Hasan al-Basri, arab. الحسن البصري, – wczesnomuzułmański mówca, teolog, asceta.
Był synem wyzwolonych perskich niewolników. Większość swojego życia spędził w Basrze, gdzie cieszył się ogromnym autorytetem ze względu na swoją pobożność i ascetyczny tryb życia oraz zdolności krasomówcze. Jako mówca był porównywany do Hadżdżadża Ibn Jusufa. W swoim liście do kalifa Abd al-Malika bronił istnienia wolnej woli przeciwko zwolennikom predestynacji, argumentując m.in. że Bóg byłby niesprawiedliwy, gdyby żądał posłuszeństwa, a potem uniemożliwiał niektórym ludziom przestrzeganie jego nakazów. W związku z powyższym jest uważany za prekursora broniącego istnienia wolnej woli kadaryzmu, a także mutazylizmu. Pierwsi mutazylici, Wasil Ibn Ata i Amr Ibn Ubajd, byli jego uczniami. Ze względu na jego ascetyzm także późniejsi sufi widzieli w nim swojego poprzednika i często powoływali się na jego autorytet. Jazydzi uważają go za autora jednej z dwóch swoich świętych ksiąg, Mashaf Resz . Jako najczęściej cytowany przedstawiciel swojej generacji Hasan al-Basri jawi się jako najbardziej szanowany autorytet religijny okresu umajjadzkiego.
Wikipedia
Quoted in Al-Bayhaqi, Al-Zuhd Al-Kabîr
Quoted in Ibn Al-Mubârak, Al-Zuhd wa Al-Raqâ`iq Vol.1 p. 156.
Quoted in The Life of This World Is a Transient Shade by Abdul Malik Al-Qasim
