1. Cytaty
  2. Autorzy
  3. Daniel Dennett

Daniel Dennett cytaty
strona 2

Daniel Clement Dennett – amerykański filozof, profesor filozofii na Uniwersytecie Tuftsa, reprezentant nowego ateizmu. Wikipedia  

✵ 28. Marzec 1942
Daniel Dennett Fotografia
Daniel Dennett: 129   Cytatów 6   Polubień

Daniel Dennett słynne cytaty

„O mocy umysłu – w istocie, o tym, że umysł jest świadomy – decyduje nie to, z czego się składa czy jak jest wielki, lecz to, co potrafi zrobić.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Jeżeli tym, co uznajesz za święte, nie jest osoba, do której mógłbyś się modlić i uważać ją za właściwego adresata twojej wdzięczności (albo gniewu, gdy bezsensownie ginie ktoś ci bliski), to jesteś ateistą.”

Daniel Dennett książka Odczarowanie

Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne
Źródło: Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, PIW, Warszawa 2008, tłum. Barbara Stanosz

„Gdyby naszą planetę odwiedzili Marsjanie, myślący podobnie do nas, lecz tysiące czy miliony razy szybciej, sprawilibyśmy na nich wrażenie mniej więcej tak samo tępych jak drzewa, i raczej śmialiby się z tezy, że my także posiadamy umysły. A przecież myliliby się, czyż nie?”

Daniel Dennett

staliby się ofiarami własnego szowinizmu skali czasu.
Natura umysłów

„Pierwsza reguła dobrej gry w pokera: kto nigdy nie blefuje, nigdy nie wygrywa; kto zawsze blefuje, zawsze traci.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Bóg nie jest pojęciem. Pojęcie Boga jest pojęciem! Filiżanka kawy nie jest pojęciem. Pojęcie filiżanki kawy jest pojęciem! Elementarna filozofia…”

Daniel Dennett

Źródło: Daniel Dennett – How to tell if you’re an atheist, tłum. Ireneusz Kozak, 2012.

„Do bardziej wyrafinowanych potyczek ze światem potrzeba szybszego i bardziej dalekowzrocznego umysłu, który potrafiłby wytworzyć więcej przyszłości i o lepszej jakości.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

Daniel Dennett Cytaty o myślach

„Jest taki stary dowcip o behawiorystach: behawioryści są przekonani, że nie istnieją przekonania, myślą, że nikt nie myśli, i według ich opinii nikt nie ma opinii.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„(…) myślenie – nasz rodzaj myślenia – musiało poczekać, aż pojawi się mówienie, które z kolei musiało poczekać, aż pojawi się możliwość trzymania czegoś w tajemnicy, co z kolei było możliwe przy odpowiednim stopniu złożoności środowiska behawioralnego. Powinniśmy być zdziwieni, gdybyśmy odkryli myślenie u jakiegokolwiek gatunku, który nie doszedł do pierwszego stopnia tej piramidy.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Przypuszczalnie niektóre z procesów zachodzących w naszych mózgach zostaną w końcu rozpoznane jako te myśli, które tak intymnie znamy, lecz dopiero się okaże, czy umysłowe kompetencje jakiegokolwiek innego gatunku zależą od posiadania przez niego umysłowego życia, takiego jak nasze.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Pomimo religijnych konotacji tego terminu, nawet ateiści i agnostycy mogą mieć wartości święte – wartości, które po prostu nie podlegają reewaluacji. Sam posiadam takie wartości – w tym znaczeniu, że mam niejasne poczucie winy podczas samego myślenia o tym, czy można je obronić, i nigdy nie brałbym (mam nadzieję!) pod uwagę odrzucenia ich w toku rozwiązywania problemów moralnych. Moje święte wartości są oczywiste i całkiem ekumeniczne: demokracja, miłość, prawda, sprawiedliwość i życie (wymieniam je w porządku alfabetycznym). Ponieważ jednak jestem filozofem, nauczyłem się przechodzić do porządku nad własnym zawrotem głowy i zakłopotaniem, gdy zadaję sobie pytanie, co stanowi ostateczną podstawę tych wartości, z której z nich można by zrezygnować w razie konfliktu, w jaki one, niestety, często popadają, i czy istnieją lepsze możliwości. To właśnie tę tradycyjną otwartość filozofów na każdą ideę niektórzy ludzie uważają za niemoralną samą w sobie.”

Daniel Dennett

Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne
Źródło: s. 47–48.

„Sprzeciw wobec ewolucji myślenia wyrażany przez Chomsky’ego i niektórych jego kolegów czy uczniów na całym świecie zniechęcał filozofów języka do badania możliwości, ale czasy się zmieniają.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 253.

„Myślenie jest trudne. Myślenie o niektórych problemach jest tak trudne, że może rozboleć cię głowa od samego myślenia o myśleniu o nich.”

Daniel Dennett

Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia
Źródło: s. 9.

Daniel Dennett cytaty

„Wyjątkowo bogatym źródłem nowych technik re-reprezentacji jest nawyk, który tylko nam udało się rozwinąć: umyślnego odwzorowywania nowych problemów na starych problemach.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„To, co okropne w utracie pracy, nogi, reputacji czy ukochanej osoby, to nie cierpienie, jakie to zdarzenie wywołuje w tobie, lecz cierpienie, jakim to zdarzenie jest.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O cierpieniu

„Jeśli znajdziemy cierpienie, rozpoznamy je bez trudu. Jest nam aż nazbyt dobrze znane.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O cierpieniu

„Dlatego właśnie ludzie są tak bardzo przejęci pytaniem o to, co posiada umysł: jakiekolwiek proponowane poprawki granic „klasy posiadaczy umysłów” mają zasadnicze konsekwencje etyczne.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O ludziach , Pytanie

„W operacji transplantacji serca chcesz być biorcą, nie dawcą, ale w operacji transplantacji mózgu chcesz być dawcą – idziesz z mózgiem, nie z ciałem.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

Serce

„To, czym jesteś ty, jest właśnie organizacją tych wszystkich konkurencyjnych działań wewnątrz całej armii kompetencji, które rozwinęło i posiada twoje ciało. „Automatycznie” wiesz o tym wszystkim, co zachodzi w twoim ciele, bo gdybyś nie wiedział, nie byłoby to twoje ciało!”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Oto jak wygląda ostrożna hipoteza na temat czucia: Nie istnieje żadne dodatkowe zjawisko tego rodzaju. „Czucie” może mieć dowolny wyobrażalny stopień czy intensywność – od najprostszych, najbardziej „robotycznych”, do najbardziej subtelnie wrażliwych, hiperreaktywnych, „ludzkich.””

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Nietrudno zrozumieć, dlaczego umysł wydaje się magiczny, gdy nie ma się świadomości wszystkich jego składników i tego, jak powstały; każdy z nich ma bardzo długą historię, czasami trwającą miliardy lat.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O historii

„Pojęcia nie są przedmiotami w świecie psa, tak jak są nimi koty. W naszym świecie pojęcia są przedmiotami, ponieważ my mamy język.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

„Wittgenstein miał pecha stać się przedmiotem uwielbienia całego tłumu opacznie pojmujących go zwolenników, którzy dzielą z nim niechęć do nauki, lecz nie jego wizję.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O nauce

„Nasi przodkowie zajmowali się selektywną hodowlą, choć nie zdawali sobie sprawy, że to robią. Niezamierzone faworyzowanie, zachodzące przez całe wieki, sprawiło, że nasze psy coraz bardziej upodabniały się do nas, w sposób, który bardzo do nas przemawia.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O psie , O wieku

„Treści umysłowe stają się świadome nie z racji wejścia do jakiejś specjalnej komory w mózgu czy przełożenia na jakieś specjalne, tajemnicze medium, lecz dzięki wygraniu konkurencji z innymi treściami umysłowymi o dominację w kontroli zachowania, a zatem o osiągnięcie długotrwałych efektów – lub, jak myląco to określamy, w efekcie „wejścia do pamięci.””

Daniel Dennett

Natura umysłów

O zachowaniu

„Nie ma więcej gniewu czy lęku w adrenalinie niż głupoty w butelce whisky. Substancje te, jako takie, są tak bez znaczenia dla tego, co umysłowe, jak benzyna czy dwutlenek węgla. Tylko wtedy, gdy ich zdolność do funkcjonowania w charakterze składników większych układów funkcjonalnych zależy od ich wewnętrznego składu, ich tak zwana „wewnętrzna natura” się liczy.”

Daniel Dennett

Natura umysłów

O głupocie , O charakterze , O naturze

„Pierwszy czar – tabu – i drugi czar – sama religia – są wzajemnie powiązane w ciekawy sposób. Źródłem siły drugiego może być po części ochrona, którą zapewnia mu pierwszy. (…) Związek między tymi dwoma czarami został obrazowo przedstawiony w uroczej bajce Hansa Christiana Andersena Nowe szaty cesarza.”

Daniel Dennett

Fałsze i mity, które stanowią „mądrość potoczną”, mogą czasem trwać nieograniczenie długo po prostu dlatego, że sam zamiar ujawnienia ich jest, za sprawą tabu, traktowany jako wstydliwy lub niestosowny. Wspólnie żywione wątpliwe domniemania bywają podtrzymywane przez całe lata lub nawet stulecia tylko dlatego, że każdy zakłada, iż <u>ktoś inny</u> zna jakieś dobre powody, by ich nie kwestionować, więc nikt nie ośmiela się tego uczynić.
Komentarz: podkreślenie autora.
Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne
Źródło: s. 42.

O sile , O religii

„Niektórzy upatrują w religii największą nadzieję na pokój, łódź ratunkową, na której nie należy wprowadzać zamieszania, bo można ją wywrócić, a wtedy wszyscy zginiemy; inni natomiast widzą w religijnej samoidentyfikacji główne źródło konfliktów i przemocy na świecie i wierzą równie mocno, że przekonania religijne są niefortunnym substytutem chłodnego, opartego na wiedzy rozumowania. Dobrymi intencjami wybrukowane są obie drogi. Kto ma rację? Nie wiem. Nie wiedzą tego również miliardy ludzi żarliwie religijnych. Nie wiedzą tego także ateiści, przekonani, że świat byłby dużo lepszy, gdyby wszystkie religie zeń znikły. Jest tu jednak pewna asymetria: ateiści są na ogół przychylni wszelkiemu wnikliwemu i obiektywnemu badaniu ich poglądów, praktyk i argumentów. (Prawdę mówiąc, ich nieustanne żądanie samokontroli bywa zgoła nużące). Ludzie religijni natomiast często traktują tych, którzy chcą badać ich poglądy, jako impertynentów i świętokradców.”

Daniel Dennett

Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne
Źródło: s. 40.

O wiedzę , O ludziach , O świecie , O pokoju

„Czarem, który – jak twierdzę – trzeba zdjąć, jest tabu zakazujące naukowego, niczym nieskrępowanego badania religii jako jednego z wielu zjawisk naturalnych.”

Daniel Dennett

Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne
Źródło: s. 41.

O zdjęciach , O religii

„W krainie nieuków można opatentować cegłę jako urządzenie do przytrzymywania otwartych drzwi; w niebie inżynierów latający dom zasilany przez światło słoneczne może zostać uznany za banalne rozwinięcie istniejącej wiedzy i praktyki.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 181.

O wiedzę , O świetle , O domu

„West Side Story to potomek Romea i Julii – nie dlatego, że ciąg śladów atramentu czy dźwięków, które tworzą sztukę Szekspira, został fizycznie powtórzony, ale dlatego że powielone są ciągi okoliczności i relacje, co jest replikacją czysto semantyczną.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 301.

O relacjach

„Umieć, a nie rozumieć to sposób życia większości żywych istot na tej planecie. Powinno się go uznawać za domyślny, dopóki nie będziemy w stanie wykazać, że pewne pojedyncze organizmy naprawdę – w tym czy innym sensie – rozumieją to, co robią.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 123.

Sens

„Teoretyczny pomysł Turinga, zrealizowany przez implementację Johna von Neumanna, to znaczy szeregowy komputer programowany, w ciągu ostatnich 60 lat rozmnożył się wykładniczo, a teraz zajmuje każde środowisko na Ziemi i wysłał w kosmos tysiące, może nawet miliony potomków; to najbardziej podróżująca idea w historii.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 207.

O historii

„Tak samo jak budzenie się z głębokiego snu często odbywa się stopniowo, gdy żadna chwila nie wydaje się pierwszym momentem wznowionej świadomości, tak rozwój świadomości dziecka w formie godnej takiego miana (coś więcej niż wrażliwość, reagowanie na bodźce, co jest rozpowszechnione u bakterii) jest prawdopodobnie stopniowy, podobnie jak wszystkie wielkie przemiany w życiu.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 257.

O dzieciach

„Słowa (…) są najlepszymi przykładami memów, kulturowo przekazywanych elementów, które ewoluują za sprawą zróżnicowania replikacji, to jest za sprawą doboru naturalnego.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 237-238.

„Racje bezpodmiotowe nie są bardziej nieziemskie czy problematyczne niż liczby, czy ośrodki ciężkości. Sześciany miały osiem rogów, zanim ludzie wynaleźli arytmetykę, a asteroidy miały środki ciężkości, zanim fizycy wpadli na ten pomysł i zaczęli go stosować. Racje istniały na długo, zanim pojawiły się podmioty rozumujące.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 75.

O ludziach

„Procesy ewolucyjne powołały do istnienia cele i racje w ten sam sposób, jak stopniowo powołały do istnienia widzenie barw (i stąd się biorą barwy). Jeśli zrozumiemy, że nasz ludzki świat racji wyrósł z prostszego świata, w którym nie było żadnych racji, zrozumiemy, że cele i racje są tak samo prawdziwe jak barwy, tak prawdziwe jak życie.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 59.

O świecie , O życiu

„Mózgi przypominają raczej kolonie termitów niż inteligentnie zaprojektowane korporacje czy armie.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 225.

„Można wymienić lub dosztukować nerw słuchowy nieżywym przewodem, odpowiednio dołączonym na obu końcach. Dlaczego nie resztę mózgu? Czy istnieje jakiś superspecjalny kawałek mózgu, który musi być żywy, aby mózg mógł funkcjonować?”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 213.

„Łodzie, które wracają, są kopiowane; pozostałe są zapominane, co jest klasycznym przypadkiem doboru naturalnego w działaniu.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 285.

O zapominaniu

„Kiedy ludzie zaczynają redagować swoją językową produkcję (dosłownie w przypadku pisania, czy przenośnie w przypadku, gdy po cichu wypróbowują zdania w głowie, zanim wymówią je głośno), spełniają ostateczne wymagania Darwina wobec udomowienia: kontrolowanie reprodukcji członków gatunku - przynajmniej tych, których posiadają.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 266

O ludziach

„Język wyewoluował, aby pasował do mózgu, zanim mózg wyewoluował, aby lepiej dostosować się do języka.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 260.

O języku słowackim

„Jak często zaznaczałem, pojazd z kołami szprychowymi nie tylko nosi ziarno lub towary z miejsca na miejsce; niesie ze sobą genialny pomysł pojazdu z kołami szprychowymi.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 183.

O pewności siebie

„Ekonomiści pokazali, dlaczego gospodarki planowane centralnie nie działają tak dobrze jak gospodarki rynkowe, a z tych samych względów centralnie planowane (odgórne) architektury nieskutecznie organizują mózg.”

Daniel Dennett

Od bakterii do Bacha
Źródło: s. 218.

Daniel Dennett: Cytaty po angielsku

“The fundamental core of contemporary Darwinism, the theory of DNA-based reproduction and evolution, is now beyond dispute among scientists. It demonstrates its power every day, contributing crucially to the explanation of planet-sized facts of geology and meteorology, through middle-sized facts of ecology and agronomy, down to the latest microscopic facts of genetic engineering. It unifies all of biology and the history of our planet into a single grand story. Like Gulliver tied down in Lilliput, it is unbudgable, not because of some one or two huge chains of argument that might — hope against hope — have weak links in them, but because it is securely tied by thousands of threads of evidence anchoring it to virtually every other area of human knowledge. New discoveries may conceivably lead to dramatic, even "revolutionary" shifts in the Darwinian theory, but the hope that it will be "refuted" by some shattering breakthrough is about as reasonable as the hope that we will return to a geocentric vision and discard Copernicus.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“People ache to believe that we human beings are vastly different from all other species — and they are right! We are different. We are the only species that has an extra medium of design preservation and design communication: culture. … We have language, the primary medium of culture… In a few short millennia — a mere instant in biological time — we have already used our new exploration vehicles to transform not only our planet but the very process of design development that created us.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“Here is a well-known trajectory: You begin with a heartfelt desire to help other people and the conviction, however well or ill founded, that your guild or club or church is the coalition that can best serve to improve the welfare of others. If times are particularly tough, this conditional stewardship — I'm doing what's good for the guild because that will be good for everybody — may be displaced by the narrowest concern for the integrity of the guild itself, and for good reason: if you believe that the institution in question is the best path to goodness, the goal of preserving it for future projects, still unimagined, can be the most rational higher goal you can define. It is a short step from this to losing track of or even forgetting the larger purpose and devoting yourself singlemindedly to furthering the interests of the institution, at whatever costs. A conditional or instrumental allegiance can thus become indistinguishable in practice from a commitment to something "good in itself." A further short step perverts this parochial summum bonum to the more selfish goal of doing whatever it takes to keep yourself at the helm of the institution ("who better than I to lead us to triumph over our adversaries?")We have all seen this happen many times, and may even have caught ourselves in the act of forgetting just why we wanted to be leaders in the first place.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Odczarowanie

Breaking the Spell (2006)

“There is a familiar trio of reactions by scientists to a purportedly radical hypothesis: (a) "You must be out of your mind!", (b) "What else is new? Everybody knows that!", and, later — if the hypothesis is still standing — (c) "Hmm. You *might* be on to something!" Sometimes these phases take years to unfold, one after another, but I have seen all three emerge in near synchrony in the course of a half-hour's heated discussion following a conference paper.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“Are zombies possible? They're not just possible, they're actual. We're all zombies.* Nobody is conscious — not in the systematically mysterious way that supports such doctrines as epiphenomenalism.

*It would be an act of desperate intellectual dishonesty to quote this assertion out of context!”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Consciousness Explained

Źródło: Consciousness Explained (1991), p. 406

“Of all the mind tools we acquire in the course of furnishing our brains from the stockpiles of culture, none are more important, of course, than words — first spoken, then written. Words make us more intelligent by making cognition easier, in the same way (many times multiplied) that beacons and landmarks make navigation in the world easier for simple creatures. Navigation in the abstract multidimensional world of ideas is simply impossible without a huge stock of movable, memorable landmarks that can be shared, criticized, recorded, and looked at from different perspectives.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

Kinds of Minds (1996)

“Go ahead and believe in God, if you like, but don't imagine that you have been given any grounds for such a belief by science.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

New York Times, letter to the editor (26 August 2009)

“Philosophers are never quite sure what they are talking about — about what the issues really are — and so often it takes them rather a long time to recognize that someone with a somewhat different approach (or destination, or starting point) is making a contribution.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

Źródło: The Intentional Stance (1987), p. 350

“As Akins observes, it is not the point of our sensory systems that they should detect "basic" or "natural" properties of the environment, but that they should serve our "narcissistic" purposes in staying alive; nature doesn't build epistemic engines.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Consciousness Explained

citing Kathleen Akins. "On Piranhas, Narcissism and Mental Representations: An Essay on Intentionality and Naturalism" (1989)
Consciousness Explained (1991)

“Thanks to technology, what almost anybody can do has been multiplied a thousandfold, and our moral understanding about what we ought to do hasn't kept pace. … You can have a test-tube baby or take a morning-after pill to keep from having a baby; you can satisfy your sexual urges in the privacy of your room by downloading Internet pornography, and you can keep your favorite music for free instead of buying it; you can keep your money in secret offshore bank accounts and purchase stock in cigarette companies that are exploiting impoverished Third World countries; and you can lay minefields, smuggle nuclear weapons in suitcases, make nerve gas, and drop "smart bombs" with pinpoint accuracy. Also, you can arrange to have a hundred dollars a month automatically sent from your bank account to provide education for ten girls in an Islamic country who otherwise would not learn to read and write, or to benefit a hundred malnourished people, or provide medical care for AIDS sufferers in Africa. You can use the Internet to organize citizen monitoring of environmental hazards, or to check the honesty and performance of government officials — or to spy on your neighbors. Now, what ought we to do?”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Odczarowanie

Breaking the Spell (2006)

“Let your self go. If you can approach the world's complexities, both its glories and its horrors, with an attitude of humble curiosity, acknowledging that however deeply you have seen, you have only scratched the surface, you will find worlds within worlds, beauties you could not heretofore imagine, and your own mundane preoccupations will shrink to proper size, not all that important in the greater scheme of things. Keeping that awestruck vision of the world ready to hand while dealing with the demands of daily living is no easy exercise, but it is definitely worth the effort, for if you can stay centered, and engaged, you will find the hard choices easier, the right words will come to you when you need them, and you will be a better person. That, I propose, is the secret to spirituality, and it has nothing at all to do with believing in an immortal soul, or in anything supernatural.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Odczarowanie

Breaking the Spell (2006)

“I was once interviewed in Italy and the headline of the interview the next day was wonderful. I saved this for my collection it was… "YES we have a soul but it's made of lots of tiny robots" and I thought that's exactly right. Yes we have a soul, but it's mechanical. But it's still a soul, it still does the work that the soul was supposed to do. It is the seat of reason. It is the seat of moral responsibility. It's why we are appropriate objects of punishment when we do evil things, why we deserve the praise when we do good things. It's just not a mysterious lump of wonder stuff… that will out live us.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

"Atheism Tapes, part 6", BBC TV documentation of Jonathan Miller, produced by Richard Denton, recorded 2003, broadcast 2004

“Surely just about everybody has faced a moral dilemma and secretly wished, "If only somebody — somebody I trusted — could just tell me what to do!" Wouldn't this be morally inauthentic? Aren't we responsible for making our own moral decisions? Yes, but the virtues of "do it yourself" moral reasoning have their limits, and if you decide, after conscientious consideration, that your moral decision is to delegate further moral decisions in your life to a trusted expert, then you have made your own moral decision. You have decided to take advantage of the division of labor that civilization makes possible and get the help of expert specialists.We applaud the wisdom of this course in all other important areas of decision-making (don't try to be your own doctor, the lawyer who represents himself has a fool for a client, and so forth). Even in the case of political decisions, like which way to vote, the policy of delegation can be defended. … Is the a dereliction of [one's] dut[y] as a citizen? I don't think so, but it does depend on my having good grounds for trusting [the delegate's] judgment. … That why those who have an unquestioning faith in the correctness of the moral teachings of their religion are a problem: if they themselves haven't conscientiously considered, on their own, whether their pastors or priests or rabbis or imams are worthy of this delegated authority over their own lives, then they are in fact taking a personally immoral stand.This is perhaps the most shocking implication of my inquiry, and I do not shrink from it, even though it may offend many who think of themselves as deeply moral. It is commonly supposed that it is entirely exemplary to adopt the moral teachings of one's own religion without question, because -- to put it simply — it is the word of God (as interpreted, always, by the specialists to whom one has delegated authority). I am urging, on the contrary, that anybody who professes that a particular point of moral conviction is not discussable, not debatable, not negotiable, simply because it is the word of God, or because the Bible says so, or because "that is what all Muslims [Hindus, Sikhs… ] [sic] believe, and I am a Muslim [Hindu, Sikh… ]" [sic], should be seen to be making it impossible for the rest of us to take their views seriously, excusing themselves from the moral conversation, inadvertently acknowledging that their own views are not conscientiously maintained and deserve no further hearing.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Odczarowanie

Breaking the Spell (2006)

“Philosophers' Syndrome: mistaking a failure of the imagination for an insight into necessity.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Consciousness Explained

Consciousness Explained (1991)

“I find it breathtaking […] that when musical composition competitions are held, the contestants often do not submit tapes or records (or live performances) of their works they submit written scored, and the judges confidently make their aesthetic judgements on the basis of just reading the scores and hearing the music in their minds. How good are the best musical imaginations? Can a trained musician, swiftly reading a score tell just how that voicing of dissonant oboes and flutes over the massed strings will sound?”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Consciousness Explained

Consciousness Explained (1991)

“In spite of ferocious differences of opinion about other moral issues, there seems to be something approaching consensus that it is cruel and malicious to interfere with the life-enhancing illusions of others —unless those illusions are themselves the cause of of even greater ills. The disagreements come over what these greater ills might be- and this has led to the break down of the whole rationale. Keeping secrets from people for their own good can often be wise, but it takes only one person to give away a secret, and since there are disagreements about which cases warrant discretion, the result is an unsavory miasma of hypocrisy, lies, and frantic but fruitless attempts at distraction.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Odczarowanie

Breaking the Spell (2006)

“[I]t makes little difference where we draw the line between the pruning and shaping [of behavior] by natural selection which is genetically transmitted to offspring (the wiring you are born with), and the pruning and shaping that later takes place in the individual (the rewiring you end up with, as a result of experience or training). Nature and nurture blend seamlessly together.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

Kinds of Minds (1996)

“A faith, like a species, must evolve or go extinct when the environment changes. It is not a gentle process in either case. … It's nice to have grizzly bears and wolves living in the wild. They are no longer a menace; we can peacefully co-exist, with a little wisdom. The same policy can be discerned in our political tolerance, in religious freedom. You are free to preserve or create any religious creed you wish, so long as it does not become a public menace. We're all on the Earth together, and we have to learn some accommodation. … The message is clear: those who will not accommodate, who will not temper, who insist on keeping only the purest and wildest strain of their heritage alive, we will be obliged, reluctantly, to cage or disarm, and we will do our best to disable the memes they fight for. Slavery is beyond the pale. Child abuse is beyond the pale. Discrimination is beyond the pale. The pronouncing of death sentences on those who blaspheme against a religion (complete with bounties or reward for those who carry them out) is beyond the pale. It is not civilized, and it is owed no more respect in the name of religious freedom than any other incitement to cold-blooded murder. … That is — or, rather, ought to be, the message of multiculturalism, not the patronizing and subtly racist hypertolerance that "respects" vicious and ignorant doctrines when they are propounded by officials of non-European states and religions.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“From what can "ought" be derived. The most compelling answer is this: ethics must be somehow based on an appreciation of human nature — on a sense of what a human being is or might be, and on what a human being might want to have or want to be. If that is naturalism, then naturalism is no fallacy. No one could seriously deny that ethics is responsive to such facts about human nature. We may just disagree about where to look for the most compelling facts about human nature -n novels, in religious texts, in psychological experiments, in biological or anthropological investigations. The fallacy is not naturalism but, rather, any simple-minded attempt to rush from facts to values. In other words, the fallacy is greedy reductionism of values to facts, rather than reductionism considered more circumspectly, as the attempt to unify our world-view so that out ethical principles don't clash irrationally with the way the world is.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“When comparing the time scales of genetic and cultural evolution, it is useful to bear in mind that we today — every one of us — can easily understand many ideas that were simply unthinkable by the geniuses in our grandparents' generation!”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“[I]f you want to reason about faith, and offer a reasoned (and reason-responsive) defense of faith as an extra category of belief worthy of special consideration, I'm eager to [participate]. I certainly grant the existence of the phenomenon of faith; what I want to see is a reasoned ground for taking faith as a way of getting to the truth, and not, say, just as a way people comfort themselves and each other (a worthy function that I do take seriously). But you must not expect me to go along with your defense of faith as a path to truth if at any point you appeal to the very dispensation you are supposedly trying to justify. Before you appeal to faith when reason has you backed into a corner, think about whether you really want to abandon reason when reason is on your side. You are sightseeing with a loved one in a foreign land, and your loved one is brutally murdered in front of your eyes. At the trial it turns out that in this land friends of the accused may be called as witnesses for the defense, testifying about their faith in his innocence. You watch the parade of his moist-eyed friends, obviously sincere, proudly proclaiming their undying faith in the innocence of the man you saw commit the terrible deed. The judge listens intently and respectfully, obviously more moved by this outpouring than by all the evidence presented by the prosecution. Is this not a nightmare? Would you be willing to live in such a land? Or would you be willing to be operated on by a surgeon you tells you that whenever a little voice in him tells him to disregard his medical training, he listens to the little voice? I know it passes in polite company to let people have it both ways, and under most circumstances I wholeheartedly cooperate with this benign agreement. But we're seriously trying to get at the truth here, and if you think that this common but unspoken understanding about faith is anything better than socially useful obfuscation to avoid mutual embarrassment and loss of face, you have either seen much more deeply into the issue that any philosopher ever has (for none has ever come up with a good defense of this) or you are kidding yourself.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“Animals are not just herbivores or carnivores. They are, in the nice coinage of the psychologist George Miller, informavores.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

Kinds of Minds (1996)

“[T]he Capgras delusion [is] a bizarre affliction that occasionally strikes human beings who have suffered brain damage. The defining mark of the Capgras delusion is the sufferer's conviction that a close acquaintance (usually a loved one) has been replaced by an impostor who looks like (and sounds like, and acts like) the genuine companion, who has mysteriously disappeared! … What is particularly surprising about these cases is that they don't depend on subtle disguises and fleeting glimpses. On the contrary, the delusion persists even when the target individual is closely scrutinized by the [Capgras sufferer], and is even pleading for recognition. Capgras sufferers have been known to murder their spouses, so sure are they that these look-alike interlopers are trying to step into their shoes — into whole lives — that are not rightfully theirs! There can be no doubt that in such a sad case, the [sufferer] in question has deemed true some very specific proposition of nonidentity: This man is not my husband; this man is a qualitatively similar to my husband as ever can be, and yet he is not my husband. Of particular interest to us is the fact that people suffering from such a delusion can be quite unable to say why they are so sure.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

Kinds of Minds (1996)

“Minds are in limited supply, and each mind has a limited capacity for memes, and hence there is considerable competition among memes for entry in as many minds as possible. This competition is the major selective force in the memosphere, and, just as in the biosphere, the challenge has been met with great ingenuity. For instance, whatever virtues (from our perspective) the following memes have, they have in common the property of having phenotypic expressions that tend to make their own replication more likely by disabling or preempting the environmental forces that would tend to extinguish them: the meme for faith, which discourages the exercise of the sort of critical judgment that might decide that the idea of faith was, all things considered a dangerous idea; the meme for tolerance or free speech; the meme of including in a chain letter a warning about the terrible fates of those who have broken the chain in the past; the conspiracy theory meme, which has a built-in response to the objection that there is no good evidence of a conspiracy: "Of course not — that's how powerful the conspiracy is!" Some of these memes are "good" perhaps and others "bad"; what they have in common is a phenotypic effect that systematically tends to disable the selective forces arrayed against them. Other things being equal, population memetics predicts that conspiracy theory memes will persist quite independently of their truth, and the meme for faith is apt to secure its own survival, and that of the religious memes that ride piggyback on it, in even the most rationalistic environments. Indeed, the meme for faith exhibits frequency-dependent fitness: it flourishes best when it is outnumbered by rationalistic memes; in an environment with few skeptics, the meme for faith tends to fade from disuse.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Consciousness Explained

Consciousness Explained (1991)

“[T]he only meaning of life worth caring about is one that can withstand our best efforts to examine it.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“A prosthetically enhanced imagination is still liable to failure, especially if it is not used with sufficient rigor.”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“Experience teaches…that there is no such thing as a thought experiment so clearly presented that no philosopher can misinterpret it…”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Darwin's Dangerous Idea

Darwin's Dangerous Idea (1995)

“The first stable conclusion I reached … was that the only thing brains could do was to approximate the responsivity to meanings that we presuppose in our everyday mentalistic discourse. When mechanical push comes to shove, a brain was always going to do what it was caused to do by current, local, mechanical circumstances, whatever it ought to do, whatever a God's-eye view might reveal about the actual meaning of its current states. But over the long haul, brains could be designed – by evolutionary processes – to do the right thing (from the point of view of meaning) with high reliability. … [B]rains are syntactic engines that can mimic the competence of semantic engines. … The appreciation of meanings – their discrimination and delectation – is central to our vision of consciousness, but this conviction that I, on the inside, deal directly with meanings turns out to be something rather like a benign "user-illusion."”

Help us translate this quote
Daniel Dennett

Źródło: Brain Children (1998), chapter 25, "Self-Portrait"

“What [is] the prevailing attitude today among those who call themselves religious but vigorously advocate tolerance? There are three main options, ranging from the disingenuous Machiavellian--1. As a matter of political strategy, the time is not ripe for candid declarations of religious superiority, so we should temporize and let sleeping dogs lie in hopes that those of other faiths can gently be brought around over the centuries.--through truly tolerant Eisenhowerian "Our government makes no sense unless it is founded on a deeply religious belief — and I don't care what it is" --2. It really doesn't matter which religion you swear allegiance to, as long as you have some religion.--to the even milder Moynihanian benign neglect--3. Religion is just too dear to too many to think of discarding, even though it really doesn't do any good and is simply an empty historical legacy we can afford to maintain until it quietly extinguishes itself sometime in the distant and unforeseeable future.It it no use asking people which they choose, since both extremes are so undiplomatic we can predict in advance that most people will go for some version of ecumenical tolerance whether they believe it or not. …We've got ourselves caught in a hypocrisy trap, and there is no clear path out. Are we like families in which the adults go through all the motions of believing in Santa Claus for the sake of the kids, and the kids all pretend still to believe in Santa Claus so as not to spoil the adults' fun? If only our current predicament were as innocuous and even comical as that! In the adult world of religion, people are dying and killing, with the moderates cowed into silence by the intransigence of the radicals in their own faiths, and many afraid to acknowledge what they actually believe for fear of breaking Granny's heart, or offending their neighbors to the point of getting run out of town, or worse.If this is the precious meaning our lives are vouchsafed thanks to our allegiance to one religion or another, it is not such a bargain, in my opinion. Is this the best we can do? Is it not tragic that so many people around the world find themselves enlisted against their will in a conspiracy of silence, either because they secretly believe that most of the world's population is wasting their lives in delusion (but they are too tenderhearted — or devious — to say so), or because they secretly believe that their own tradition is just such a delusion (but they fear for their own safety if they admit it)?”

Help us translate this quote
Daniel Dennett książka Odczarowanie

Breaking the Spell (2006)

Podobni autorzy

Erich Fromm Fotografia
Erich Fromm 66
amerykański filozof, psycholog i psychoanalityk
Hannah Arendt Fotografia
Hannah Arendt 16
amerykańska teoretyk polityki, filozof i publicystka
Ayn Rand Fotografia
Ayn Rand 57
amerykańska pisarka pochodzenia rosyjskiego, filozof
Ludwig Wittgenstein Fotografia
Ludwig Wittgenstein 29
filozof austriacki
Martin Heidegger Fotografia
Martin Heidegger 20
filozof niemiecki
Henri Bergson Fotografia
Henri Bergson 25
francuski filozof, noblista
Edith Stein Fotografia
Edith Stein 16
zakonnica niemiecka, filozof, święta Kościoła katolickiego
Zygmunt Bauman Fotografia
Zygmunt Bauman 58
polski socjolog, filozof, eseista
Umberto Eco Fotografia
Umberto Eco 74
włoski filozof i pisarz
Bertrand Russell Fotografia
Bertrand Russell 83
angielski logik, matematyk, filozof, myśliciel, działacz sp…