Hendrik Werkman: Quotes about time

“Last Sunday we made a bicycle tour of 80 km. Through the North along the edge of the province [Groningen].... On such a day I get again a lot of impressions which will reappear in altered forms in due time. Beautiful landscapes, nice small roads, beautiful farms, meadows with horses and cattle, birds, water and a lot of sunshine. Mills and towers and trees are breaking the lines of the flat land..”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Zondag maakten we een fietstocht van 80 km. Door het Noorden langs de rand van de provincie [Groningen].. .Op zoo’n dag doe ik weer heel wat indrukken op die te gelegener tijd omgewerkt weer tevoorschijn komen. Mooie landschappen, aardige weggetjes, prachtige boerderijen, weiden met paarden en vee, vogels, water en zonneschijn volop. Molens en torens en boomen breken de lijnen van het vlakke land..
In a letter to Henkels, 12 July 1944; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 18
1940's

Beauty , Bird , Tree , Water

“GRONINGEN, BERLIN, MOSCOW, PARIS 1923
Start of the violet season
Reader
As we are convinced that it is not too LATE, we will speak.
Time is running, honestly.... it has become necessary now to do something, before it is too late
There must be witnessing and speaking..
.. Art is everywhere. She is thrown us people on our jackets by the birds. In every infant with weak intestines, the latent seed is laid for an artist..
Our first publication will soon be published. We urgently invite you to become a fellow reader [of the upcoming art-magazine 'The Next Call'].... We count on your DEEDS in the white season with the black shadows..”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):
GRONINGEN, BERLIJN, MOSKAU, PARIJS 1923
Aanvang van het violette jaargetijde
Lezer..
..Aangezien wij dus overtuigd zijn dat het nog niet TE LAAT is, zullen wij spreken.
Het wordt tijd, waarachtig.. ..meer dan tijd dat er iets gedaan wordt.
Er MOET getuigd en gesproken worden.
….Kunst is overal. Zij wordt den mensch als het ware door de vogels op de jas geworpen. In elke zuigeling met zwakke ingewanden wordt de latente kiem gelegd voor een kunstenaar..
Ons eerste geschrift verschijnt binnenkort. Wij nodigen u dringend uit medelezer te worden.. [van het komende kunsttijdschrift ‘The Next Call'].. ..Wij rekenen op uwe DADEN in het witte jaargetijde met de zwarte schaduwen..
Quote from Werkman's Manifesto: ' Aanvang van het violette jaargetijde / Start of the violet season' - also known as 'Roze Pamflet / Pink Pamphlet', Sept. 1923; in the collection of Stedelijk Museum, Amsterdam (transl: Fons Heijnsbroek)
1920's

People , Art , Bird , Time

“the art-critic has provided the products of my lab with a (new) label: 'abracadabra'.... [but] one can not speak about abracadabra-ism, and that is its advantage on all –isms: it doesn't know time and limits and especially not the 'periods of time' [but] only seasons.... all -isms are dead, blown away, sprayed in the air, gone (here imagery does not fit, imagery is always wrong) - only for the 'abracadabra' is the future wall, the coming wall in the next house - how much the 'peinture' of other fabrics is curving and folding itself, polished or blown-up, it's all for nothing... We are not addressing those offspring but only the artists in this world..”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): de critiek heeft de producten van mijn laboratorium voorzien van een (nieuw) etiket: abracadabra.. ..van abacadabraïsme kan men niet spreken en dat is haar voorsprong op alle ismen: het kent geen tijd en geen grenzen en vooral geen 'perioden' [maar] slechts jaargetijden.. ..alle ismen zijn dood, verwaaid, verstoven, weg (hier past beeldspraak niet, beeldspraak is altijd valsch) slechts voor het abracadabra is de toekomstige wand, de komende wand in het komende huis hoe ook de peintuur van ander maaksel zich kromt en plooit, poets of opblaast, het is al om niet.. ..wij richten ons immers niet tot deze nakomers maar uitsluitend tot de artisten op deze globe..
Quote of Werkman from his 'Proclamatie / Procamation 2. Nov. 1932, published at nr. 13, at the left border of the river Aa'; print on paper; (transl. Fons Heijnsbroek) - from the collection of Gemeentemuseum The Hague
Werkman is referring to an article by nl:Johan Dijkstra in the 'Provinciale Groninger Courant' who called Werkman's art-works 'abacadraba', but meant in a rather positive sense, because Dijkstra missed it at the exhibition of De Ploeg, Autumn 1932
1930's

World , Art , Time , Future

“As paint I use lightfast printing ink, usually pure, but also mixed. Mixing is not difficult at all, it but can happen in very different ways. Secret means are not applied, but I can not work on them, except in solitude (at sunshine). No one works in this way. I believe that no one else can obtain the same color effects, except after a lot of practice and experience. Sometimes one print goes up to 50 times under the printing-press. [I make] Never more than one piece per day.”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands):Als verf gebruik ik lichtechte drukinkt, meestal puur, ook wel gemengd. Het mengen is wel geen kunst maar kan zeer verschillend gebeuren. Geheime middelen worden niet toegepast, maar ik kan er niet aan werken, dan alleen in eenzaamheid (bij zonneschijn). Door niemand wordt op deze wijze gewerkt., ik geloof dat ook niemand anders dezelfde kleureffecten zou kunnen krijgen dan na veel oefening en ervaring. Soms gaat één druk tot 50 maal onder de pers. Nooit meer dan één ex. Per dag.
Quote from Werkman's letter (6.) to August Henkels, 24 Jan. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 134
1940's

Secret , Color , Way , Solitude

“The subject reports itself, it is never looked for. Afterwards a small drawing will follow for the color-planes which are determined immediately. These colors will be printed by large logs and updated and enlivened with the hand-roller. For pressing I use an old hand-press with lever (from c. 1800)... Sometimes it is necessary to press heavily, other times only very light. Sometimes one half of the block is rolled in [with ink] bold, the other half only skimpy. By first printing sometimes the first layer of paint on a piece of paper, a gentle tint appears which is then printed on the original. Another time I print the first print of the paper back on the original... As soon as the color-planes have been applied, the first state is reached, so to say..
.. Of course all kinds of side-steps can be made, while working. In case of enlivening the picture - both in terms of color or decoration - the main goal I always keep in mind.”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Het onderwerp meldt zichzelf en wordt nooit gezocht, daarna volgt een kleine tekening voor de kleurvlakken die meteen vaststaan. Deze kleuren worden met groote houtblokken gedrukt en met de handrol bijgewerkt en verlevendigt. Als pers gebruik ik een oude handpers met hefboom (c. 1800).. .Soms is het noodig zwaar te drukken, soms heel licht; soms wordt de ene helft van het blok vet ingerold [met inkt], de andere helft schraal, ook wordt door eerst op een stuk papier de eerste laag verf af te drukken een lichte tint gekregen die dan op het origineel afgedrukt wordt, een andere keer druk ik de eerste druk van het papier weer op het origineel af.. Zijn de kleurvlakken aangebracht, dan is als het ware de eerste staat bereikt..
.Het spreekt vanzelf dat onder het werk verschillende zijsprongetjes gemaakt kunnen worden. Ter verlevendiging, zowel wat kleur als wat versiering aangaat: het hoofddoel staat steeds voor oogen.
Quote from Werkman's letter (6.) to August Henkels, 24 Jan. 1941; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 134
1940's

Color , Light , Appearance , Time

“I never have to search for subjects, they come to offer themselves - the right form is not always there immediately and that is why it is good to draw those small sketches beforehand. Otherwise it will become too wild, the work demands great calmness and if I am bound to time - for example when Greet [his wife] thinks that I should come home earlier - [then] it starts thundering, because peace has disappeared.”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Onderwerpen behoef ik nooit te zoeken die komen zichzelf aanbieden, de goede vorm niet altijd dadelijk en daarom is het goed vooraf die kleine schetsjes te maken. Anders wordt het te wild, het werk eischt een groote kalmte en als ik aan tijd gebonden ben, bijv. als Greet [zijn vrouw] vindt dat ik vroeger thuis moet komen [dan] is het donderen want de rust is zoek.
Quote in a letter to nl:Paul Guermonprez, 15 July 1942; as cited in H. N. Werkman - Leven & Werk - 1882-1945, ed. A. de Vries, J. van der Spek, D. Sijens, M. Jansen; WBooks, Groninger Museum / Stichting Werkman, 2015 (transl: Fons Heijnsbroek), p. 176
1940's

Peace , Home , Search , Thinking

“At a given moment there comes a time that you kick off everything, the whole mess and relieved you are walking further the path. Then the temptations come: Shouldn't I do this in another way, shall I go back and start to accept that I am a fool. Then bite your teeth firmly and say to yourself: no, stupid fool, don't go back, because what you will lose is profit.”

Hendrik Werkman

version in original Dutch (origineel citaat van Hendrik Werkman, in het Nederlands): Er komt dan op een gegeven ogenblik een tijd dat je alles, de hele rotzooi van je aftrapt en opgelucht de verdere weg bewandelt. Dan krijg je de verleidingen: zal ik dat toch maar niet anders doen, zal ik omkeren en gaan inzien dat ik een stommeling ben. Bijt dan maar op de tanden en zeg tegen jezelf: nee, stommeling, niet terug, wat je verliest is winst.
Quote of Werkman, 1940's; as cited in 'Kwartierstaat', ed. Hartog, Van der Ley and Poortinga, Archief 3, Gebroeders & Cie, Amsterdam, (transl: Fons Heijnsbroek) unpaged
1940's

Stupidity , Fools , Way , Time