Palmiro Togliatti – włoski polityk i antyfaszysta, przywódca włoskich komunistów.
Działalność polityczną rozpoczął przed I wojną światową, we Włoskiej Partii Socjalistycznej, po wojnie skupionej wokół turyńskiej gazety „L’Ordine Nuovo”, Antonio Gramsciego. Był współzałożycielem Włoskiej Partii Komunistycznej, a po uwięzieniu Gramsciego przez faszystowski rząd Benito Mussoliniego pozostał aż do śmierci jej przywódcą. W latach 30. pozostawał na wygnaniu.
Powrócił do Włoch w 1944. Pod jego kierunkiem partia dokonała zwrotu ku demokratycznym metodom walki politycznej i zrezygnowała z metod rewolucyjnych. Togliatti był ministrem bez teki w rządzie Pietra Badoglia i wicepremierem rządu Alcide De Gasperiego. Przeciwstawiając się dominującym we Włoskiej Partii Komunistycznej trendom poparł wpisanie traktatów laterańskich do konstytucji włoskiej. WPK stała się drugą co do znaczenia partią polityczną Włoch i największą nierządzącą partią komunistyczną w Europie. Mimo braku władzy w państwie, zdobyła ją w wielu wyborach regionalnych.
15 lipca 1948 r. miał miejsce nieudany zamach na jego życie , co spowodowało falę strajków w całym kraju.
Jako filozof marksistowski Togliatti koncentrował się przede wszystkim na zagadnieniach praktyczno-politycznych, w sferze zagadnień teoretycznych był przede wszystkim kontynuatorem Gramsciego. W języku polskim ukazały się m.in. książka Włoska partia komunistyczna , esej O właściwym pojmowaniu myśli Labrioli , esej Aktualne znaczenie myśli i działalności Gramsciego .
Zmarł na udar mózgu.
Po śmierci Togliattiego jego imieniem nazwano radzieckie miasto Stawropol, gdzie istniała wielka fabryka samochodów produkowanych na licencji firmy Fiat.
Wikipedia
niegdyś głośne powiedzenie Togliattiego
Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 32.
