sicherheitspolizei, czyli Policji Bezpieczeństwa, która była organem powstałym z połączenia Gestapo i policji kryminalnej. W dalszym ciągu pełnił funkcję kierownika Służby Bezpieczeństwa. Jako wysoki urzędnik III Rzeszy dążył do ciągłego rozszerzania definicji wrogów Rzeszy i przyjmowania na wysokie stanowiska państwowe osób na podstawie głębokiego zaangażowania ideologicznego i odpowiednich kryteriów „rasowych”. 27 września 1939 roku został kierownikiem Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy, instytucji będącej połączeniem Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa.
W 1939 roku Heydrich zorganizował prowokację gliwicką, która stanowiła pretekst do ataku III Rzeszy na II Rzeczpospolitą. Po wybuchu II wojny światowej utworzone i nadzorowane przez Heydricha Einsatzgruppen – których głównym celem miało być „neutralizowanie” ośrodków potencjalnego oporu wobec nazistów poprzez mordowanie polskich intelektualistów, ludzi nauki, wysokich urzędników i Żydów – dokonywały zbrodni wojennych i aktów terroru na nieznaną dotąd skalę. Podobne zadania oddziały SS wykonywały podczas Operacji Barbarossa. W jej trakcie Heydrich przypuszczalnie wydał ustny rozkaz mordowania Żydów bez względu na wiek, płeć i poglądy polityczne.
24 września 1941 roku Heydrich został mianowany przez Adolfa Hitlera protektorem Czech i Moraw, aby pogłębić eksploatację gospodarczą tego kraju – w szczególności sektora zbrojeniowego – oraz poskromić odradzający się w Czechach ruch oporu. Wprowadził stan wojenny i drastyczne środki terroru takie jak rozstrzeliwania, wysiedlenia, przymusowa rekrutacja robotników i propaganda. Dążył także do nasilenia germanizacji narodu czeskiego. Pozostał jednocześnie szefem Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy .
27 maja 1942 roku spadochroniarze rządu emigracyjnego Czechosłowacji dokonali zamachu na Heydricha . Choć sama akcja zakończyła się niepowodzeniem, Heydrich zmarł osiem dni później wskutek powikłań pooperacyjnych i sepsy. Był najwyższym rangą niemieckim funkcjonariuszem zabitym w zamachu podczas II wojny światowej. Pogrzeb Heydricha był największą tego rodzaju uroczystością w dziejach III Rzeszy. Na fali prześladowań odwetowych aresztowano ponad 3 tysiące osób, 1327 skazano na śmierć, a kilka dalszych tysięcy zesłano do obozów koncentracyjnych. Po fałszywej informacji, że sprawcy ukrywają się w Lidicach, wszyscy mężczyźni będący mieszkańcami wsi zostali rozstrzelani, a ona sama została zrównana z ziemią. Nazwa wsi stała się wówczas symbolem walki przeciwko nazistom. Zamachowcy ukrywający się w prawosławnym soborze Świętych Cyryla i Metodego w Pradze zostali zdekonspirowani wskutek zdrady i zabici przez oddziały SS w dniu 18 czerwca.
Heydrich fanatycznie nienawidził narodu żydowskiego. Jest uważany za jednego z głównych organizatorów Holocaustu. Początkowo popierał emigrację Żydów z terenów okupowanych przez nazistów, ale ostatecznie uznał, że „kwestia żydowska” wymaga „rozwiązania terytorialnego”. 31 lipca 1941 roku Göring upoważnił Heydricha do opracowania „pełnego rozwiązania kwestii żydowskiej w niemieckiej strefie wpływów w Europie”. Zdaniem niektórych historyków dokument ten wyznacza granicę między żywiołowymi pogromami a systematycznym ludobójstwem, zdaniem innych decyzja o ostatecznej eksterminacji narodu żydowskiego zapadła pod koniec 1941 roku. Heydrich zorganizował także konferencję w Wannsee i kierował jej przebiegiem. Po tym, jak zmarł w dniu 4 czerwca 1942 roku, naziści w hołdzie dla niego systematyczne mordowanie Żydów nazwali Operacją Reinhard.
Wikipedia
✵
7. Marzec 1904 – 4. Czerwiec 1942