Karol Stanisław Onufry Jan Nepomucen Radziwiłł „Panie Kochanku” herbu Trąby – wojewoda wileński od 1762, generał lejtnant od 1759 roku, szef 8. Regimentu Pieszego Domu Radziwiłłów, komisarz Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej województwa wileńskiego w 1790 roku, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1755 roku, starosta lwowski od 1755, miecznik wielki litewski od 1752, w 1752 mianowany podczaszym litewskim, X ordynat nieświeski, VIII ordynat ołycki, VII pan na Białej, właściciel Birż, Dubinek, Kiejdan, dyrektor wileńskiego sejmiku elekcyjnego w 1747 roku.
Był najzamożniejszym magnatem w Rzeczypospolitej w II poł. XVIII wieku i jednym z najbogatszych przedstawicieli arystokracji w Europie. Jego majątek obejmował m.in. 16 miast, 683 wsie i 25 wójtostw, a wokół jego postaci narosło wiele legend. Z jednej strony był przedstawiany jako opój i hulaka, a z drugiej – jako przykład szlachetności, sarmatyzmu i patriotyzmu.
Niezmiernie bogaty i wpływowy, zdobył sobie wśród szlachty ogromną popularność dzięki szczodrości, sarmatyzmowi obyczajów, skłonności do biesiad i żartów, z drugiej strony znanym był z popędliwości i dzikich wybryków. Za życia cieszył się wielką popularnością, zwłaszcza wśród zubożałej szlachty, a dziś jest przedstawiany jako symbol swojej epoki.
Karol Radziwiłł był również pierwowzorem postaci stolnika Horeszki z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, a jego nazwisko pada w księdze XI: Podług niej później Karol-Kochanku-Radziwiłł, gdy przyjmował w Nieświeżu króla Stanisława.
Był również założycielem tzw. Radziwiłłowskiej Szkoły Majtków w Nieświeżu – swego rodzaju pierwszej szkoły morskiej w dziejach Rzeczypospolitej. Wspomina ją kpt. Karol Olgierd Borchardt, opisując źródła myśli morskiej w Polsce w swej książce „Kolebka nawigatorów”.
Wikipedia
✵
27. Luty 1734 – 21. Listopad 1790