Henryk III Walezjusz cytaty (7 cytatów)

Henryk III Walezjusz cytaty

Henryk Walezy , właściwie Edward Aleksander – pierwszy elekcyjny król Polski w latach 1573–1574, od 1574 król Francji jako Henryk III ; wcześniej do 1574 jako członek domu francuskiego: książę Angoulême , książę Orleanu i książę Andegawenii .

Jako czwarty syn Henryka II Walezjusza i Katarzyny Medycejskiej miał niewielkie szanse na tron francuski, dlatego uznano go za dobrego kandydata do tronu Rzeczypospolitej po bezpotomnej śmierci Zygmunta II Augusta, ostatniego króla z dynastii Jagiellonów. Mimo uwikłania rodu Walezjuszy w noc św. Bartłomieja i obaw przed przeniesieniem waśni religijnych do Rzeczypospolitej, podczas wyboru nowego monarchy szlachta poparła jego kandydaturę. Wśród przegranych kandydatów byli m.in. syn cesarza Austrii Ernest Habsburg, car moskiewski Iwan IV Groźny i król szwedzki Jan III Waza.

Rządy Henryka III w Polsce i na Litwie były krótkie, wywarły jednak duży wpływ na przyszły kształt ustrojowy Rzeczypospolitej. Opracowane przez Sejm podczas bezkrólewia artykuły henrykowskie formalnie zmieniły państwo w monarchię elekcyjną z królem wybieranym po śmierci poprzednika metodą wolnej elekcji. Tymczasem we Francji sytuacja dynastyczna drastycznie się skomplikowała: Ludwik Walezjusz zmarł jeszcze w dzieciństwie, najstarszy brat Henryka, Franciszek II, w 1560, trzeci w kolejności do tronu Karol IX Walezjusz zmarł w wieku zaledwie 23 lat w maju 1574 nie pozostawiając legalnego następcy tronu. Tym samym młodszy od Karola o nieco ponad rok Henryk stał się pierwszym pretendentem do tronu francuskiego. W kilka dni po otrzymaniu wieści o śmierci brata Henryk potajemnie uciekł z Krakowa i udał się do Francji, gdzie w lutym 1575 został koronowany na króla Francji. Ostatecznie szlachta Rzeczypospolitej uznała ucieczkę króla za abdykację i na jego następcę wybrała Annę Jagiellonkę.

We Francji panowanie Henryka przypadło na szczyt trwających od lat 60. XVI wieku wojen religijnych. Widział on ratunek dla Francji w tolerancji religijnej i wzmocnieniu władzy centralnej, jego zapleczem stała się frakcja tzw. Politiques. Jego zamierzenia i plany poważnie ograniczały jednak ciągłe waśnie między ruchami politycznymi wspieranymi przez ościenne mocarstwa: wspieraną przez Hiszpanię Ligą Katolicką, popieranymi przez Anglię i Niderlandy Hugenotami i partią Malkontentów, ruchem jednoczącym katolickich i protestanckich arystokratów sprzeciwiających się absolutystycznym zapędom króla. Ostatnia z partii kierowana była przez najmłodszego brata monarchy, księcia d’Anjou. Ten zmarł w 1584, jako przedostatni z męskich potomków Henryka II. Jako że Henryk III do tego czasu nie doczekał się potomstwa, duże szanse na odziedziczenie tronu zyskał jego kuzyn, król Nawarry Henryk III Burbon, protestant. Jego kandydatura na nowo ożywiła wojny religijne, które przerodziły się w spór dynastyczny znany pod nazwą wojny trzech Henryków [potrzebny przypis]. W jej apogeum Henryk został zamordowany przez Jacques’a Clémenta, dominikanina i katolickiego fanatyka. Wbrew intencjom jego mocodawców z Ligi Katolickiej, następcą Henryka III został król Nawarry, który przeszedł na katolicyzm, przyjął imię Henryka IV i został pierwszym francuskim władcą z dynastii burbońskiej. Wikipedia

✵ 19. Wrzesień 1551 – 2. Sierpień 1589

Henryk III Walezjusz: 7 Cytatów 0 Polubień

Henryk III Walezjusz słynne cytaty

„Nakazuję wam to!”

Henryk III Walezjusz

do towarzyszących mu na łożu śmierci szlachciców, którzy wahali się, czy uznać zalecanego przezeń ubogiego i heretyckiego Henryka z Nawarry jako nowego króla Francji
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, op. cit., s. 219.

„Im również wybaczam i proszę Boga, aby zechciał im odpuścić ich winy, tak jak chciałbym, by odpuścił moje.”

Henryk III Walezjusz

odpowiadając spowiednikowi na pytanie, czy przebacza wszystkim swoim wrogom, nawet tym, którzy nasłali zabójcę.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 219.

„Proszę życzyć mi szczęścia, madame. Jestem teraz królem Francji! Zginął bowiem król Paryża! Wyprzedziłem ciosy, które miały mnie trafić. Naśladowałem ciebie, moja nauczycielko!”

Henryk III Walezjusz

w rozmowie z Katarzyną Medycejską – informował ją m.in. o śmierci „króla Paryża” – Henriego I de Guise’a (Henryka Gwizjusza).
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, op. cit., s. 135.

„Pierwszy polski król elekcyjny Henryk Walezy na miejscu drugim [w rankingu „Śmierć na wesoło”]! Myśleliście, że ucieczką w przebraniu kobiety zakończył dostarczanie nam beki? Nie Heniek! Ponieważ później, KIEDY SIEDZIAŁ NA „TRONIE”, został wybebeszony przez szalonego mnicha!!! : D”

Henryk III Walezjusz

Postać: Nagrobki nie do ogarnięcia
Autorzy: Patryk Bryliński, Maciej Kaczyński, Facecje, Wydawnictwo Otwarte, Kraków 2015, ISBN 9788375153743, s. 180.
O Henryku Walezym

„Ależ zwróćcie się z tym do mojej matki, albowiem ja nic o tym nie wiem.”

Henryk III Walezjusz

częsta odpowiedź stosowana do ministrów krytykująca autokratyzm Katarzyny Medycejskiej.
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, ISBN 8389632241, s. 132.