José María Arguedas cytaty

José María Arguedas Altamirano – peruwiański pisarz tworzący w języku hiszpańskim i w keczua.

Arguedas urodził się w rodzinie białego adwokata, jednak wychowywał się w indiańskiej wiosce, co wywarło olbrzymi wpływ na jego życie i twórczość. Jego pierwszym językiem był keczua, hiszpańskiego nauczył się dopiero w wieku 14 lat. W 1931 wyjechał do Limy, gdzie studiował na Uniwersytecie San Marcos. Studia rozpoczął na wydziale literatury, wkrótce kontynuował je także na wydziale antropologicznym. Po studiach pracował na Uniwersytecie San Antonio Abad del Cusco, a potem jako nauczyciel w Sicuani w rejonie Cusco, gdzie zebrał ustne przekazy w keczua. Z czasem został doktorem antropologii oraz kierownikiem Wydziału Etnologii swojej macierzystej uczelni. W 1937 za udział w demonstracji studenckiej został na 8 miesięcy osadzony w więzieniu.

Debiutował w 1935 tomem opowiadań Agua, pierwszą powieść opublikował w 1941. Najważniejsze jego utwory – Głębokie rzeki i Lis z Gór i Lis z Nizin – zostały wydane, odpowiednio, w 1958 i 1971. W swoich dziełach ukazywał Peru z perspektywy Indian Keczua, w fabułę wplątywał język keczua i mity, ukazując świat, który przetrwał mimo wielowiekowej – nierzadko niezwykle brutalnej – ingerencji hiszpańskich konkwistadorów i ich potomków. Oprócz własnej twórczości zbierał oraz publikował także ustne przekazy literatury w keczua, tłumacząc większość z nich na hiszpański.

28 listopada 1969, wkrótce po zredagowaniu Lisów, Arguedas próbował popełnić samobójstwo . Zmarł po pięciodniowej agonii.

✵ 18. Styczeń 1911 – 28. Listopad 1969