Adam Schaff: Kraj

„W jednej ze swych bajek-opowieści (…) Szczedryn maluje typ biurokraty pyszałka, bardzo ograniczonego i tępego, ale bezgranicznie zarozumiałego i gorliwego. Gdy (…) wytracił tysiące mieszkańców, spalił dziesiątki miast i zaprowadził w ten sposób „ład i spokój” w „powierzonym” mu kraju, rozejrzał się wokoło i spostrzegł na horyzoncie Amerykę, kraj (…) mało znany, w którym istnieją (…) jakieś swobody, które bałamucą lud i gdzie państwem rządzą za pomocą innych metod. (…) spostrzegł Amerykę i oburzył się: co to za kraj, skąd on się wziął, jakim to prawem istnieje? Oczywiście, przypadkowo odkryto go przed kilkoma wiekami, ale czyż nie można go z powrotem zakryć, żeby po nim nawet śladu nie zostało? I powiedziawszy to, napisał rezolucję: „Zakryć z powrotem Amerykę”!
Wydaje mi się że panowie z „Deutsche Diplomatisch-Politische Korrespondenz” są jak dwie krople wody podobni do szczedrynowkskiego biurokraty. Panom tym ZSRR od dawna już jest solą w oku. Dziewiętnaście lat stoi ZSRR jak drogowskaz, zarażając duchem wyzwolenia klasę robotniczą całego świata i wywołując wściekłość wrogów klasy. robotniczej. I oto (…) ZSRR nie tylko po prostu istnieje, ale nawet rośnie, i nie tytko rośnie, ale nawet kwitnie, i nie tylko kwitnie, ale nawet układa projekt nowej Konstytucji, projekt podniecający umysły budząc nowe nadzieje w klasach uciskanych. Jakżeż po tym wszystkim nie mają się oburzać panowie z niemieckiego organu półoficjalnego? Co to za kraj wrzeszczą, jakim to prawem istnieje, i jeśli go odkryto w październiku 1917 roku, to dlaczego nie można go z powrotem zakryć, żeby po nim nawet śladu nie pozostało? I powiedziawszy to, postanowili: zakryć z powrotem ZSRR, obwieścić wszem i wobec, że ZSRR jako państwo nie istnieje, że ZSRR – to nic innego, jak tylko zwykłe pojecie geograficzne!”

Adam Schaff

Jak układać i wygłaszać przemówienia

O ludziach , O wieku , O pomocy , Wściekłość

„Puszczony w ruch mechanizm międzynarodowej konkurencji, w ramach panującego na świecie ustroju eksploatacji, przede wszystkim krajów biednych przez bogate, działa spontanicznie kierując świat ku katastrofie. (…) kraje plebejskie, czy wywodzące się z nich grupy terrorystyczne, zaczną się posługiwać szantażem atomowym (…) Gdzie gwarancja, że wkrótce fanatycy religijni czy polityczni, nie uczynią tego samego (nawet jako kamikadze, świadomie popełniając samobójstwo), celowo niosąc w ten sposób choroby i śmierć. Północ musiałaby zgodzić się na nowy podział produktu globalnego na Ziemi, aby wydobyć Południe z obecnej zapaści materialnej (…). [Alternatywą będzie] bunt mas w świecie głodu i nędzy, który zmiecie z powierzchni Ziemi istniejące na nim obecnie porządki.”

Adam Schaff

Pora na spowiedź (1993)
Źródło: s. 96, 97, cyt. za: „Zielone Brygady” http://www.most.org.pl/zb/zb/166/refleksj.htm

O śmierci , O głodzie , O świecie , O chorobach

„Dlaczego twierdzę, że w Marcu [1968] szło o „zbrodnię na zamówienie”, jak w powieściach Agathy Christie? Gdyż przyczyną główną tej niesłychanej sprawy była potrzeba stworzenia w Polsce atmosfery takiego zamętu, który, w ramach wymuszonej emigracji ludności pochodzenia żydowskiego, pozwalał na szmuglowanie za granicę – Izrael stanowił tylko etap podróży w takich wypadkach, jeśli nie była możliwa emigracja wprost do kraju docelowego na Zachodzie – nowych rezydentów radzieckiej siatki szpiegowskiej, co było konieczne dla Związku Radzieckiego wobec „spalenia się” jego starej siatki. To była główna przyczyna tego tornado.”

Adam Schaff

Źródło: Książka dla mojej żony (2001)

O książkach